Ông Lâm mắc năm bệnh mạn tính cùng lúc, gồm phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), cao huyết áp, suy thận độ 2, hẹp động mạch vành và rối loạn nhịp tim phải dùng máy hỗ trợ. 15 năm trước, ông bị bệnh zona thần kinh ở vùng nách, sau đó gặp biến chứng đau sau zona.
Năm tháng trước, ông tái phát bệnh, may mắn được điều trị sớm bằng thuốc kháng virus. Bác sĩ cho biết người lớn tuổi, mắc bệnh mạn tính có nguy cơ tái phát, khuyến cáo tiêm vaccine để phòng ngừa.
Các nốt mụn nước ở lưng người mắc zona thần kinh. Ảnh: Diệu Linh
Tương tự, bà Hoàng Thị Phương, 73 tuổi, Bắc Ninh, bị tiểu đường, cao huyết áp, mắc zona lần hai sau 5 năm. Ban đầu gia đình nhầm là côn trùng cắn, tự điều trị bằng mẹo dân gian khiến bệnh nặng hơn, phải nhập viện dùng thuốc kháng virus và kháng sinh. Sau điều trị, bà vẫn bị biến chứng đau thần kinh sau zona.
Theo BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm, Phó giám đốc Y khoa miền Nam, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, zona thần kinh là bệnh hậu thủy đậu, cùng do virus Varicella zoster (VZV) gây ra. Một người sau khi khỏi thủy đậu, virus VZV sẽ ẩn náu trong các dây thần kinh cảm giác và tái phát thành zona khi gặp điều kiện thuận lợi như lớn tuổi, hệ miễn dịch suy giảm, mắc các bệnh mạn tính... Dù không gây thành dịch, bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, thường gặp hơn ở người trên 50 tuổi, đặc biệt là những người mắc bệnh nền như tiểu đường, huyết áp, gan, thận, suy giảm miễn dịch...
Người mắc zona nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể bị các biến chứng như đau thần kinh, nhiễm trùng da, liệt mặt, viêm kết mạc, viêm giác mạc, đột quỵ... Ở người có bệnh nền, zona còn có thể làm trầm trọng thêm các bệnh lý sẵn có như tăng nguy cơ biến chứng tim mạch, tăng đường huyết, nặng thêm bệnh thận, bệnh gan. Biến chứng đau thần kinh sau zona khiến người bệnh phải chịu nhiều tháng nhiều năm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tăng nguy cơ mắc trầm cảm, rối loạn lo âu...
Người lớn tuổi tiêm vaccine zona thần kinh phòng bệnh tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC. Ảnh: Diệu Thuần
Theo bác sĩ Cầm, sau mắc zona thần kinh người bệnh sẽ có miễn dịch với bệnh cao nhất khoảng từ 3-6 tuần khi khỏi bệnh và miễn dịch sẽ giảm dần sau một năm. Do đó, người bệnh sẽ có nguy cơ tái phát zona. Tỷ lệ tái phát zona thần kinh khoảng 2-18% trong dân số chung và tới 30% ở người suy giảm miễn dịch, mắc bệnh nền.
Triệu chứng của zona tái phát tương tự lần đầu, gồm sốt, đau đầu, ngứa ran, đau rát vùng da bị nhiễm bệnh và nổi các nốt mụn nước trên da ở vị trí cũ hoặc ở vị trí mới. Khi mắc bệnh, người dân cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt, không nên điều trị theo mẹo dân gian, đắp các loại lá cây, mực tàu lên vết thương. Việc này khiến bệnh nặng hơn và làm chậm "thời gian vàng" điều trị.
Bệnh zona thần kinh đã có vaccine, giúp phòng bệnh cho người từ 50 tuổi và người từ 18 tuổi suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Hiệu quả ngăn bệnh đến 97% ở người trên 50 tuổi, giảm hơn 90% biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác. Lịch tiêm gồm hai mũi cách nhau 1-2 tháng theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, cần duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, kiểm soát bệnh nền để phòng ngừa.
*Tên nhân vật được thay đổi.
