Chia sẻ với VietNamNet, bà Hà Minh - Nhà sáng lập và Giám đốc điều hành của Mentors14 cho hay, trở thành một CEO trong tương lai không phải là kết quả của một quyết định ở tuổi 18, mà có thể là quá trình tích lũy dài hạn bắt đầu từ thời học sinh.
“Trong cố vấn (mentoring), tôi thường chia sẻ với các bạn trẻ rằng: CEO không cần biết mọi thứ, nhưng phải biết học như thế nào, suy nghĩ ra sao và đứng vững thế nào khi không ai ‘ra đề’ cho mình nữa. Vì vậy, nếu muốn đi con đường lãnh đạo, các bạn trẻ cần chuẩn bị theo những trục năng lực cốt lõi”, bà Minh nói.
Theo bà Minh, trục đầu tiên là xây nền tư duy học thuật vững và có chiều sâu. Học nghiêm túc các môn nền tảng như Toán, Khoa học, Kinh tế, Ngữ văn, Ngoại ngữ, không để “lệch nền”. Nhưng quan trọng hơn, cần rèn tư duy logic, phản biện, phân tích vấn đề, tránh học thuộc máy móc. “Một CEO giỏi không phải người thuộc nhiều, mà là người hiểu bản chất, biết đặt câu hỏi đúng và đủ khả năng nhìn thấy hệ quả khi một giả định thay đổi”, bà Minh nói.
Trục thứ hai là rèn luyện năng lực lãnh đạo từ những việc rất nhỏ. “Lãnh đạo không bắt đầu từ chức danh, mà từ hành vi. Các em có thể luyện điều này bằng cách dám chịu trách nhiệm trong hoạt động nhóm, câu lạc bộ, dự án học sinh; học cách lắng nghe, phân công, giải quyết mâu thuẫn và giữ cam kết. Tôi luôn muốn học sinh được trải nghiệm thất bại sớm, nhỏ và an toàn; bởi người lãnh đạo không phải người không sai, mà là người biết sửa sai, chịu trách nhiệm và không bỏ rơi đội ngũ khi mọi thứ khó khăn”, bà Minh chia sẻ.
Trục thứ ba là phát triển kỹ năng con người và giao tiếp. Doanh nghiệp là tổ chức của con người, không phải của bảng tính. Vì vậy, học sinh cần luyện khả năng trình bày ý tưởng rõ ràng, cả viết, nói và thuyết phục. Đồng thời, cần rèn trí tuệ cảm xúc: hiểu mình, hiểu người, quản lý cảm xúc, và biết “đọc” bối cảnh xã hội. “Nhiều người thông minh vẫn thất bại ở vị trí lãnh đạo, không vì thiếu năng lực chuyên môn, mà vì thiếu khả năng dẫn dắt con người qua thay đổi”, bà Minh nói.
Trục thứ tư là cần hiểu sớm về thế giới thực và kinh tế. CEO phải hiểu cách xã hội, doanh nghiệp vận hành, hiểu giá trị được tạo ra như thế nào, chi phí xuất hiện ở đâu và vì sao thị trường thưởng cho một số lựa chọn mà phạt những lựa chọn khác. "Các em nên tìm hiểu về tài chính cá nhân, mô hình kinh doanh, thị trường lao động và tham gia các trải nghiệm thực tế như bán hàng, làm dự án xã hội, thực tập sớm, hoặc thử một startup nhỏ. Đọc sách kinh doanh là tốt, nhưng quan trọng hơn là liên hệ với thực tế, bởi kiến thức không có trải nghiệm sẽ rất nhanh trở thành lý thuyết ‘chết’”, bà Minh chia sẻ.
Trục thứ năm là xây hệ giá trị và bản lĩnh cá nhân. Đây được coi là phần khó nhất nhưng quan trọng nhất. “Các em cần hiểu mình là ai, điều gì không thỏa hiệp, điều gì sẵn sàng đánh đổi. Học cách ra quyết định trong tình huống khó, nơi không có đáp án đúng tuyệt đối. Cần giữ sự chính trực, vì càng ‘lên cao’ càng ít người kiểm soát mình. Một CEO giỏi có thể tạo lợi nhuận, nhưng một CEO lớn tạo niềm tin và di sản", chuyên gia phân tích.
Theo bà Minh, các bạn trẻ mơ ước trở thành CEO đừng vội chạy theo danh xưng, nên tập trung trở thành một người học tốt và học sâu, một người đáng tin cậy trong tập thể, hiểu người, hiểu việc, hiểu mình. Khi các em đủ vững, chức danh sẽ đến như một hệ quả, chứ không phải như một mục tiêu phải giành giật.
Bà Minh cho rằng mỗi giai đoạn phát triển của tổ chức đòi hỏi năng lực lãnh đạo khác nhau, vì vậy người đứng đầu cần duy trì tinh thần học tập liên tục, sẵn sàng điều chỉnh cách quản trị để thích ứng với bối cảnh mới. Theo bà, thay vì theo đuổi sự hoàn hảo cá nhân, điều quan trọng là không ngừng hoàn thiện năng lực quản trị, chiến lược và hiểu biết về con người.
Vị chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò của việc xây dựng đội ngũ và hệ thống vận hành bền vững. Làm CEO, theo bà, không phải là trở thành người “biết hết”, mà là biết lựa chọn người phù hợp, đặt niềm tin đúng chỗ và tạo ra một cấu trúc để tổ chức không phụ thuộc vào một cá nhân.
