"Chính tôi cũng chưa từng thấy cây hạt dẻ, quả hạt dẻ. Khi thấy một vài người bạn chia sẻ hình ảnh những vườn dẻ giữa đồi, quả mọc trĩu cành ở Lạng Sơn, tôi thích quá, lập tức rủ con cùng đi trải nghiệm", chị Hằng cho biết.
Hiện vùng dẻ Quảng Lạc đang bước vào mùa quả chín.
Người dân xã Quảng Lạc, TP Lạng Sơn cũ (nay là phường Lương Văn Tri, Lạng Sơn) đã trồng dẻ khoảng 20 năm nhưng chỉ vài năm gần đây mới thu hút khách du lịch tới tham quan và tự tay thu hoạch.
Hoạt động thu hoạch hạt dẻ hấp dẫn du khách. Ảnh: Yến Lê
Mọi năm, dẻ chín rộ từ giữa tháng 8 và kéo dài trong 1 tháng. Năm nay có tháng nhuận nên mùa dẻ chín tới muộn hơn khoảng 3 tuần. Nhờ khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, hạt dẻ Lạng Sơn to, bở, thơm, đặc biệt ở vùng Quảng Lạc.
Quả hạt dẻ non màu xanh nhạt, gai mềm như chôm chôm; khi chín chuyển nâu, gai cứng chi chít. Quả rụng xuống đất hoặc được rung cây để hái, sau đó tách lấy hạt nâu bóng phủ lông tơ trắng mịn. Mỗi quả thường có 1–3 hạt to hoặc 4–5 hạt nhỏ.
Mỗi quả dẻ có 1-3 hạt to hoặc 4-5 hạt nhỏ. Ảnh: Yến Lê
Theo chị Lê Yến – người tổ chức tour thu hoạch hạt dẻ ở Lạng Sơn suốt 4 năm qua, không chỉ trẻ nhỏ mà nhiều du khách lớn tuổi cũng lần đầu tận mắt thấy cây dẻ và tham gia hái quả.
Thu hoạch hạt dẻ Lạng Sơn trở thành tour hút khách bậc nhất vào tháng 9 hằng năm của chị Yến.
Các em bé rất thích hoạt động thu hoạch dẻ. Ảnh: Yến Lê
Vùng dẻ Quảng Lạc cách Hà Nội hơn 3 tiếng đi ôtô. Du khách có thể chọn tour trong ngày hoặc 2 ngày 1 đêm. Chị Yến thường đưa du khách tới một khu vườn dẻ lâu năm với 5.000 gốc cho thu hoạch. Vườn dẻ bám theo sườn đồi.
Tại vườn du khách được hướng dẫn viên trang bị găng tay, kéo, giỏ để tham gia thu hoạch dẻ. Trải nghiệm này đòi hỏi sức khỏe, vì cần leo đồi, tìm kiếm quả dẻ ở dưới gốc cây, ngoài ra còn cần sự khéo léo để tách phần vỏ cứng, gai chi chít.
Sau khi thu hoạch đầy giỏ, du khách sẽ được thưởng thức dẻ rang nóng hổi, sữa dẻ thơm lừng.
Hành trình "truy tìm" quả dẻ khiến du khách thích thú. Ảnh: Yến Lê
"Dẻ là cây trồng có giá trị kinh tế cao. Do đó, số hạt dẻ thu hoạch được, du khách sẽ gửi lại chủ vườn. Nếu có nhu cầu mua về làm quà, du khách sẽ thanh toán cho chủ vườn theo giá thị trường, thường là 100.000 đồng/kg", chị Yến cho biết.
Tour trọn gói một ngày, gồm xe đưa đón 2 chiều từ Hà Nội, ăn trưa, tham quan vườn dẻ, ghé một số điểm tại Lạng Sơn, kèm hướng dẫn viên và thợ ảnh, giá khoảng 700.000 đồng/khách. Thực đơn trưa có đặc sản như vịt quay, lợn quay, khâu nhục.
Thời gian thu hoạch hạt dẻ kéo dài khoảng 1 tháng. Ảnh: Yến Lê
3 năm qua, tỉnh Lạng Sơn tổ chức nhiều sự kiện nhằm tôn vinh nghề trồng dẻ, giới thiệu những khu vườn hạt dẻ đến người dân và du khách; quảng bá các sản phẩm OCOP của địa phương làm từ hạt dẻ.
