Li Auto – một trong những hãng xe điện tăng trưởng nhanh nhất Trung Quốc – vừa đối mặt cú sốc lớn đầu tiên kể từ khi bước vào cuộc chơi xe điện khi phải triệu hồi 11.411 chiếc MPV điện MEGA 2024 sau khi một xe bốc cháy dữ dội trên đường phố Thượng Hải.
Theo thông báo từ Cơ quan Quản lý thị trường Trung Quốc (SAMR), nguyên nhân được xác định là hệ thống làm mát pin có nguy cơ ăn mòn và rò rỉ, khiến trong điều kiện nhiệt độ hoặc áp suất cao, có thể dẫn tới hiện tượng pin tăng nhiệt mất kiểm soát và gây cháy nổ. Li Auto cho biết lỗi nằm ở chất làm mát không đủ khả năng chống ăn mòn trong đường ống nhôm của khối pin, và hãng sẽ thay toàn bộ hệ thống này trên các xe bị ảnh hưởng.
Sự cố diễn ra chưa đầy tám tháng kể từ khi mẫu MEGA ra mắt – dòng xe điện hoàn toàn đầu tiên của Li Auto, vốn được kỳ vọng mở ra kỷ nguyên mới cho thương hiệu. Đáng chú ý, chiếc xe gặp nạn không hề bị va chạm trước đó, mà phát cháy khi đang di chuyển bình thường. Video ghi lại cho thấy ngọn lửa bùng lên chỉ trong vài chục giây, khiến người dùng không kịp xử lý.
Sau vụ việc, công ty lập tức gửi lời xin lỗi, công bố kế hoạch triệu hồi quy mô lớn và hợp tác với nhà cung cấp pin CATL để kiểm tra toàn bộ quy trình sản xuất. Vụ việc đã khiến giá cổ phiếu Li Auto trên sàn Hong Kong giảm gần 8% chỉ trong một ngày, đồng thời châm ngòi cho lo ngại về rủi ro an toàn đang gia tăng trong ngành công nghiệp xe điện.
Theo Reuters, các mẫu MEGA sản xuất từ tháng 2 đến tháng 12 năm 2024 đều nằm trong diện bị ảnh hưởng. Li Auto cho biết các xe này có thể gặp hiện tượng giới hạn công suất, cảnh báo lỗi, thậm chí không khởi động được – và trong một số điều kiện hiếm hoi, có thể gây cháy nổ.
Các chuyên gia của Car News China nhận định nguyên nhân không nằm ở bản thân tế bào pin mà ở thiết kế hệ thống làm mát, cho thấy sự phức tạp của công nghệ pin hiện nay. Đây cũng là lời cảnh báo rằng rủi ro an toàn của xe điện không chỉ đến từ pin, mà còn từ hàng loạt hệ thống phụ trợ như làm mát, sạc, phần mềm quản lý năng lượng và vật liệu bảo vệ.
Câu chuyện của Li Auto không phải trường hợp cá biệt. Trong vài năm qua, hàng loạt vụ cháy nổ xe điện đã được ghi nhận trên toàn cầu, từ Trung Quốc, Hàn Quốc tới Mỹ. Reuters từng đưa tin General Motors phải triệu hồi Bolt EV do nguy cơ cháy từ cụm pin sản xuất lỗi. Trước đó, Hyundai cũng từng gặp sự cố tương tự với dòng Kona EV, còn Tesla nhiều lần điều tra các vụ cháy pin tự phát. Mẫu số chung của các sự cố này đều nằm ở việc kiểm soát nhiệt kém hoặc lỗi trong khâu cách điện – vấn đề cực kỳ khó xử lý khi mật độ năng lượng trong pin lithium-ion ngày càng cao.
Sự cố này một lần nữa phơi bày nghịch lý của ngành xe điện: càng chạy đua để tạo ra pin có dung lượng cao hơn, sạc nhanh hơn và nhẹ hơn, rủi ro an toàn càng lớn. Nhiều hãng đang quảng bá công nghệ sạc siêu nhanh “5C” – nạp đầy trong vài phút – nhưng dòng điện cao tạo áp lực nhiệt rất lớn lên vật liệu pin. Chỉ cần một chi tiết thiết kế nhỏ bị sai lệch, như chất làm mát không đủ bền hoặc gioăng cao su kém chất lượng, có thể dẫn tới hậu quả khôn lường. Điều này càng đáng lo hơn khi xe điện được triển khai ở quy mô hàng triệu chiếc, hoạt động trong môi trường khắc nghiệt, chịu rung lắc, nhiệt độ cao hoặc độ ẩm lớn.
Ngoài ra, còn một rủi ro ít được nhắc đến: tác động môi trường và hạ tầng điện. Các trung tâm sạc nhanh tiêu thụ công suất rất lớn, khiến hệ thống điện phải chịu tải cao hơn bình thường. Một lỗi nhỏ ở trạm sạc cũng có thể gây ra chập điện hoặc cháy nổ. Trong khi đó, việc xử lý pin hỏng hoặc cháy sau sự cố lại là vấn đề nan giải.
Được biết, Trung Quốc – thị trường xe điện lớn nhất thế giới với hơn 20 triệu xe lưu hành – đang đối mặt sức ép lớn để duy trì niềm tin người tiêu dùng. Chính phủ nước này dự kiến áp dụng tiêu chuẩn mới về an toàn pin EV (GB 38031-2025) từ tháng 7/2026, yêu cầu pin không được cháy hoặc nổ trong vòng hai giờ sau khi xảy ra sự cố nhiệt, đồng thời phải chịu được va chạm dưới gầm và 300 chu kỳ sạc nhanh liên tục mà không suy giảm. Những quy định khắt khe hơn là cần thiết để ngành xe điện không lặp lại sai lầm của giai đoạn bùng nổ smartphone – nơi tốc độ đổi mới vượt quá kiểm soát chất lượng.
Tác động thương hiệu với Li Auto chắc chắn rất lớn. MEGA được định vị là mẫu xe sang, trang bị pin 102 kWh, tầm hoạt động 710 km và giá bán gần 80.000 USD – mức không nhỏ trong thị trường nội địa. Một vụ cháy duy nhất đã khiến hình ảnh “an toàn, gia đình, công nghệ cao” mà hãng dày công xây dựng bị tổn hại.
Theo: Global Times, Reuters
