Bổ dưỡng cho sức khỏe
Cá chạch có thịt săn chắc, vị ngọt tự nhiên nên được nhiều người ưa chuộng. Không chỉ là nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn gia đình Việt, cá chạch còn được đánh giá cao về giá trị bồi bổ sức khỏe.
Cá chạch chứa hàm lượng protein cao, ít chất béo và giàu khoáng chất. Trong 100g thịt cá có khoảng 16,9g đạm, 2g chất béo, cùng canxi, phốt pho, sắt và nhiều vitamin cần thiết cho cơ thể. Nhờ vậy, cá chạch phù hợp với người suy dinh dưỡng, người mới ốm dậy và đặc biệt có lợi cho nam giới.
Tại nhiều vùng nông thôn, cá chạch được sử dụng phổ biến trong bữa ăn hằng ngày. Ngoài việc chế biến tươi, người dân còn phơi khô để bảo quản và dùng dần. Từ cá chạch có thể nấu canh, kho, om hay nấu cháo nhằm bổ sung dưỡng chất cho cơ thể.
Khi chế biến, cần làm sạch lớp nhớt đặc trưng của cá bằng muối, giấm, tro bếp hoặc phèn chua, sau đó ướp cùng gừng, nghệ, tiêu để khử mùi tanh và tăng hương vị, theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng.
Lương y Bùi Đắc Sáng (Hội Đông y Hà Nội) từng chia sẻ với truyền thông rằng, trong Đông y, cá chạch có vị ngọt, tính bình, được sử dụng để hỗ trợ cải thiện chức năng gan, giảm vàng da, mụn nhọt, lở loét, đồng thời giúp tăng cường sinh lực nam giới. Những người mắc bệnh gan, thận mạn tính được xem là đối tượng phù hợp để bổ sung loại thực phẩm này.
Y học hiện đại cũng ghi nhận cá chạch có tác dụng bồi bổ cơ thể, nâng cao sức đề kháng, hỗ trợ tiêu hóa và lưu thông khí huyết, góp phần cải thiện tình trạng suy nhược thể lực.
Một số nghiên cứu cho thấy cá chạch có khả năng hỗ trợ bảo vệ tế bào gan, tăng tiết mật và giúp giảm men gan, đặc biệt có lợi cho người bị viêm gan mạn tính.
Trong ẩm thực và dưỡng sinh, cá chạch có thể chế biến thành nhiều món như canh chạch nấu đại táo giúp thanh nhiệt, giải độc; chạch nấu cùng thịt lợn, gừng và tiêu dành cho người suy nhược; hay cháo cá chạch được xem là món ăn bổ dưỡng cho nam giới. Ngoài ra, các món dân dã như chạch om chuối đậu, chạch kho riềng, chạch chiên lá lốt cũng giúp mâm cơm gia đình thêm phong phú.
Lưu ý khi ăn cá chạch:
Tuy nhiên, các lương y khuyến cáo không nên lạm dụng một loại thực phẩm.
Cá chạch chỉ nên dùng với lượng hợp lý, kết hợp cùng chế độ ăn đa dạng.
Khi mua, cần chọn cá tươi, khỏe, không ăn chạch tái hoặc sống do loài cá này sinh sống dưới bùn, tiềm ẩn nguy cơ nhiễm ký sinh trùng.
Cách nấu: Cá chạch nấu chuối đậu
Để chế biến món này, trước hết cần chuẩn bị khoảng 350g cá chạch, 4 quả chuối xanh, 200g thịt ba chỉ, 2 muỗng canh mẻ, 1/2 muỗng cà phê bột nghệ, 2 củ hành khô cùng các loại rau gia vị như tía tô, hành lá, lá lốt. Gia vị đi kèm gồm muối, hạt nêm, mì chính, tiêu, dầu ăn và giấm.
Cá chạch sau khi mua về được chần nhanh qua nước sôi để loại bỏ nhớt, tiếp đó chà với muối và giấm nhằm khử mùi tanh. Cá được mổ bỏ ruột, rửa sạch, cắt khúc vừa ăn rồi ướp cùng bột nghệ, tiêu và hạt nêm trong khoảng 10 phút cho thấm gia vị.
Chuối xanh gọt bỏ vỏ, cắt lát xéo dày chừng nửa centimet, sau đó ngâm ngay vào nước pha giấm để tránh thâm đen. Khi chuối đã trắng và ráo nước thì vớt ra để chuẩn bị nấu. Thịt ba chỉ rửa sạch, thái miếng vừa ăn; hành khô băm nhỏ; các loại rau thơm nhặt sạch, rửa và cắt khúc.
Khi nấu, phi thơm một nửa lượng hành khô với dầu ăn, cho cá chạch vào đảo nhanh tay đến khi thịt cá săn lại. Tiếp đó, đổ mẻ đã pha loãng vào nồi cá và đun trên lửa nhỏ. Ở chảo khác, phi phần hành còn lại, cho thịt ba chỉ vào xào đến khi xém cạnh rồi cho chuối xanh vào đảo đều, nêm nếm gia vị vừa miệng.
Cuối cùng, trút phần thịt và chuối vào nồi cá, thêm một lượng nước sôi vừa đủ, đậy vung và om liu riu khoảng 20 phút để các nguyên liệu mềm và ngấm đều gia vị. Trước khi tắt bếp, cho tía tô, hành lá và lá lốt vào, đảo nhẹ rồi nhấc xuống.
Món cá chạch nấu chuối hoàn thiện có vị bùi của chuối xanh, cá mềm ngọt, nước om sánh và đậm đà. Đây là món ăn rất hợp dùng cùng cơm nóng, đặc biệt ngon trong những ngày thời tiết se lạnh.
(Tổng hợp)
