Những ngày gần đây, sự kiện "Match Day" - buổi chọn chuyên ngành bác sĩ nội trú của trường Đại học Y Hà Nội lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội. Nhiều clip ghi lại khoảnh khắc xúc động khi các tân bác sĩ gọi tên chuyên ngành mơ ước, thu hút hàng triệu lượt xem, biến ngày này trở thành hiện tượng.
Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang của những video "triệu view" là chặng đường đầy áp lực, cạnh tranh khốc liệt mà chỉ người trong cuộc mới hiểu hết.
Chương trình bác sĩ nội trú vốn được xem là đỉnh cao trong đào tạo y khoa tại Việt Nam. Đây là mô hình có nguồn gốc từ Pháp, du nhập vào Việt Nam từ năm 1974, và được Đại học Y Hà Nội triển khai đầu tiên. Từ đó đến nay, chương trình này luôn được đánh giá là tinh hoa của ngành Y, nơi hội tụ những bác sĩ trẻ xuất sắc nhất ngay sau khi tốt nghiệp.
ThS.BS Nguyễn Minh Nghĩa.
ThS.BS Nguyễn Minh Nghĩa - giảng viên Khoa Tạo hình Phẫu thuật thẩm mỹ, Trường Đại học Y Hà Nội cho biết, khái niệm "bác sĩ nội trú" trước đây hầu như chỉ được biết trong giới chuyên môn. Gần đây, nhờ mạng xã hội, chương trình bắt đầu phổ biến rộng rãi và được chú ý nhiều hơn, nhất là trong giới trẻ.
"Tôi là bác sĩ nội trú Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ khóa 37. Khóa của tôi rất đặc biệt, vì trong suốt hai năm liên tiếp, chỉ duy nhất tôi đỗ vào ngành này. Đến khóa 39 mới có thêm hai người", bác sĩ Nghĩa kể.
Anh cho biết, trước năm 2018, kỳ thi bác sĩ nội trú từng rất "khắc nghiệt". Thí sinh phải đăng ký chuyên ngành trước, nên dù điểm số cao cũng có thể bị loại nếu không trúng tuyển đúng chuyên ngành đã chọn. Điều này khiến nhiều người giỏi bị loại một cách đáng tiếc.
"Ví dụ, ngành Mắt hay Sản thường chỉ lấy 3 người, trong khi có thể tới 10 thí sinh đạt điểm cao. Bảy người còn lại sẽ bị loại, dù năng lực không thua kém", bác sĩ Nghĩa chia sẻ. Thời điểm bác sĩ Nghĩa thi năm 2012, ngành Phẫu thuật Tạo hình chỉ có 2 chỉ tiêu, nhưng chỉ anh vượt điểm sàn.
Để khắc phục sự bất cập này, từ khoảng năm 2018, trường Đại học Y Hà Nội đã chuyển sang hình thức "Matching Day". Các thí sinh được xếp theo điểm thi, người có điểm cao được quyền chọn trước các chuyên ngành còn trống. Cách làm này giúp tăng tính công bằng, đồng thời đảm bảo các ngành ít "hot" vẫn thu hút được thí sinh chất lượng.
Tuy nhiên, bác sĩ Nghĩa cảnh báo, việc mạng xã hội đẩy "Match Day" trở thành xu hướng có thể khiến nhiều người trẻ bị cuốn vào vẻ ngoài hào nhoáng, mà quên mất giá trị cốt lõi của nghề y.
Một tân bác sĩ nội trú trường Đại học Y Hà Nội tại sự kiện "Match Day".
"Cái gọi là 'tinh hoa ngành y' không nằm ở danh xưng, mà nằm ở sự rèn luyện thực chất mỗi ngày. Là bác sĩ, phải giỏi chuyên môn, vững kiến thức. Mạng xã hội chỉ thỏa mãn xu hướng tạm thời - đẹp trai, xinh gái nhưng không cứu sống được bệnh nhân", anh nói.
Sau ba năm học nội trú (2012-2015), bác sĩ Nghĩa được giữ lại làm giảng viên, sau đó tiếp tục tu nghiệp tại Nhật và Pháp, đang hoàn tất nghiên cứu sinh. Anh cho biết, để trụ lại và phát triển trong ngành y, mỗi bác sĩ cần xác định tư duy "học suốt đời".
"Trước đây, mỗi khóa chỉ có rất ít người đỗ bác sĩ nội trú, nên được thầy cô hướng dẫn sát sao, tiếp cận bệnh nhân rất nhiều. Nay số lượng tăng, sự quan tâm sẽ không còn như trước. Muốn giỏi, chỉ có cách chủ động học, không thể chờ được", anh nhấn mạnh.
