Từ tháng 12 này, Mỹ đã tiếp quản chức chủ tịch luân phiên, kéo dài 1 năm của nhóm G20 gồm 19 nền kinh tế hàng đầu thế giới và Liên minh châu Âu (EU). Động thái diễn ra sau khi Mỹ tẩy chay nhiệm kỳ chủ tịch G20 ngay trước đó của Nam Phi, bao gồm cả hội nghị thượng đỉnh do chính quyền Pretoria chủ trì vào tháng 11.
Hồi cuối tháng trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố trên mạng xã hội rằng, nước này sẽ không mời Nam Phi tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 ở thành phố Miami, bang Florida vào năm 2026. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã nhắc lại điều này trong một phát biểu hôm 3/12: “Mỹ sẽ không mời chính phủ Nam Phi tham gia G20 trong nhiệm kỳ chủ tịch của chúng tôi”.
Báo France 24 dẫn lời Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tuyên bố trước các phóng viên hôm nay (4/12): "Chúng tôi vẫn chưa nhận được thông báo bằng văn bản và chúng tôi sẽ giải quyết vấn đề này khi nhận được”.
Ông Ramaphosa khẳng định, Nam Phi sẽ không tìm cách vận động tẩy chay G20 trong năm Mỹ làm chủ tịch vì "mỗi quốc gia phải tự đưa ra quyết định của mình". Tuy nhiên, Nam Phi muốn các nước "bày tỏ sự bất bình với Mỹ để bảo vệ chủ nghĩa đa phương, tinh thần và mục đích của G20".
Ông Ramaphosa nhấn mạnh, Nam Phi là "thành viên chính thức của G20" và nhiệm kỳ chủ tịch của nước này đã được quốc tế mô tả là thành công.
Phát ngôn viên của Tổng thống Ramaphosa trước đó cho hay, Nam Phi đã sẵn sàng “ngồi ngoài” chuỗi hội nghị G20 năm 2026 và sẽ tiếp tục tham gia các hoạt động của nhóm khi chức chủ tịch G20 được chuyển giao cho Anh sau một năm nữa.
Hội nghị thượng đỉnh G20 do Nam Phi tổ chức ở Johannesburg là sự kiện đầu tiên kiểu này diễn ra ở châu Phi, quy tụ nhiều lãnh đạo thế giới, bao gồm cả những nước không thuộc nhóm. Tuy nhiên, chính quyền của Tổng thống Mỹ Trump đã tẩy chay hội nghị và không cử đại diện tham dự.
Trong một lá thư ngỏ, Ngoại trưởng Mỹ Rubio cáo buộc G20 dưới quyền chủ tịch của Nam Phi theo đuổi "chương trình nghị sự cấp tiến", phớt lờ các phản đối của Washington.
Căng thẳng giữa Washington - Pretoria gia tăng khi chính quyền Trump chỉ trích Nam Phi về một loạt chính sách, trục xuất đại sứ của Pretoria vào tháng 3 và áp đặt mức thuế quan thương mại tới 30% với Nam Phi.
