Việc duy trì độ loãng cần thiết của máu là tối quan trọng để giảm thiểu lực cản lưu thông máu và gánh nặng lên tim. Khi máu trở nên quá đặc, nó thúc đẩy quá trình lão hóa mạch máu và tăng nguy cơ dẫn đến các biến cố tim mạch cấp tính như đột quỵ.
Nghiên cứu khoa học đã xác nhận bốn loại đồ uống quen thuộc là những tác nhân mạnh mẽ làm máu đặc hơn, tiềm ẩn nguy cơ lớn cho sức khỏe hệ tuần hoàn.
1. Đồ uống có đường
Ảnh minh họa
Đồ uống có đường (như nước ngọt, cola, nước ép trái cây đóng hộp) đã được các nghiên cứu chứng minh là làm tăng lipid máu không lành mạnh. Một phân tích năm 2022 trên Tạp chí Dinh dưỡng chỉ ra rằng, những người uống hơn một lon (khoảng 355 ml) đồ uống có đường mỗi ngày có mức cholesterol LDL và triglyceride cao hơn đáng kể.
Lượng đường dư thừa khi đi vào máu sẽ kích thích gan sản xuất chất béo, trực tiếp dẫn đến tăng lipid máu. Khi lipid máu tăng cao, máu trở nên đặc và nhớt hơn, điều này tác động xấu đến lưu thông và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
2. Đồ uống có cồn
Tuyên bố khoa học mới nhất từ Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) cho biết mối quan hệ giữa rượu và bệnh tim mạch là "phức tạp và gây tranh cãi." Tuy nhiên, điều rõ ràng là tiêu thụ rượu quá mức (thường là hơn 2 ly mỗi ngày) hoặc nghiện rượu gây hại cho sức khỏe mạch máu theo nhiều cách, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
Rượu tác động tiêu cực đến tiểu cầu, khiến chúng dễ bị kết tụ hơn. Hơn nữa, việc uống rượu bia quá nhiều và kéo dài còn làm gián đoạn khả năng sản xuất các protein thiết yếu cho quá trình đông máu của gan, gây mất cân bằng, dẫn đến nguy cơ huyết khối.
Ảnh minh họa
3. Đồ uống tăng lực
Được sử dụng rộng rãi để giữ tỉnh táo, đồ uống tăng lực chứa hàm lượng cao caffeine, đường và các chất kích thích khác (như taurine, nhân sâm). Cộng đồng y khoa, bao gồm Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), liên tục cảnh báo về những rủi ro của chúng.
Nồng độ caffeine và chất kích thích cao làm tăng nhịp tim và huyết áp, hai yếu tố nguy cơ chính gây bệnh tim. Nghiêm trọng hơn, caffeine là chất lợi tiểu, có thể gây mất nước, làm máu đặc hơn và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Các nghiên cứu còn cho thấy đồ uống tăng lực làm suy yếu chức năng nội mô mạch máu (thành mạch máu) và kích thích giải phóng hormone căng thẳng như cortisol, những yếu tố thúc đẩy sự kết tập tiểu cầu và huyết khối.
4. Nước ngọt không đường, không calo
Nhiều người chuyển sang nước ngọt không đường để tránh calo và đường, nhưng nghiên cứu mới nhất cho thấy chúng không hoàn toàn an toàn. Một nghiên cứu lớn năm 2019 trên tạp chí Stroke đã phát hiện ra rằng phụ nữ uống hơn hai loại đồ uống có đường nhân tạo mỗi ngày có nguy cơ đột quỵ cao hơn 23% so với những người không uống.
Gần đây hơn, nghiên cứu năm 2024 chỉ ra rằng chất tạo ngọt nhân tạo erythritol, thường được sử dụng trong các loại nước ngọt không calo, có thể gây huyết khối trong các thử nghiệm trên người. Việc tiêu thụ erythritol làm tăng đáng kể sự kết tập tiểu cầu. Những tác động tiêu cực của chất tạo ngọt nhân tạo đến máu và sức khỏe tim mạch khi sử dụng lâu dài là không thể bỏ qua.
Ảnh minh họa
Để bảo vệ mạch máu và giảm nguy cơ đột quỵ, ưu tiên hàng đầu vẫn là nước lọc để duy trì độ loãng và lưu thông máu tối ưu, đồng thời cắt giảm tối đa bốn loại đồ uống gây hại kể trên.
Nguồn và ảnh: Aboluowang, Family Doctor
