Ở một khu chung cư cao cấp tại Thượng Hải, bà Lý, 68 tuổi, từng là giám đốc một doanh nghiệp nhà nước lớn, có hơn 30 năm đi làm, từng quản lý hàng trăm nhân viên. Sau khi nghỉ hưu, bà nhận mức lương hưu khiến nhiều người mơ ước: hơn 15.000 NDT mỗi tháng (hơn 50 triệu VNĐ). Cuộc sống vật chất của bà gần như không thiếu thứ gì: nhà cửa khang trang, con trai thành đạt, con dâu hiểu chuyện, cháu nội ngoan ngoãn.
Ảnh minh hoạ MXH
Thế nhưng điều khiến cả gia đình bà Lý không thể hiểu nổi là: bà nhiều lần đòi đi làm… giúp việc theo giờ.
Ban đầu, con trai bà nghĩ mẹ chỉ nói cho vui. Nhưng rồi bà tìm hiểu rất nghiêm túc, hỏi thăm hàng xóm, xin số điện thoại của các trung tâm môi giới lao động, thậm chí còn chuẩn bị sẵn hồ sơ cá nhân. Khi bị con cái phát hiện và gặng hỏi, bà chỉ cười: "Mẹ rảnh quá, đi làm cho đỡ buồn."
Câu trả lời ấy không làm ai yên tâm.
Con dâu bà Lý từng thẳng thắn nói: "Mẹ ơi, nhà mình đâu thiếu tiền. Mẹ từng làm giám đốc, giờ đi làm giúp việc, người ngoài nhìn vào lại nghĩ nhà mình bất hiếu." Nghe vậy, bà Lý im lặng rất lâu, rồi chỉ nói một câu ngắn gọn: "Các con nghĩ vậy, nhưng mẹ không nghĩ thế."
Sau nhiều lần gặng hỏi, lý do thật sự mới dần lộ ra.
Từ ngày nghỉ hưu, bà Lý cảm thấy mình như một người… bị gạt ra bên lề cuộc sống. Trước kia, mỗi sáng thức dậy là lịch họp kín mít, điện thoại liên tục đổ chuông, cấp dưới xin ý kiến, đối tác tìm gặp. Còn bây giờ, một ngày của bà chỉ xoay quanh việc nấu ăn, xem tivi, đón cháu tan học.
"Ban đầu mẹ thấy nhẹ nhõm. Nhưng càng về sau, mẹ càng thấy mình vô dụng," bà Lý nói trong nước mắt.
Con cái đi làm cả ngày, cháu đi học, cả căn nhà rộng lớn chỉ còn một mình bà. Những câu hỏi như "Hôm nay mẹ làm gì?", "Mẹ có mệt không?" dần biến mất vì ai cũng nghĩ: mẹ đã nghỉ hưu, mẹ không cần phải cố gắng nữa.
Nhưng chính điều đó khiến bà Lý đau lòng.
"Mẹ không cần thêm tiền. Mẹ cần cảm giác mình còn có ích," bà nói.
Vì sao lại là giúp việc?
Theo chia sẻ của bà Lý, giúp việc là công việc duy nhất khiến bà cảm thấy được… tin tưởng thật sự. Ở đó, bà không phải là "mẹ của ai", "bà của ai", mà là một người lao động được thuê vì năng lực. Người ta cần bà nấu ăn ngon, dọn dẹp gọn gàng, chăm sóc người già, chứ không phải vì tình thân.
"Mỗi khi chủ nhà nói: 'Cô làm tốt lắm, mai nhớ đến sớm nhé', mẹ thấy mình còn giá trị hơn cả lúc ngồi nhà," bà Lý nói.
Một lý do khác khiến cả gia đình lặng người: bà sợ trở thành gánh nặng tinh thần cho con cái. Bà sợ con trai, con dâu phải lo nghĩ rằng mẹ rảnh rỗi, buồn bã, dễ sinh bệnh. Bà chọn cách tự bận rộn để không ai phải thương hại mình.
Câu chuyện của bà Lý sau khi được đăng tải đã khiến rất nhiều cư dân mạng Trung Quốc đồng cảm. Nhiều người thừa nhận: bố mẹ họ cũng từng nói những câu tương tự, "Già rồi, chẳng còn ai cần nữa", "Chỉ mong còn được người khác nhờ vả".
Các chuyên gia tâm lý tại Trung Quốc nhận định: vấn đề lớn nhất của người cao tuổi không phải là tiền bạc, mà là cảm giác bị xã hội "cho nghỉ hưu" hoàn toàn. Khi vai trò xã hội biến mất, nhiều người rơi vào trạng thái trống rỗng, thậm chí trầm cảm, dù điều kiện sống rất đầy đủ.
Sau cùng, gia đình bà Lý không ngăn cản nữa. Họ thống nhất để bà đi làm giúp việc theo giờ, 2–3 buổi mỗi tuần, đúng như mong muốn. Điều đáng mừng là từ đó, bà Lý trở nên vui vẻ hơn, ăn ngủ tốt hơn, không còn than thở buồn chán.
"Con cái cho mẹ tiền là hiếu thảo. Nhưng cho mẹ cảm giác được cần đến, đó mới là điều mẹ mong nhất," bà nói.
Câu chuyện này khiến nhiều người trẻ giật mình nhận ra: đôi khi, thứ cha mẹ cần không phải là cuộc sống an nhàn, mà là một vai trò để tiếp tục được sống có ý nghĩa.
Câu chuyện của bà Lý cũng là lời nhắc nhẹ nhàng nhưng sâu sắc với nhiều gia đình hiện đại. Người lớn tuổi không chỉ cần được chăm sóc, mà còn cần được tôn trọng như một cá thể độc lập, có mong muốn, có khát khao được cống hiến theo cách riêng. Việc đồng hành cùng cha mẹ sau tuổi nghỉ hưu không nằm ở việc sắp xếp cho họ một cuộc sống "an nhàn tuyệt đối", mà là tạo không gian để họ tiếp tục được tham gia vào đời sống xã hội.
Các chuyên gia khuyến nghị, con cái nên thường xuyên trò chuyện để hiểu cha mẹ thực sự muốn gì thay vì áp đặt suy nghĩ "ở nhà cho khỏe". Nếu cha mẹ muốn đi làm bán thời gian, làm từ thiện, chăm sóc cháu, tham gia câu lạc bộ người cao tuổi hay đơn giản là học thêm một kỹ năng mới, hãy ủng hộ và đồng hành. Điều quan trọng là giúp họ cảm thấy những nỗ lực của mình vẫn được ghi nhận, chứ không phải chỉ được "nuôi dưỡng".
Bên cạnh đó, sự quan tâm không nên chỉ dừng ở vật chất hay những câu hỏi mang tính hình thức. Một bữa cơm có mặt đầy đủ con cháu, một cuộc trò chuyện lắng nghe thật sự, hay chỉ đơn giản là nhờ cha mẹ góp ý cho một quyết định nhỏ trong gia đình cũng đủ để họ cảm thấy mình vẫn giữ một vị trí quan trọng.
Già đi không đồng nghĩa với việc bị đặt xuống hàng ghế khán giả của cuộc đời. Khi con cái học cách bước chậm lại, lắng nghe nhiều hơn và trao cho cha mẹ quyền được tiếp tục sống có ích, đó cũng là lúc mối quan hệ gia đình trở nên bền chặt và ấm áp hơn – không phải bằng sự hy sinh, mà bằng sự thấu hiểu.
