Trong hệ thống võ thuật Quảng Đông truyền thống, các nhân vật nổi tiếng như Hồng Hy Quan, Phương Thế Ngọc, Hoàng Phi Hồng, Diệp Vấn đều có mối liên hệ rõ ràng về sư thừa và thế hệ. Nam Thiếu Lâm có “Thiếu Lâm Thập Hổ”, trong đó nổi bật nhất là Hồng Hy Quan và Phương Thế Ngọc, cùng các sư huynh đệ khác như Lục A Thái, Huệ Kiền, Đồng Thiên Cân…
Mối quan hệ giữa Hoàng Phi Hồng, Diệp Vấn và Lý Tiểu Long
Võ sư Lục A Thái sau này thu nhận đệ tử Hoàng Kỳ Anh, từ đó xuất hiện “Quảng Đông Thập Hổ” (10 võ sĩ nổi tiếng ở Quảng Đôn) gồm Hoàng Kỳ Anh, Lương Khôn, Tô Hắc Hổ, Vương Ẩn Lâm, Tô Xán…
Hoàng Phi Hồng là con trai của Hoàng Kỳ Anh và có theo học Lương Khôn. Đệ tử xuất sắc nhất của Hoàng Phi Hồng là Lâm Thế Vinh. Lâm Thế Vinh lại truyền võ công cho Lưu Trạm, cha của đạo diễn võ thuật nổi tiếng Lưu Gia Lương.
Hoàng Phi Hồng có mối quan hệ sâu xa với Diệp Vấn và Lý Tiểu Long
Trước Quảng Đông Thập Hổ còn có một nhánh xuất phát từ Nam Thiếu Lâm, gọi là Ngũ Tổ hay Ngũ Lão (gồm 5 người là Chí Thiện thiền sư, Bạch Mi đạo trưởng, Phùng Đạo Đức, Miêu Hiển, Ngũ Mai sư thái).
Tương truyền Ngũ Mai sư thái rời chùa, thu nhận nữ đệ tử Nghiêm Vịnh Xuân. Nghiêm Vịnh Xuân sáng tạo ra Vịnh Xuân quyền, truyền cho chồng là Lương Bác Trù, rồi lần lượt truyền tiếp qua Lương Lan Quế, Hoàng Hoa Bảo, Lương Nhị Đệ rồi tới Lương Tán - người được xem là tổ sư thực sự đã hệ thống hóa và phát dương quang đại Vịnh Xuân quyền. Ông truyền cho con trai Lương Bích và đệ tử Trần Hoa Thuận.
Quảng Đông Thập Hổ từng được đưa lên phim
Diệp Vấn chính thức bái Trần Hoa Thuận làm sư phụ chính, đồng thời được Lương Bích (con Lương Tán) chỉ điểm thêm. Diệp Vấn gia nhập môn phái khá muộn nên được xem là “nhập thất đệ tử” của nhánh này.
Như vậy, về mặt thế hệ võ học Quảng Đông: Hồng Hy Quan và Phương Thế Ngọc thuộc đời thứ hai sau Ngũ Lão, Quảng Đông Thập Hổ (Hoàng Kỳ Anh, Lương Khôn…) thuộc đời thứ ba, Hoàng Phi Hồng thuộc đời thứ tư, còn Lương Tán (Phật Sơn Tán Tiên Sinh) cũng thuộc đời thứ tư (cùng thế hệ với Hoàng Phi Hồng).
Diệp Vấn là đời thứ 6, Lý Tiểu Long là đời thứ 7, Lưu Gia Lương cũng đời thứ 7, vì thế có thể nói Diệp Vấn là thế hệ sau, tiểu bối của Hoàng Phi Hồng, còn Lý Tiểu Long và Lưu Gia Lương gần như đồng lứa. Thậm chí xếp hạng một lượt, Diệp Vấn đại khái thuộc thế hệ cháu chắt của Hoàng Phi Hồng.
Hình tượng Ngũ Mai sư thái trên phim ảnh
Nguồn gốc võ thuật miền Nam Trung Quốc
“Nam Thiếu Lâm” là khái niệm chỉ các chùa ở Phúc Kiến được xem như chi nhánh phía Nam của Thiếu Lâm Tung Sơn và là cái nôi võ thuật Nam phái, nhưng không có sử liệu chính thống xác nhận; phần lớn dựa trên truyền thuyết giang hồ và giai thoại cuối thời Thanh.
Theo tư liệu đăng trên Baidu , Nam Thiếu Lâm Tự ở Tuyền Châu, Phúc Kiến được xây dựng từ thời Đường và hưng thịnh dưới hai triều Tống, với lịch sử hơn 1.300 năm. Chùa từng nhiều lần bị phá do biến động: bị hủy năm 907, bị thiêu năm 1276 và bị đốt năm 1763 thời nhà Thanh. Sau biến cố, Chí Thiện thiền sư truyền bá võ học xuống Quảng Đông, hình thành hệ thống Nam quyền và ảnh hưởng đến các danh sư võ thuật như Hồng Hy Quan, Hoàng Phi Hồng.
Lý Liên Kiệt từng thủ vai Hồng Hy Quan
Theo 163 , Thiền sư Chí Thiện có công lớn nhất trong việc thống nhất và phát triển võ lâm miền nam Trung Quốc. Ông truyền thụ cho các đệ tử tục gia, nổi bật là Hồng Hy Quan, người sáng lập Hồng quyền, phái lớn nhất Nam quyền.
Hồng quyền có “tam bảo”: Công tự phục hổ quyền (cương mãnh), Thiết tuyến quyền (nội công), và Hổ hạc song hình quyền (kết hợp uy mãnh của hổ và linh hoạt của hạc).
Lục A Thái, người được Hồng Hy Quan chỉ điểm, sau này truyền võ công cho Hoàng Kỳ Anh, Hoàng Kỳ Anh truyền cho con trai Hoàng Phi Hồng – bậc thầy kiệt xuất, chấn hưng Hồng quyền, sáng lập phiên bản Hổ hạc song hình quyền hoàn chỉnh, nổi danh với Vô ảnh cước, Phi thùy và Ngũ lang bát quái côn. Hoàng Phi Hồng cùng vợ Mạc Quế Lan phát triển thêm Mạc quyền.
Hoàng Phi Hồng là cao thủ Hồng Quyền
Đệ tử xuất sắc nhất của Hoàng Phi Hồng là Lâm Thế Vinh, sáng lập môn phái Hổ hạc, thu đồ hàng vạn, nổi tiếng với “Hổ hạc tứ đại kim cương”. Dòng Lâm Thế Vinh tiếp tục qua Triệu Chí Lăng, người phát triển Hồng quyền ra quốc tế với hơn 20 vạn đệ tử.
Ngoài Hồng quyền, Quảng Đông có “ngũ đại danh quyền”: Hồng, Lưu, Thái, Lý, Mạc quyền; cùng các phái nổi tiếng khác như Thái Lý Phật và Vịnh Xuân.
