Giáo viên tiếng Anh thường được nhiều người liệt kê trong nhóm nghề có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI).
Thực tế, AI đang được tích hợp vào giảng dạy tiếng Anh để hỗ trợ giáo viên, chẳng hạn như tạo nội dung nhanh chóng, cá nhân hóa lộ trình học tập và giảm tải công việc hành chính. Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh rằng AI không thể thay thế vai trò của giáo viên trong việc truyền cảm hứng, hướng dẫn tư duy phản biện và xây dựng mối quan hệ với học viên.
Thầy giáo Đỗ Cao Sang, người sáng lập Hội cha mẹ đồng hành cùng con tự học tiếng Anh - English Lights Your Home (ELYH) cũng cho rằng: Thực tế giáo viên tiếng Anh bị thay thế là không cao, bởi yếu tố con người trong giáo dục, đặc biệt là việc phát triển tư duy phản biện và kỹ năng xã hội, là điều đặc thù. Theo thầy Sang, nếu có sự đào thải, thì đó chỉ xảy ra với những ai từ chối thay đổi, không chịu làm mới mình trước một thế giới đang vận động không ngừng.
Thầy cho rằng, nếu chỉ dừng lại ở việc giảng ngữ pháp, sửa phát âm, thì đúng là AI làm tốt hơn rất nhiều. Nhưng nếu giáo viên biết thay đổi cách tiếp cận – từ "người truyền đạt kiến thức" thành "người khơi gợi cảm hứng và khai phóng tư duy bằng tiếng Anh" – thì không những không mất việc, mà còn trở nên không thể thay thế. Bởi AI có thể giỏi ngôn ngữ, nhưng chỉ con người mới đánh thức được những tiềm năng sâu xa trong mỗi học viên.
Thầy giáo Đỗ Cao Sang và học sinh
"Giáo viên tiếng Anh thời đại mới: Không còn là người dạy, mà là người truyền cảm hứng sống bằng ngôn ngữ toàn cầu. Một giáo viên tiếng Anh lý tưởng thời nay không chỉ dạy "what is your name", không chỉ kiểm tra thì quá khứ hay chia động từ. Họ là người thắp lên ngọn lửa học tập, mở ra cánh cửa ra thế giới, và quan trọng nhất – truyền được cảm hứng sống bằng tiếng Anh.
Trong lớp học ấy, học viên không ngồi chờ chép bảng. Họ thuyết trình ý tưởng, viết blog bằng tiếng Anh, làm podcast, giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, tra cứu AI bằng tiếng Anh để học môn khác. Và người giáo viên – không còn là "người kiểm soát" – mà là một người bạn đồng hành, một huấn luyện viên tinh tế", thầy giáo này nói.
Một giáo viên tiếng Anh lý tưởng thời đại mới phải là:
Họ không dạy nhiều, nhưng khơi gợi rất sâu
Giáo viên tiếng Anh thời đại mới không còn chú trọng nhồi nhét kiến thức, mà tập trung khơi gợi niềm yêu thích học tập bên trong mỗi học viên. Một câu hỏi mở, một chủ đề gần gũi với cuộc sống, một góc nhìn mới lạ có thể khiến học viên tự mình khám phá, suy ngẫm và tự học. Cách "khơi gợi" này bền vững hơn nhiều so với việc chỉ "truyền đạt" thông tin.
Họ không đặt mục tiêu điểm số, mà dõi theo từng bước tiến bộ của mỗi học viên
Điểm số không còn là thước đo duy nhất của sự thành công. Giáo viên lý tưởng sẽ quan tâm đến việc học viên hôm nay có thêm một từ mới, có dám giơ tay phát biểu, có dám sai để rồi tự sửa. Sự tiến bộ dù nhỏ bé cũng được ghi nhận, khích lệ, vì giáo viên tin rằng mỗi bước tiến vững chắc mới là hành trình học ngôn ngữ bền vững nhất.
Họ không sợ AI, mà biết cách dùng AI để cá nhân hóa việc học, rút ngắn thời gian giảng, tăng cường tương tác
Thay vì đối đầu với AI, họ coi AI là trợ thủ đắc lực. Giáo viên dùng AI để gợi ý tài liệu phù hợp trình độ từng học viên, kiểm tra phát âm tự động, tạo bài tập sáng tạo hoặc hỗ trợ học viên luyện nói ngoài giờ học. Nhờ đó, thời gian trên lớp dành nhiều hơn cho các hoạt động tương tác thực sự giữa người với người — thứ mà AI không thể thay thế.
Một giáo viên tiếng Anh lý tưởng thời đại mới phải là:
Người có khả năng học suốt đời, luôn làm mới mình
Thế giới thay đổi từng ngày, ngôn ngữ cũng vậy. Giáo viên lý tưởng không ngại học hỏi những công nghệ mới, phương pháp mới, và cũng sẵn sàng làm mới chính mình để truyền cảm hứng cho học viên bằng chính tinh thần cầu tiến không ngừng đó.
Người biết kết nối tiếng Anh với đời sống, công nghệ, kỹ năng mềm, và cả nội tâm con người
Tiếng Anh không còn là một môn học khô cứng. Một giáo viên giỏi sẽ biến tiếng Anh thành cầu nối: kết nối với tin tức thế giới, công nghệ AI, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng tư duy phản biện, và cả những chủ đề sâu sắc về giá trị sống, ước mơ, tâm hồn.
Người khiến học viên không chỉ nói được tiếng Anh, mà dùng nó để sống một cuộc đời rộng mở hơn
Học tiếng Anh không phải để thi xong rồi quên. Giáo viên lý tưởng sẽ gieo vào lòng học viên một ý nghĩa lớn hơn: học để đọc những cuốn sách hay bằng tiếng Anh, để tự tin đi xa, để kết nối với những nền văn hóa khác, để tìm thấy chính mình trong thế giới rộng lớn này.
"Trong kỷ nguyên mà AI biết nói tiếng Anh như người bản xứ, giá trị của giáo viên không còn nằm ở chỗ phát âm đúng hay dạy ngữ pháp chắc, mà nằm ở chỗ khơi gợi được tiềm năng con người bằng ngôn ngữ ấy. Giáo viên tiếng Anh không còn là "người dạy tiếng", mà là người dạy cách tư duy, cách học, và cách bước ra thế giới.
Và nếu bạn là một người thầy như thế – thế hệ sau sẽ nhớ ơn bạn không chỉ vì đã dạy tiếng Anh, mà vì đã dạy cách sống trong một thế giới không còn biên giới", thầy Sang nói.
