Mỹ không kích tàu nghi chở ma tuý: Màn phô diễn quyền lực của chính quyền Trump?

Chiến dịch đẫm máu ở vùng biển Caribbean

Từ đầu tháng 9 đến cuối tháng 10/2025, quân đội Mỹ đã tiến hành ít nhất 14 vụ tập kích nhắm vào các tàu bị cáo buộc buôn ma tuý ở vùng biển Trung và Nam Mỹ, khiến ít nhất 61 người thiệt mạng.

Washington tuyên bố đây là “ cuộc chiến chống khủng bố ma tuý ”, cho rằng các băng đảng như Tren de Aragua là “phiến quân vũ trang ngoài vòng pháp luật”.

Ngày 31/10, Cao uỷ Nhân quyền Liên hợp quốc Volker Türk công khai lên tiếng, gọi các vụ tập kích tàu nghi chở ma tuý của Mỹ là “không thể chấp nhận được”, và kêu gọi Washington chấm dứt hành động này ngay lập tức.

Theo luật quốc tế, việc sử dụng vũ lực chỉ được phép trong trường hợp tự vệ trước một cuộc tấn công vũ trang hoặc sắp xảy ra. Tuy nhiên, chính quyền Trump lập luận rằng “các băng đảng ma tuý cấu thành một cuộc tấn công vũ trang vào nước Mỹ”, vì chúng gây ra “hàng nghìn cái chết do ma tuý” trên lãnh thổ Mỹ.

Nhiều chuyên gia pháp lý bác bỏ lập luận này, cho rằng buôn ma tuý không thể coi là hành động chiến tranh, và việc gắn nhãn “tổ chức khủng bố” cho các nhóm tội phạm không làm hợp pháp hoá các vụ tấn công.

Bên cạnh đó, chính phủ Mỹ cũng chưa từng công bố bằng chứng chứng minh những chiếc tàu bị tấn công có liên quan đến ma tuý.

Màn phô diễn quyền lực của chính quyền Tổng thống Trump?

Trên thực tế, chiến dịch này vượt xa khuôn khổ thực thi pháp luật, vốn trước đây do Tuần duyên Mỹ phụ trách. Giờ đây, các cuộc tấn công được thực hiện bằng máy bay không người lái và tàu chiến hải quân, không qua xét xử, không bắt giữ.

Tờ Politico nhận định, chiến dịch này phản ánh sự dịch chuyển quyền lực trong chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump: ít quan tâm đến luật pháp quốc tế, các hiệp ước lâu đời hay các thể chế đa phương.

Một số nhà phân tích nhận định ông Trump muốn “dằn mặt” chính quyền ông Maduro, coi đây là “món nợ chưa trả” từ nhiệm kỳ đầu, khi Washington từng cáo buộc Tổng thống Maduro dính líu đến ma tuý và coi cuộc bầu cử năm 2024 của Venezuela là “phi pháp”.

Các nước Caribbean nhỏ bé như Antigua và Barbuda, Guyana, Trinidad & Tobago đang rơi vào trạng thái "tiến thoái lưỡng nan": vừa lo ngại bất ổn lan rộng, vừa phụ thuộc sâu sắc vào Mỹ về du lịch, kiều hối, đầu tư và, trong một số trường hợp, cả sự bảo vệ trước nguy cơ xung đột với Venezuela.

“Chúng tôi không có quân đội, không có sức mạnh kinh tế hay quân sự. Nền ngoại giao của chúng tôi chỉ có thể dựa vào lập luận lý trí, sự chặt chẽ về tư duy và sức thuyết phục bằng đạo lý, và chúng tôi cố gắng tận dụng điều đó hết mức có thể” , ông Ronald Sanders, Đại sứ Antigua và Barbuda tại Mỹ cho biết

Một số quốc gia như Trinidad và Tobago công khai ủng hộ Mỹ vì đang đối mặt với làn sóng tội phạm, trong khi Guyana ủng hộ các động thái của Mỹ do lo ngại tình hình tội phạm trong khu vực. Giới lãnh đạo Guyana cũng thận trọng trong quan hệ với Washington, vì họ trông đợi vào sự hỗ trợ an ninh từ Mỹ trong trường hợp căng thẳng với Venezuela leo thang.

Theo nhiều nhà phân tích, các vụ không kích thể hiện “bản năng phô trương sức mạnh” của ông Trump hơn là chiến lược chống ma tuý thực chất. Một cựu nhà ngoại giao Caribbean nhận xét: “Mỹ đang làm bất cứ điều gì họ muốn. Không còn vỏ bọc của chủ nghĩa vị tha trong quan hệ quốc tế nữa”.

Người phát ngôn Nhà Trắng Anna Kelly khẳng định Tổng thống “sẽ tiếp tục dùng mọi công cụ của sức mạnh Mỹ để ngăn dòng ma tuý và đưa những người chịu trách nhiệm ra trước công lý”. Tuy nhiên, theo Politico , chiến dịch dường như không có thời hạn rõ ràng và ít đối thoại ngoại giao với các nước trong khu vực.

Các nước châu Âu có lãnh thổ tại vùng Caribbean như Pháp, Hà Lan và Anh cho biết họ không có ý định đối đầu với Washington về vấn đề này.

“Với chính quyền này, bạn phải chọn trận chiến của mình và tập trung vào thứ gắn với lợi ích quốc gia” , một quan chức châu Âu nói.

Theo New York Times, Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth đã ra lệnh điều tàu sân bay hạt nhân USS Gerald R. Ford cùng các tàu chiến và phi đội tấn công hộ tống tới vùng biển Nam Mỹ.

Tổng thống Trump tuyên bố với phóng viên hồi tuần trước, rằng "đất liền sẽ là bước tiếp theo".

Tổng thống Colombia Gustavo Petro chỉ trích Mỹ sau khi một ngư dân Colombia thiệt mạng, liền bị ông Trump áp lệnh trừng phạt cá nhân và cáo buộc “dính líu buôn ma tuý”. Ông Trump cũng đe dọa cắt viện trợ của Mỹ cho Colombia – một động thái gây sửng sốt nhằm vào một trong những đối tác hàng đầu của Washington tại Nam Mỹ.

Theo Politico, du lịch, đánh bắt hải sản và nhiều lĩnh vực kinh tế khác trong khu vực Caribbean có thể bị ảnh hưởng nếu chiến dịch này kéo dài. Giới chức Caribbean cũng lo ngại chiến dịch này có thể ảnh hưởng đến dòng người di cư, dù một số nước vẫn công khai ủng hộ các nỗ lực của Mỹ.