Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Reuters).
"Đây là một trong những thời khắc khó khăn nhất trong lịch sử chúng ta. Áp lực lên Ukraine cũng nặng nề như bất kỳ điều gì chúng ta từng phải đối mặt”, Tổng thống Volodymyr Zelensky nói trong bài phát biểu trực tuyến trước người dân Ukraine vào ngày 21/11.
“Ukraine có thể phải đối mặt với một lựa chọn rất khó khăn: hoặc mất đi giá trị, hoặc nguy cơ mất đi một đối tác chủ chốt. Hoặc là một kế hoạch 28 điểm phức tạp, hoặc một mùa đông khắc nghiệt - khắc nghiệt nhất - và những rủi ro khác. Chúng ta sẽ phải trả lời”, ông Zelensky nói thêm.
Tổng thống Zelensky nói rằng lợi ích quốc gia của Ukraine phải được tính đến.
"Chúng ta không đưa ra những tuyên bố ồn ào. Chúng ta sẽ làm việc một cách bình tĩnh với Mỹ và tất cả các đối tác của chúng ta. Sẽ có một cuộc tìm kiếm giải pháp mang tính xây dựng với đối tác chủ chốt của chúng ta. Tôi sẽ trình bày các lập luận, tôi sẽ thuyết phục, tôi sẽ đưa ra các phương án thay thế, nhưng chúng ta chắc chắn sẽ không cho đối phương bất kỳ lý do nào để nói rằng Ukraine không muốn hòa bình, rằng Ukraine đang làm chệch hướng tiến trình, hoặc rằng Ukraine chưa sẵn sàng cho ngoại giao”, ông Zelensky nhấn mạnh.
Trước đó, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Đặc phái viên Tổng thống Mỹ Steve Witkoff đã liên lạc với cả Nga và Ukraine để trao đổi về kế hoạch hòa bình do Washington đề xuất. Kế hoạch này đã được hé lộ trên các kênh truyền thông phương Tây.
Theo kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm, Mỹ và các nước khác sẽ công nhận chủ quyền của Nga đối với bán đảo Crimea, vùng Donbass (gồm Lugansk và Donetsk) và các vùng lãnh thổ khác mà Ukraine sẽ phải nhượng bộ.
Đổi lại, Kiev sẽ được Mỹ và châu Âu bảo đảm an ninh. Một khu vực phi quân sự sẽ được thiết lập tại các khu vực lực lượng Ukraine rút quân. Quân đội Ukraine sẽ bị cắt giảm đáng kể và bị tước bỏ vũ khí tầm xa.
Kế hoạch của Mỹ cũng quy định lệnh cấm triển khai quân đội nước ngoài trên lãnh thổ Ukraine và công nhận tiếng Nga là ngôn ngữ quốc gia. Theo Bloomberg, kế hoạch cũng dự kiến dỡ bỏ các lệnh trừng phạt chống Nga.
Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Ukraine phải ký kế hoạch hòa bình để chấm dứt xung đột trước thứ năm tuần tới, vào ngày 27/11.
"Tôi đã đặt ra rất nhiều thời hạn, nhưng nếu mọi việc diễn ra tốt đẹp, họ sẽ có xu hướng gia hạn. Nhưng thứ năm chính là thời hạn đó", ông nói.
Reuters cũng đưa tin về thời hạn này, trích dẫn các nguồn tin đáng tin cậy. Theo Reuters, "Washington đang gây áp lực lên Kiev nhiều hơn so với bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào trước đây".
Nhằm buộc Kiev ký thỏa thuận hòa bình trước ngày 27/11, Mỹ được cho là dọa sẽ ngừng cung cấp vũ khí và chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine.
Phản ứng của Nga
Các quan chức Nga cho biết Moscow vẫn chưa nhận được thông tin chính thức, mà chỉ biết thông tin trên các kênh truyền thông, về kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất.
"Tôi cho rằng việc bình luận về những thông tin bị rò rỉ, vốn mâu thuẫn và chứa đựng các yếu tố mâu thuẫn, là vô nghĩa. Khi chúng tôi có thông tin chính thức và khi chúng tôi nhận được thông tin đó qua một kênh phù hợp, tất nhiên, chúng tôi sẽ luôn sẵn sàng hợp tác", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố hôm 21/11.
"Trong vài ngày qua, các kênh truyền thông phương Tây đã công bố nhiều thông tin rò rỉ và bản thảo - bất kể chúng được gọi là gì - với các chi tiết khác nhau, theo trình tự khác nhau, dưới nhiều tên gọi khác nhau", bà Zakharova nói, đề cập đến kế hoạch hòa bình của Mỹ.
"Chúng tôi có các kênh liên lạc chính thức với Washington. Bộ Ngoại giao (Nga) vẫn chưa nhận được bất kỳ thông tin, kế hoạch hay bản thảo nào”, bà cho biết thêm.
"Chúng tôi sẵn sàng thảo luận về các vấn đề nhằm giải quyết tình hình ở Ukraine, vốn là một phần trong các cuộc đối thoại của chúng tôi ở nhiều cấp độ. Chúng tôi không nhận được bất kỳ thông tin nào giống với những gì đã được đăng tải trên các kênh truyền thông phương Tây", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga nhắc lại.
Cùng ngày, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố Nga vẫn duy trì lập trường dựa trên nền tảng của các cuộc đàm phán đã diễn ra giữa Tổng thống Nga và Tổng thống Mỹ.
"Phía Nga vẫn kiên định với nền tảng của các cuộc thảo luận đã diễn ra tại Anchorage (Alaska)", ông Peskov phát biểu tại một cuộc họp báo, bình luận về kế hoạch hòa bình 28 điểm mới của Mỹ về giải quyết xung đột Ukraine.
Trước đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng thỏa thuận đạt được ở Alaska "sẽ là điểm khởi đầu cho việc giải quyết vấn đề Ukraine" và cải thiện quan hệ Nga - Mỹ. Theo ông Putin, Nga quan tâm đến việc chấm dứt khủng hoảng Ukraine và Moscow cũng sẵn sàng nỗ lực để đảm bảo an ninh cho Kiev.
