Từ trái sang: Con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Jared Kushner, đặc phái viên Nga Kirill Dmitriev và đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff (Ảnh: Kremlin).
Phó tổng thống Mỹ JD Vance ngày 22/12 cho biết, sau các cuộc tham vấn giữa Mỹ và Nga tại Miami cuối tuần qua, các bên đã đạt được một “bước đột phá” trong đàm phán về Ukraine.
Ông Vance nói, các nhà đàm phán Mỹ đã cung cấp cho ông thông tin cập nhật về đối thoại với phía Nga.
“Tôi thực sự đã nhận được bản cập nhật từ các nhà đàm phán của chúng tôi vào sáng nay. Vì vậy, bước đột phá mà tôi cảm nhận được là tất cả các vấn đề hiện nay thực sự đã được đưa ra công khai”, ông cho hay.
Ông Vance cho biết thêm, điểm nghẽn trung tâm của các cuộc đàm phán vẫn là vấn đề lãnh thổ, đặc biệt liên quan đến vùng Donetsk.
“Tôi nghĩ phía Nga thực sự muốn kiểm soát lãnh thổ Donetsk. Phía Ukraine, coi đó là một vấn đề an ninh lớn, dù họ thừa nhận riêng rằng cuối cùng họ có thể sẽ mất Donetsk, nhưng, quý vị biết đấy, là về lâu dài: có thể là 12 tháng nữa, cũng có thể lâu hơn. Vì vậy, sự nhượng bộ lãnh thổ đó là một trở ngại lớn trong các cuộc đàm phán, một sự nhượng bộ lãnh thổ đau đớn, tôi phải nói như vậy”, Phó tổng thống Mỹ nói.
Ông cũng lưu ý rằng các chủ đề khác đang được thảo luận, bao gồm quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia ở miền Nam Ukraine.
“Ai sẽ kiểm soát cơ sở hạt nhânZaporizhzhia? Liệu có thể kiểm soát chung hay không? Hay nó cần phải do một hoặc nhiều bên kiểm soát?”, ông Vance đặt câu hỏi.
Ngoài ra, các cuộc đàm phán còn đề cập tới các vấn đề nhân đạo, tình trạng của người Nga và người Ukraine gốc Nga vẫn ở lại các vùng lãnh thổ bị kiểm soát hoặc đang ở Nga, cũng như các câu hỏi liên quan đến tái thiết.
“Tôi nghĩ rằng chúng tôi đã đạt được tiến triển, nhưng vào thời điểm này, tôi sẽ không nói một cách tự tin rằng chúng tôi chắc chắn sẽ đạt được một giải pháp hòa bình. Tôi nghĩ có thể chúng tôi sẽ làm được, nhưng cũng có thể là không”, ông nhấn mạnh.
Cuối tuần qua, các đại diện của Mỹ đã có các cuộc thảo luận riêng rẽ, song song với phái đoàn Nga và Ukraine tại Miami về một thỏa thuận hòa bình tiềm năng.
Sau các cuộc gặp này, đặc phái Nga Kirill Dmitriev cho biết, cuộc thảo luận mang tính xây dựng, song không nêu rõ kết quả. Ông dự kiến sẽ báo cáo chi tiết cho Tổng thống Nga Vladimir Putin sau khi trở về Moscow.
Trong khi đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết ông không hiểu Phó tổng thống Mỹ JD Vance muốn nói gì khi tuyên bố đã đạt được một “bước đột phá” trong các cuộc đàm phán về Ukraine.
“Thành thật mà nói, tôi không hoàn toàn biết ông ấy đang đề cập tới điều gì. Quý vị biết đấy, hầu như không thể cố gắng giải quyết một vấn đề phức tạp như vậy một cách công khai. Nhưng mặt khác, có lẽ chúng ta sẽ có thêm sự rõ ràng về điều này sau”, ông cho biết.
Về phía Ukraine, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết các cuộc đàm phán được tiến hành với Mỹ và các quốc gia châu Âu nhằm chấm dứt xung đột với Nga đang “rất gần với một kết quả thực sự”.
“Mọi thứ trông khá là nghiêm túc và đáng giá. Điều quan trọng, đây là công việc chung của cả chúng tôi và Mỹ. Điều này cho thấy chúng tôi đang rất gần với một kết quả thực sự”, ông Zelensky nói trước một cuộc họp dành cho các nhà ngoại giao Ukraine.
Ông Zelensky cho hay các nhà đàm phán đã làm việc trên một kế hoạch 20 điểm do các đặc phái viên Mỹ đề xuất, vốn đã được thảo luận trong nhiều tuần sau khi bản dự thảo ban đầu bị phía Ukraine và châu Âu chỉ trích là có lợi cho Nga.
“Không phải mọi thứ đều lý tưởng trong đó, nhưng kế hoạch thì đã có”, ông nêu rõ.
Ngoài ra, các bên cũng thảo luận về các bảo đảm an ninh dành cho Ukraine trong tương lai.
Ông Zelensky kêu gọi phương Tây tiếp tục gây sức ép buộc Nga chấm dứt xung đột.
