Cách đây vài ngày, trong buổi luyện tập, Tiểu Dư (18 tuổi, Trung Quốc) làm gần 100 lần động tác bật nhảy để rèn sức bền. Sau đó, cậu cảm thấy hai bắp đùi đau nhức dữ dội. Nghĩ chỉ là “đau cơ sau tập”, cậu tự nghỉ ở nhà cho qua.
Ba ngày sau, cơn đau không những tăng mà nước tiểu còn chuyển sang màu nâu đỏ như nước tương . Lo sợ, gia đình vội đưa cậu đến bệnh viện.
Kết quả xét nghiệm khiến các bác sĩ choáng váng:
- Men cơ (CK) của cậu lên tới 151.120 U/L , trong khi mức bình thường không quá 190, tức cao gấp 795 lần !
- Chất myoglobin trong máu đạt 4040 µg/L (chỉ số bình thường dưới 70), vượt hơn 58 lần !
Chẩn đoán xác định Tiểu Dư bị “tiêu cơ vân cấp tính” (còn gọi là hội chứng tan cơ vân - Rhabdomyolysis) . Đây là tình trạng các tế bào cơ bị phá hủy hàng loạt, khiến độc chất trong cơ tràn vào máu, gây tổn thương nghiêm trọng cho gan, tim và đặc biệt là thận.
Các bác sĩ giải thích: Phần lớn các cơ vận động của cơ thể là cơ vân (ở tay, chân, bụng...). Khi chúng bị “vỡ tung” do vận động quá mức hoặc chấn thương, các protein như myoglobin sẽ tràn vào máu.
Nếu lượng myoglobin quá lớn, thận phải làm việc hết công suất để lọc bỏ. Hậu quả:
- Myoglobin độc trực tiếp với tế bào ống thận , khiến thận tổn thương nặng.
- Trong môi trường nước tiểu có tính axit, chúng dễ đóng cặn, bít ống thận, giống như bùn lấp cống, khiến người bệnh nhanh chóng rơi vào suy thận cấp .
- Nếu không cấp cứu kịp, người bệnh có thể tử vong chỉ trong vài ngày .
Để ngăn bệnh tiến triển, Tiểu Dư được chuyển thẳng vào khoa Hồi sức tích cực (ICU) và thực hiện liệu pháp “huyết dịch lọc hấp phụ”, một phương pháp hiện đại dùng “bộ lọc máu” như máy hút độc .
Máu được dẫn ra ngoài cơ thể, đi qua thiết bị chứa hạt than hoạt tính hoặc nhựa hấp phụ , giúp “hút sạch” các phân tử độc trung bình - lớn như myoglobin, sau đó máu sạch được truyền ngược trở lại cơ thể.
Chỉ sau một lần lọc , chỉ số myoglobin của Tiểu Dư đã giảm xuống 1.081 U/L , các chỉ số khác cũng dần hồi phục. Cậu được chuyển về phòng thường tiếp tục theo dõi, sức khỏe cải thiện rõ rệt.
Căn bệnh “tan cơ”, nghe lạ mà cực nguy hiểm
Bác sĩ cho biết, tiêu cơ vân cấp tính không hiếm gặp, đặc biệt ở người trẻ mê thể thao hoặc những ai tập quá sức sau thời gian dài ít vận động.
4 nguyên nhân thường gặp nhất:
- Vận động quá mạnh, đột ngột như chạy marathon, tập gym cường độ cao, “lười lâu rồi tập lại”.
- Nhiệt độ cao, say nắng, sốc nhiệt.
- Dùng thuốc hoặc rượu bia quá mức.
- Nhiễm trùng nặng, sốt cao.
Dấu hiệu cảnh báo sớm:
- Cơ thể đau nhức dữ dội, sưng, yếu mỏi bất thường.
- Nước tiểu sẫm màu như nước trà hoặc nước tương (dấu hiệu điển hình).
- Có thể kèm sốt, buồn nôn, mệt lả.
Nếu phát hiện sớm, bệnh có thể hồi phục bằng cách truyền dịch và kiềm hóa nước tiểu , giúp thận “rửa sạch” độc tố. Nhưng khi đã tổn thương thận nặng, bác sĩ buộc phải can thiệp bằng lọc máu và lọc hấp phụ, hai “vũ khí đặc biệt” giúp cứu tính mạng người bệnh.
Nguồn và ảnh: QQ
