Nhắc đến đường huyết tăng cao, không ít người lập tức “đổ lỗi” cho cơm trắng, đồ ngọt hay món chiên rán và đưa chúng vào danh sách cấm. Tuy nhiên, các nghiên cứu và quan sát lâm sàng cho thấy, thủ phạm lớn khiến đường huyết dao động mạnh đôi khi lại không nằm trên mâm cơm, mà đến từ những thói quen sinh hoạt rất dễ bị bỏ qua.
Với nhiều năm làm việc trong bệnh viện và tiếp xúc với hàng trăm bệnh nhân đái tháo đường, các bác sĩ nhận thấy không ít trường hợp đường huyết mất kiểm soát dù chế độ ăn không thay đổi nhiều. Điểm chung nằm ở 4 hành vi sau.
1. Thức khuya, ngủ muộn làm rối loạn đồng hồ sinh học
Với người đái tháo đường, thói quen này là “sát thủ thầm lặng”. Việc ngủ muộn kéo dài làm rối loạn nhịp sinh học, khiến các hormone trong cơ thể mất cân bằng, đặc biệt ảnh hưởng đến sự tiết và hiệu quả hoạt động của insulin.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, thức khuya làm giảm độ nhạy insulin, gây rối loạn chuyển hóa đường và khiến đường huyết dao động khó kiểm soát, dù khẩu phần ăn không tăng.
2. Uống không đủ nước
Thời tiết lạnh khiến nhiều người ngại uống nước hoặc ít có cảm giác muốn uống nước. Tuy nhiên, cơ thể vẫn luôn mất nước qua mồ hôi, nước tiểu. Khi cơ thể thiếu nước, nồng độ glucose trong máu trở nên “đặc” hơn, làm insulin khó phát huy tác dụng.
Thực tế lâm sàng ghi nhận nhiều bệnh nhân ăn uống khá thanh đạm nhưng đường huyết vẫn cao, nguyên nhân lại nằm ở tình trạng mất nước nhẹ kéo dài. Việc bổ sung đủ nước mỗi ngày giúp “pha loãng” glucose trong máu và hỗ trợ quá trình chuyển hóa diễn ra ổn định hơn.
3. T hiếu vận động, ngồi nhiều thành thói quen
Trời lạnh, nhiều người ngại ra ngoài, lười vận động, sở thích được ưa thích nhất lúc này là nằm trong chăn hoặc ngồi trong phòng ấm áp. Với người đái tháo đường, ngồi lâu, ít đi lại làm giảm độ nhạy insulin, tăng đề kháng insulin, kéo theo đường huyết sau ăn tăng cao kéo dài.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, thiếu vận động là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng khiến đái tháo đường tiến triển nặng hơn, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi. Ngược lại, các hoạt động nhẹ như đi bộ, thái cực quyền, yoga giúp cải thiện độ nhạy insulin và ổn định đường huyết rõ rệt.
4. D ao động cảm xúc, căng thẳng kéo dài
Thời tiết thay đổi có thể khiến tâm trạng nhiều người trở nên cáu gắt, lo âu, nhất là người lớn tuổi. Căng thẳng tinh thần làm cơ thể tiết nhiều hormone stress như cortisol, đây là yếu tố làm tăng đề kháng insulin và đẩy đường huyết lên cao.
Thực tế cho thấy, những bệnh nhân thường xuyên lo lắng, mất ngủ vì áp lực gia đình hoặc công việc có xu hướng kiểm soát đường huyết kém hơn, dù tuân thủ điều trị.
Các chuyên gia nhấn mạnh, kiểm soát đái tháo đường không chỉ nằm ở việc “ăn gì, kiêng gì”, mà còn phụ thuộc rất lớn vào cách sinh hoạt mỗi ngày. Khi thời tiết lạnh, những thay đổi nhỏ như thức khuya hơn, uống ít nước hơn, ngồi nhiều hơn hay căng thẳng kéo dài đều có thể khiến đường huyết mất ổn định mà người bệnh không nhận ra.
Nguồn và ảnh: Yahoo, Sohu
