Câu chuyện của một bà mẹ ở Hà Nội mới đây đăng tải trong một nhóm phụ huynh khiến nhiều người phải suy nghĩ lại về cách "thưởng - phạt" khi nuôi dạy con.
Người mẹ chia sẻ, chị có cậu con trai học lớp 5. Vợ chồng chị từng hứa với con rằng nếu cố gắng học tốt, thi đỗ vào trường điểm gần nhà khi lên cấp 2 sẽ thưởng cho con một chiếc điện thoại.
"Nhưng ông nội đã tặng cho cháu 1 cái. Em và chồng chưa đồng ý cho cháu dùng nên chưa cho con đem về nhà. Nhưng mấy hôm nay con cứ lén chạy qua nhà nội ôm máy suốt và mẹ nhắc nhở thì còn khó chịu và bảo con không muốn ở với mẹ nữa. Ông thì rất chiều cháu nên cháu cũng rất thích qua nhà ông bà. Cấm con qua ông bà thì không được, cấm sử dụng điện thoại cũng khó nhưng em cho con chơi giờ quy định, con rất hay vi phạm quá giờ", chị nói.
Bài viết nhận được hàng trăm phản hồi, phần lớn cho rằng "nguyên nhân nằm ở chính cha mẹ".
Ảnh minh hoạ
Phụ huynh đồng loạt cho rằng: Sai từ lời hứa ban đầu
Nhiều cha mẹ cho rằng, dù ông nội có chiều cháu, nhưng việc hứa thưởng điện thoại để con học giỏi là một sai lầm phổ biến. Họ cho rằng, việc học là quyền lợi và trách nhiệm của con, không phải "món hàng đổi thưởng".
Một phụ huynh chia sẻ câu chuyện của chính mình: con thi đỗ trường chuyên, mẹ không tặng điện thoại mà thưởng bằng một chuyến đi du lịch cùng nhau, vừa là phần thưởng tinh thần, vừa là kỷ niệm gắn bó. Một số người khác kể rằng con họ học đến cấp 3 mới có điện thoại riêng, thậm chí chỉ dùng "điện thoại cục gạch" để nghe gọi cho đến khi thi đỗ học sinh giỏi tỉnh mới được "nâng cấp".
Nhiều phụ huynh khẳng định, chính thói quen "treo thưởng" khiến trẻ học vì vật chất, chứ không vì đam mê hay ý thức. Càng lớn, con càng dễ mặc cả: "Con làm tốt thì bố mẹ phải mua cái này, cái kia".
Một người mẹ nói thẳng: "Khi đã dùng phần thưởng vật chất để kích thích con, cha mẹ vô tình dạy con rằng nỗ lực là để được thưởng, chứ không phải vì bản thân".
Ngoài việc treo thưởng, nhiều phụ huynh cũng chỉ ra nguyên nhân khác: sự khác biệt trong cách nuôi dạy giữa hai thế hệ. Ông bà thương cháu là điều tự nhiên, nhưng nếu không thống nhất quan điểm với cha mẹ, hậu quả là đứa trẻ bị "rối".
Nhiều người cho rằng, cha mẹ cần thẳng thắn trao đổi với ông bà: cháu là con của mình, ông bà chỉ nên ủng hộ chứ không nên "vượt quyền". Có người chia sẻ, họ từng nói thẳng với bố mẹ ruột: "Nếu ông bà chiều quá để cháu hư, khi tôi phải nghiêm khắc phạt cháu, ông bà lại xót. Vậy nên nếu thương cháu, xin đừng làm khó cha mẹ".
Một số người cũng cho rằng, trẻ ở tuổi tiểu học rất dễ "nghiêng" về phía người nuông chiều mình. Khi ông bà tặng điện thoại, cho phép chơi thoải mái, trong khi cha mẹ lại cấm đoán, trẻ dễ cảm thấy "ông bà yêu mình hơn bố mẹ", từ đó xuất hiện tâm lý phản kháng. Nếu không xử lý khéo, mối quan hệ giữa các thế hệ trong gia đình sẽ bị kéo căng và cha mẹ dần mất quyền dẫn dắt con.
Thay vì chỉ cấm đoán hay phạt, cha mẹ nên xây dựng lại nguyên tắc và lòng tin với con. Việc đầu tiên là thừa nhận sai lầm, rằng việc hứa thưởng bằng vật chất là chưa đúng, sau đó giải thích rõ cho con hiểu lý do, không né tránh hay áp đặt. Đồng thời, cần bàn bạc với ông bà để có tiếng nói chung trong việc giáo dục cháu.
Câu chuyện của người mẹ Hà Nội tưởng nhỏ, nhưng lại gợi ra bài học lớn: nuôi con thời công nghệ, kỷ luật quan trọng hơn "thưởng phạt" và sự thống nhất giữa các thế hệ quan trọng không kém tình thương.
Nếu cha mẹ không đặt ra ranh giới từ đầu, một chiếc điện thoại nhỏ có thể trở thành "ngòi nổ" cho cả một cuộc chiến trong gia đình.
