Bác sĩ phẫu thuật người Đài Loan (Trung Quốc) Jiang Kunjun nhắc nhở: "Nhiều loại đồ uống, vốn có tác dụng tốt nhưng phải dùng điều độ. Nếu bạn uống chúng quá nhiều, sẽ gây gánh nặng cho cơ thể và thậm chí còn tăng nguy cơ phát triển nhiều bệnh tật, nhất là các bệnh rối loạn chuyển hóa và ung thư". Trong số các bệnh nhân gần đây của ông, có một người đàn ông 40 tuổi mắc ung thư gan vì uống quá nhiều nước ép trái cây trong thời gian dài.
Anh này là chủ một doanh nghiệp nhỏ, đi lên từ gia đình nghèo khó nên khi còn trẻ làm việc vô cùng vất vả. Khi kinh tế bắt đầu ổn định, anh xây dựng lối sống lành mạnh để bù đắp, mong cải thiện sức khoẻ. Anh hạn chế bia rượu, chăm tập thể thao, đi ngủ sớm và duy trì thói quen uống nước ép trái cây mỗi ngày, thậm chí có lúc thay nước lọc bằng nước ép. Anh tin rằng "càng uống nhiều, cơ thể càng khỏe mạnh". Thói quen này theo anh suốt nhiều năm.
Thế nhưng một ngày, anh đột ngột nhập viện vì đau dữ dội vùng gan, sốt cao và kiệt sức. Kết quả chụp chiếu cho thấy gan anh đã xuất hiện khối u ác tính kích thước 1,5 cm, kèm gan nhiễm mỡ nặng. Các bác sĩ phải phẫu thuật loại bỏ khối u. Nguyên nhân gây bệnh khiến cả gia đình sửng sốt: chính việc lạm dụng nước ép trái cây trong thời gian dài đã âm thầm tàn phá lá gan.
Tại sao uống quá nhiều nước ép trái cây lại hại gan?
Theo bác sĩ Jiang Kunjun, khi ăn trái cây nguyên quả, chất xơ giúp làm chậm hấp thu đường và tạo cảm giác no. Nhưng khi ép lấy nước, phần lớn chất xơ bị loại bỏ, chỉ còn lại đường fructose đậm đặc. Lượng đường này đi thẳng vào máu và dồn áp lực lên gan - cơ quan duy nhất có thể chuyển hóa fructose. Khi gan phải xử lý quá nhiều fructose, phần dư thừa sẽ được chuyển thành chất béo, lâu dần gây gan nhiễm mỡ không do rượu, viêm gan, xơ gan và cuối cùng là ung thư gan. Nếu nước ép lại được thêm đường, sữa đặc hay siro, nguy cơ này càng tăng cao.
Không chỉ gan, việc uống nước ép trái cây quá thường xuyên còn kéo theo nhiều tác hại khác: tăng cân nhanh, rối loạn đường huyết, tăng nguy cơ tiểu đường type 2, mỡ máu cao và các phản ứng viêm trong cơ thể. Một số nghiên cứu còn chỉ ra việc tiêu thụ nhiều đồ uống có đường, kể cả nước ép trái cây, liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch và một số loại ung thư.
Bác sĩ Jiang khuyến cáo: "Nước ép trái cây kkhông thể thay thế nước lọc. Để an toàn, mỗi ngày chỉ nên uống tối đa một cốc khoảng 200 - 350ml, không nên uống khi bụng đói mà nên dùng sau bữa ăn. Hãy ưu tiên trái cây ít ngọt và hạn chế các loại ngọt nhiều như nho, xoài, sầu riêng. Tuyệt đối không thêm đường, sữa đặc hay siro. Và quan trọng nhất, ăn trái cây nguyên quả vẫn là lựa chọn tốt hơn vì giữ được chất xơ, giúp kiểm soát đường huyết, giảm gánh nặng cho gan và hệ tiêu hóa".
Ngoài chế độ ăn, bác sĩ Jiang nhấn mạnh cần duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ. Khi có dấu hiệu như thức giấc nửa đêm liên tục, mệt mỏi, sút cân không rõ nguyên nhân, đau tức vùng gan hoặc sốt về chiều tối, người bệnh nên đi khám ngay để phát hiện sớm các bệnh lý về gan.
Nguồn và ảnh: HK01, Aboluowang
