Thông tin nêu trên được đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nêu ra tại buổi tọa đàm "Cải thiện chất lượng môi trường không khí đô thị", do Báo Tuổi trẻ phối hợp với Cục Môi trường (Bộ NN-MT) tổ chức sáng 25.11.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân chia sẻ tại buổi tọa đàm
ẢNH: DANH KHANG
Chia sẻ về cơ sở pháp lý trong kiểm soát và cải thiện chất lượng không khí, ông Huân cho biết, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều luật, nghị định, chỉ thị… nên hành lang pháp luật không phải vấn đề khiến công tác bảo vệ môi trường không khí bị "vướng", không làm được.
Từ thực tế giám sát chuyên đề, đại biểu Nguyễn Quang Huân lo ngại không chỉ đốt rác "mở" (đốt rác không có kiểm soát hoặc diễn ra bên ngoài các lò đốt chuyên dụng - phóng viên) mới gây ô nhiễm mà đốt rác "kín" cũng gây ô nhiễm.
"Các nhà máy đốt rác phát điện bước đầu làm giảm ô nhiễm môi trường ở mặt đất rất đáng kể. Nhưng có giảm ô nhiễm môi trường không khí không thì hiện chúng ta chưa có số liệu quan trắc", ông Huân nói.
Dẫn chứng cụ thể hơn, ông Huân cho biết, Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội về môi trường năm 2025 có đi khảo sát tại nhà máy đốt rác phát điện ở Hà Nội, thấy biểu hiện rất sạch, đẹp nhưng số liệu quan trắc cụ thể không có.
Cạnh đó, Bộ NN-MT có trung tâm quan trắc rất hiện đại nhưng cũng không có số liệu quan trắc về phát thải của các nhà máy đốt rác phát điện toàn quốc.
Theo ông Huân, một số nhà đầu tư rất tự hào, đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn, thậm chí vượt tiêu chuẩn, quy chuẩn Việt Nam. Nhưng thực tế việc đảm bảo môi trường không khí trong sạch thì "chưa chắc".
Một rào cản khác được phát hiện trong quá trình giám sát, theo ông Huân, là về năng lực thực thi ở địa phương. Nhiều khi địa phương hay nói "chưa có hướng dẫn ở trung ương". Nhưng, trung ương không thể hướng dẫn tất cả các ngóc ngách ở địa phương. Việc yêu cầu cơ quan nhà nước phải hướng dẫn cho tất cả các địa phương là khó.
"Do vậy, trung ương chỉ nên có các thông tư hướng dẫn, còn việc xác định các định mức thực thi, quan trắc tự động, điều kiện về kỹ thuật nên để địa phương chịu trách nhiệm", ông nói.
