Trận lũ bất thường tràn qua khu vực phía đông tỉnh Gia Lai những ngày qua không chỉ nhấn chìm tài sản, vật nuôi, sinh kế, mà còn đẩy người dân vào cảnh nợ nần chồng chất.
Lũ rút đi để lại phía sau những kho hàng loang lổ bùn non, những trang trại tan hoang và những phận người đứng lặng nhìn công việc mưu sinh bị cuốn trôi chỉ trong một khoảnh khắc. Không ai ngờ rằng cơn lũ bất thường lại gây ra cảnh trắng tay sau nhiều năm gom góp, tích lũy.
Tại phường Quy Nhơn Bắc, kho gạo của ông Trương Ngọc Tuấn (61 tuổi) là một trong những trường hợp thiệt hại nặng nề. Khoảng 160 bao loại 50kg và 40 bao loại 25kg với tổng cộng 9 tấn gạo bị ngập trong lũ.
Theo ông Tuấn, 9 tấn gạo nói trên là của gia đình kinh doanh, đồng thời có một phần là của vài hộ dân gửi nhờ vì nghĩ kho của ông ở vị trí cao, lũ sẽ không chạm tới. Thế nhưng nước lũ đã dâng vượt mức lịch sử, chẳng ai kịp trở tay, đành bất lực đứng nhìn tài sản trôi theo dòng nước.
Không chỉ số gạo bị ngập nước hoàn toàn, những bao gạo vốn nằm ở dãy trên cũng không thể cứu vãn, bởi nước ngấm vào khiến chúng ẩm mốc, biến chất, mất giá trị sử dụng.
“Số gạo hư hỏng này chỉ đem cho dân nuôi gà, nuôi lợn chứ không thể bán ra thị trường bởi chẳng ai mua. Tính theo giá nhập vào, sau đợt lũ vừa qua, cửa hàng của tôi thiệt hại khoảng 110 triệu đồng”, ông Tuấn buồn bã kể.
Cùng chung cảnh ngộ, lò ấp trứng của ông Nguyễn Ngọc Kiểu (48 tuổi, trú tại khu phố 5 Diêu Trì, xã Tuy Phước) bị nhấn chìm trong lũ khiến 45.000 trứng đang ấp trong lò, 5.000 trứng mới ra lò và 8.000 trứng giống chưa ấp bị ngập dẫn đến hư hỏng, kém chất lượng.
Ông Kiểu cho biết, khoảng 7h sáng nước bắt đầu tràn vào, đến 11h trưa đã ngập đến đầu người, cô lập toàn bộ khu vực. Dù đã được cảnh báo và kê gác đồ đạc nhưng lũ đổ về nhanh và dâng cao bất thường khiến không kịp trở tay, thiệt hại khoảng 130 triệu đồng.
Theo ông Kiểu, hàng chục nghìn trứng bị ngập trong lũ phải mang ra chợ và gửi bạn hàng bán với giá rẻ để vớt vát đồng vốn. Số lượng lớn như vậy nếu để ở nhà không thể bán hết sẽ tiếp tục hư hỏng.
Khi được hỏi tại sao không bê những khay trứng đang ấp lên chỗ an toàn, ông Kiểu lý giải: “Trứng ấp phải được để trong lò với nhiệt độ phù hợp, chỉ khi đủ 15 ngày mới lấy ra để tiêu thụ. Nếu chưa đủ ngày mà mất điện, ngập nước hoặc phải đưa ra môi trường bên ngoài thì phôi trứng sẽ yếu và chết, giá bán rất rẻ. Hơn nữa, không nghĩ nước lũ lại dâng nhanh và lớn như vậy.
“Nhìn lò ấp bị nhấn chìm trong nước mà lòng tôi ngổn ngang như mối tơ vò, không biết phải bắt đầu từ đâu. Tiền hàng chưa kịp trả, lò ấp, giá đỡ làm bằng gỗ ép bị hư hỏng hết, không biết lấy tiền đâu để hoạt động trở lại”, ông Kiểu buồn rầu nói thêm.
Không chỉ trong sản xuất, kinh doanh, các hộ chăn nuôi cũng chịu nhiều mất mát do lũ dữ. Hơn chục con bò của ông Hoàng Văn Nghiêm (SN 1982, xã Tuy Phước Tây) chết la liệt trong chuồng khi lũ ập đến.
Vẫn chưa hết bàng hoàng, ông Nghiêm cho biết, khu chăn nuôi của ông có 27 con bò mẹ và bò thịt, nhưng 15 con đã bị chết do ngập nước vào đêm 19/11. Tiền mua số bò này ông phải vay vốn ngân hàng và huy động thêm từ người thân. Giờ chưa kịp trả nợ thì đã trắng tay.
Theo ông Nghiêm, lũ lụt khiến đàn bò bị chết gây thiệt hại cho gia đình khoảng 300 triệu đồng. Dù có người hỏi mua nhưng ông không bán, chờ nước rút sẽ thuê máy múc đem đi chôn để bảo đảm vệ sinh môi trường.
“Với người nông dân chúng tôi, con bò không chỉ là tài sản, mà còn là công sức nhiều năm chăm nuôi và kỳ vọng vào tương lai. Tôi có thể bán lại những con bò trên để vớt vát phần nào nhưng bản thân không cho phép. Việc đào hố để chôn không chỉ tránh lây dịch bệnh, mà còn là cách giữ lại sự tử tế trong tình cảnh khốn khó”, ông Nghiêm trải lòng.
