"Chưa bao giờ thấy lũ lụt nhiều như thời gian qua", bà Trần Thị My, 64 tuổi, thôn Phú Trung 2, phường Tây Nha Trang, nhắc tới ba lần lũ lên trong vòng một tháng, khiến gia đình khốn đốn.
Nhà bà My cấp bốn, rộng hơn 50 m2, cách sông Cái 500 m, nằm ở vùng trũng nên thường xuyên ngập. Đồ đạc luôn được kê lên dàn giáo cao 1,8 m và gác mái. Những năm trước, nước chỉ vào nhà 30-50 cm rồi rút nhanh, gia đình ngủ trên gác chờ nước xuống.
Bà Trần Thị My (áo xanh) cùng gia đình đi tránh lũ tại trường tiểu học Vĩnh Hiệp, phường Tây Nha Trang, hôm 4/12. Ảnh: Bùi Toàn
Năm nay lũ về dồn dập. Khoảng ba tuần, khu vực nhà bà xảy ra ba lần ngập. Trong đó đợt lũ từ ngày 20/11 vượt ngoài dự liệu của gia đình. Nước nhấn chìm gần như toàn bộ Nha Trang. Riêng nhà bà My lũ dâng hơn 2 m, lút cả gác. Con trai lo mẹ lạnh nên cõng bà nhiều giờ trong nước. Gần sáng, do kiệt sức, anh mở tủ lạnh đang trôi trong nhà, bỏ hết đồ rồi đặt mẹ vào ngồi, buộc tủ vào mái để không bị trôi.
Suốt nhiều giờ, cả nhà chỉ ăn mì gói và uống nước suối. "Đến sáng nước càng cao, không còn cách nào, cả nhà phải phá mái leo lên kêu cứu", bà kể. Người con rể bên nhà cạnh sang hỗ trợ nhưng dòng chảy xiết không thể tiếp cận. Đến trưa, một ghe của người dân mới đưa được gia đình ra ngoài. Đợt lũ này nước lên nhanh, mất điện, mất sóng, thiếu lương thực, gia đình gọi cứu hộ không được. Nhiều tài sản bị nước cuốn mất sạch.
Lực lượng dân quân tự vệ phường Tây Nha Trang cõng người già từ vùng ngập đến điểm tránh trú an toàn ở đợt nước dâng ngày 4/12. Ảnh: Bùi Toàn
Sợ hãi từ trận nước dâng trước đó, sáng 4/12, vừa nghe trưởng thôn thông báo nguy cơ ngập do các hồ chứa xả điều tiết, bà My lập tức gom vài bộ quần áo, giấy tờ quan trọng vào balô rồi cùng bảy người thân chạy xe máy qua đoạn ngập hơn một km đến nơi sơ tán. "Lần này nước mới mấp mé ở hiên nhưng nghe phường báo là tôi đi ngay, chứ bị cô lập nữa thì không biết chuyện gì xảy ra", bà nói.
Từng nhiều lần phải di dời vì lũ, bà Trần Hoài, 85 tuổi, Phú Trung 2, phường Tây Nha Trang, cho hay nhiều năm sống tại đây chưa từng thấy nước lớn như năm nay.
Đợt lũ ngày 20/11 nghe tin mưa lớn, song cả nhà bà Hoài chủ quan. Khi nước dâng ngang giường, họ mới hoảng hốt chạy lên gác. Sáng hôm sau, cả gia đình phải tháo mái kêu cứu. Lực lượng cứu hộ đưa họ ra ngoài trong khi nhiều tài sản chìm trong bùn.
"Nhà tôi ở vùng nước chảy xiết, không đi tránh trú sẽ rất nguy hiểm", bà Hoài nói. Hai ngày trước, khi lũ dâng cao, cả nhà chủ động tới nơi tránh trú chính quyền tổ chức. Bị bệnh và đi lại khó khăn, bà được dân quân cõng qua đoạn ngập đến nhà đa năng Trường tiểu học Vĩnh Hiệp, có đủ chăn gối, lương thực. Trước lúc rời nhà, con cái đã kê những vật dụng còn dùng được lên gác.
Cũng như bà My và bà Hoài, nhiều hộ dân Nha Trang ở vùng trũng thấp nay không còn chờ chính quyền vận động mà chủ động phòng lũ. Mỗi lần nghe tin nước lên, các gia đình tại thôn Trung (phường Bắc Nha Trang), Phú Trung (phường Tây Nha Trang)... đều kê đồ lên cao và tìm cách di tản đến nơi an toàn.
Phường Tây Nha Trang có hơn 100.000 dân, trong đợt lũ lịch sử vừa qua, hơn 80% hộ bị ảnh hưởng, nhiều tài sản hư hại. Chủ tịch phường Nguyễn Đình Anh Minh cho biết mỗi khi mưa lớn, lực lượng được bố trí chốt chặn các tuyến ngập, phát loa vận động người dân vùng nguy hiểm di dời. Phường chuẩn bị 5 điểm tránh trú, mỗi điểm có 18 dân quân, khi cần có thể tăng lên 30 người; đồng thời điều xe tải 2,5 tấn vào các ngõ sâu để đưa dân ra ngoài.
Người dân vùng ngập ở phường Tây Nha Trang được hỗ trợ di tản đến nhà đa năng trường tiểu học Vĩnh Hiệp, hôm 4/12. Ảnh: Bùi Toàn
Lãnh đạo phường Bắc Nha Trang cũng cho hay lực lượng chức năng luôn ứng trực, sẵn sàng sơ tán dân ở vùng trũng thấp đến nơi an toàn; chuẩn bị xe chuyên dụng cứu hộ và dự trữ lương thực để ứng phó mưa lũ.
Đợt mưa lũ lịch sử giữa tháng 11 ở Khánh Hòa khiến 22 người thiệt mạng, hơn 1.000 nhà sập hoặc hư hỏng, nhiều công trình và hoa màu bị tàn phá. Hơn 24.000 gia súc, gia cầm chết hoặc bị cuốn trôi, nhiều ôtô ngập sâu. Tổng thiệt hại ước tính hơn 5.000 tỷ đồng.
