26 tuổi, không muốn phụ thuộc vào tiền chu cấp của bố mẹ, tự lập - tự kiếm tiền, tự trang trải mọi chi phí ở thành phố lớn, thu nhập bao nhiêu thì được coi là ổn?
Đó là băn khoăn của cô gái trong câu chuyện dưới đây. Với thắc mắc cô đặt ra, đa số mọi người đều đồng tình cho rằng: Khái niệm “ổn” là thứ rất khó nói, mỗi người một khác vì suy cho cùng, chuyện chi tiêu đâu ai giống ai. Thế nên muốn biết lương bao nhiêu là ổn, cách tốt nhất chỉ có thể là “tự làm việc với chính mình”.
Nguyên văn bài đăng của cô trên MXH Threads (Ảnh chụp màn hình)
Một người bày tỏ: “6 triệu, 60 triệu hay 600 triệu đều có thể sống ở Hà Nội và tự chi trả mọi thứ từ thuê nhà, ăn uống, cà phê vui chơi, tập gym chăm sóc sức khỏe… Bạn muốn chi tiêu ở mức nào thì quyết định bạn đưa ra nó sẽ tương ứng với mong muốn thôi, nên bao nhiêu là ổn, bao nhiêu là đủ thì thực ra khó nói lắm. Quan trọng là mục tiêu của mình, muốn tiết kiệm tối đa hay tiết kiệm vừa vừa để còn chi tiêu trải nghiệm” .
Một người khác chung quan điểm: “Cùng là tự sống, tự chi trả mọi thứ nhưng người muốn ở 1 mình thay vì ở ghép, muốn ăn ngoài thay vì tự nấu, muốn mua sắm thay vì cố gắng tiết kiệm, thì mức chi tiêu sẽ khác nhau, nên khái niệm ổn cũng chẳng ai giống ai đâu. Cách đây hơn 1 năm mình còn là sinh viên, cả tiền bố mẹ cho lẫn tiền làm thêm được đâu đó 7,5 triệu/tháng, vẫn đủ sống. Giờ đi làm tự lo mọi thứ, làm trong làm ngoài thu nhâp 11-12 triệu rồi lại thấy thiếu ấy, nên khó nói lắm” .
Một người khác thẳng thắn: “Chẳng ai trả lời được thắc mắc này ngoài bản thân bạn. Tiền thì biết bao nhiêu mới là đủ, có nhiêu cũng tiêu hết thì bao nhiêu cũng là thiếu” .
Một người khác gợi ý: “Hỏi câu khó thế, lại còn không tiết lộ thu nhập thì ai biết đường mà khuyên. Nói chung là nếu thu nhập chưa cao thì điều ưu tiên là xây dựng thói quen tiết kiệm, kiểm soát chi tiêu, song song với việc cố làm thêm, kiếm thêm. Lương ổn hay không còn tùy vào mục tiêu nữa, ổn để đủ sống hay ổn để tích lũy mua nhà, đầu tư?” .
Làm sao cân đối giữa chi tiêu - tiết kiệm - thu nhập?
1. Hiểu rõ dòng tiền cá nhân: Kiếm bao nhiêu, tiêu vào đâu, dư được bao nhiêu
Muốn cân đối được chi tiêu, tiết kiệm và thu nhập, bước đầu tiên không phải là cắt giảm chi tiêu ngay lập tức, mà là hiểu rõ dòng tiền của chính mình. Không ít người rơi vào trạng thái “không dư đồng nào” không hẳn vì thu nhập thấp, mà vì không nắm được tiền đã đi đâu.
Ảnh minh họa (Nguồn: Pinterest)
Khi không có bức tranh tổng thể, mọi quyết định tiết kiệm đều mang tính cảm tính và dễ bỏ cuộc. Việc ghi chép hoặc phân loại chi tiêu theo nhóm cố định như sinh hoạt bắt buộc, và chi tiêu hưởng thụ giúp bạn nhận ra đâu là khoản khó cắt, đâu là khoản có thể điều chỉnh.
Khi đã thấy rõ cấu trúc chi tiêu, bạn mới có thể phân bổ hợp lý giữa tiêu dùng và tích lũy. Cân đối tài chính không phải là sống kham khổ, mà là chi tiêu có ý thức, biết khoản nào xứng đáng, khoản nào chỉ là thói quen vô thức đang âm thầm bào mòn thu nhập.
2. Ưu tiên tiết kiệm trước, chi tiêu sau
Một sai lầm phổ biến là tiết kiệm bằng số tiền còn lại sau khi đã chi tiêu xong. Cách làm này khiến tiết kiệm luôn ở vị trí cuối cùng trong danh sách ưu tiên, và thường thì không tiết kiệm được.
Thế nên nếu muốn tiết kiệm, hãy xem khoản này như một khoản chi bắt buộc và cố định hàng tháng. Ngay khi có thu nhập, hãy trích ra một tỷ lệ cố định cho tiết kiệm và tuyệt đối không động vào.
Điều quan trọng không phải là số tiền tiết kiệm nhiều hay ít, mà là tính kỷ luật và sự đều đặn. Khi tiết kiệm trở thành thói quen ưu tiên, phần chi tiêu còn lại sẽ tự động được điều chỉnh cho phù hợp. Lâu dần, bạn sẽ thấy mình vẫn sống ổn, thậm chí thoải mái hơn vì có cảm giác kiểm soát được tình hình tài chính, thay vì luôn lo lắng mỗi khi cuối tháng đến.
3. Tập trung tăng thu nhập song song với tối ưu chi tiêu
Cân đối tài chính không thể chỉ dựa vào việc thắt chặt chi tiêu, nhất là khi mức thu nhập còn hạn chế. Nếu chi phí sinh hoạt đã ở mức tối thiểu hợp lý, việc ép bản thân tiết kiệm thêm chỉ khiến cuộc sống trở nên ngột ngạt và dễ dẫn đến “chi tiêu trả thù” sau đó.
Trong trường hợp này, giải pháp bền vững hơn là tìm cách tăng thu nhập song song với việc tối ưu chi tiêu.
Đầu tư vào kỹ năng, mở rộng cơ hội nghề nghiệp hoặc tạo thêm nguồn thu phụ giúp việc cân đối chi tiêu - tiết kiệm trở nên nhẹ nhàng hơn nhiều.
Về bản chất, cân đối giữa chi tiêu - tiết kiệm - thu nhập là một quá trình linh hoạt, cần điều chỉnh theo từng giai đoạn, chứ không phải một công thức cứng nhắc, làm 1 lần là áp dụng cả đời.
