Quan điểm này được Phó trưởng ban Thường trực Ban Nội chính Trung ương Lê Minh Trí đưa ra trong phiên thảo luận tổ chiều 4/12 về dự án Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm Tài chính quốc tế.
Việc thành lập trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM và Đà Nẵng với mục tiêu thu hút nguồn lực tài chính quốc tế, theo ông Trí, liên quan đến việc phải có tòa án chuyên biệt tại trung tâm này để giúp các nhà đầu tư an tâm khi xảy ra tranh chấp.
“Nếu đổ vốn vào đây mà khi xảy ra tranh chấp người ta không cảm thấy an tâm, người ta sẽ không vào. Vì thế, để trung tâm tài chính hoạt động được phải liên quan tòa chuyên biệt này”, Phó trưởng ban Thường trực Ban Nội chính Trung ương nhấn mạnh.
Phó trưởng ban Thường trực Ban Nội chính Trung ương Lê Minh Trí (Ảnh: Hồng Phong).
Thực tế, ông cho biết một số nước đã làm mô hình này từ lâu và có hiệu quả. Nếu giờ Việt Nam triển khai, theo ông Trí, phải làm bằng hoặc vượt trội, còn nếu làm kém hơn sẽ thất bại vì “không giải quyết được vấn đề gì”.
Có người đặt vấn đề việc triển khai phải phù hợp với Hiến pháp, phải đảm bảo quyền tài phán quốc gia. Nhưng thực tế, ông Trí nhấn mạnh đây là cuộc chơi này, các nước cũng không theo quy định của một quốc gia nào mà theo hệ thống thông luật quốc tế.
“Nhà đầu tư sẽ nhìn vào tòa này để chọn, và sau khi chọn tòa xong, người ta mới chọn luật mà mình muốn áp dụng, tiếp đến là chọn những thẩm phán nổi tiếng, có uy tín, dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực này”, ông Lê Minh Trí nhấn mạnh. Ông nói thêm muốn nhà đầu tư yên tâm và đầu tư vào trung tâm tài chính, chúng ta phải thỏa mãn các yêu cầu này.
“Nếu đã làm phải chấp nhận cuộc chơi vượt trội này. Chúng ta hình dung cuộc chơi này giống như chúng ta xây một bệnh viện chuyên khoa, và khi có bệnh nhân - tức là tranh chấp - thì chúng ta sẽ ký hợp đồng mời bác sĩ chuyên khoa giỏi nhất vào để mổ, mổ xong đi ra”, ông Trí ví von và nhấn mạnh mô hình này “không ràng buộc”.
Với cách hiểu đó, ông khẳng định nếu muốn làm thì phải vượt trội, phải theo thông lệ chung. Còn làm theo ý mình theo kiểu "đổi mới dần dần" sẽ không cạnh tranh được.
Hay như quy định liên quan thẩm phán nước ngoài, ông Trí cũng cho rằng cần “mở ra”, bởi thực tế thẩm phán Việt Nam không thể đáp ứng về trình độ tiếng Anh để xét xử. Chưa kể việc nhà đầu tư không tin sẽ không lựa chọn chúng ta, nên phương án được ông Trí đề cập là chấp nhận thuê thẩm phán nước ngoài là chính, rồi dần dần đào tạo thẩm phán Việt Nam.
Định hướng được ông nhấn mạnh là làm rồi tiếp tục mở rộng. “Đây là vấn đề rất mới, rất khó, nhưng đã chấp nhận cuộc chơi này thì phải làm mạnh thì mới được, còn làm cầm chừng thì chắc chắn không thành công”, ông Trí nêu quan điểm.
Với sự ủng hộ của đại biểu Quốc hội, Phó trưởng ban Thường trực Ban Nội chính Trung ương tái khẳng định cách làm phải mạnh dạn, làm rồi bổ sung dần chứ không thể chờ “đủ mọi thứ”.
