Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: AFP).
Tổng thống Donald Trump ngày 14/8 tuyên bố mặc dù đề xuất giảm lực lượng Mỹ tại châu Âu vẫn chưa được trình lên ông, nhưng ông có thể cân nhắc điều này trong tương lai để khuyến khích Nga theo đuổi một thỏa thuận hòa bình với Ukraine.
"Kế hoạch đó chưa được trình lên tôi, nhưng tôi sẽ suy nghĩ về điều đó sau", ông Trump nói với các phóng viên khi được hỏi liệu ông có sẵn sàng cắt giảm lực lượng NATO tại châu Âu để hối thúc Nga đồng ý với một thỏa thuận về Ukraine hay không.
Mỹ đang tiến hành một cuộc rà soát quy mô toàn cầu về việc triển khai quân sự, dự kiến sẽ được công bố trong vài tháng tới, và giới quan sát dự đoán rằng việc này sẽ dẫn tới cắt giảm hiện diện quân sự tại châu Âu.
Sau khi làm cho Tổng thống Trump hài lòng bằng cam kết tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP tại hội nghị thượng đỉnh NATO, châu Âu giờ đây đang nín thở chờ quyết định then chốt từ ông chủ Nhà Trắng về tương lai của lực lượng Mỹ tại lục địa này.
Lầu Năm Góc cho biết hiện có gần 85.000 binh sĩ Mỹ đồn trú tại châu Âu, con số này dao động từ 75.000 đến 105.000 kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine vào năm 2022.
Vấn đề không chỉ nằm ở số lượng binh sĩ mà Mỹ còn cung cấp các năng lực như phòng không, tên lửa tầm xa và giám sát vệ tinh mà các đồng minh khó có thể thay thế trong ngắn hạn.
Tuyên bố của Tổng thống Trump được đưa ra ngay trước khi ông có cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska vào ngày 15/8.
Giới phân tích cho rằng ông Trump có thể đưa ra một số đề xuất với ông Putin để hai bên đạt được thỏa thuận về giải quyết xung đột Ukraine.
Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot cho biết, tại cuộc hội đàm trực tuyến với các nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào ngày 13/8, Tổng thống Trump tuyên bố ông sẽ đề xuất với Tổng thống Putin về lệnh ngừng bắn vô điều kiện khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại Alaska.
Báo Telegraph (Anh) dẫn các nguồn tin cho biết, Tổng thống Trump dự kiến đề xuất một loạt ưu đãi kinh tế trong cuộc gặp với Tổng thống Putin.
Telegraph đưa tin, trong số các đề xuất mà ông Trump có thể đưa ra bao gồm việc cho phép Nga tiếp cận tài nguyên thiên nhiên ở Alaska, dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt đối với ngành công nghiệp máy bay của Nga và cho phép Nga tiếp cận các khoáng sản đất hiếm trên các vùng lãnh thổ ở Ukraine mà Nga đang kiểm soát.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent được cho là đang chuẩn bị cho những nhượng bộ kinh tế này. Ông đang tìm hiểu khả năng thành lập các dự án khai thác mới hợp tác với Nga để đẩy nhanh việc phát triển các mỏ tại Ukraine, theo các nguồn tin.
Tổng thống Trump được cho là cũng đang cân nhắc việc cho phép Nga tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên ở Eo biển Bering, nơi được cho là có trữ lượng dầu khí đáng kể chưa được khai thác.
Tổng thống Trump tin rằng Tổng thống Putin bước vào hội nghị thượng đỉnh tại Alaska với mong muốn đạt được một thỏa thuận chấm dứt xung đột Ukraine.
Ông Trump cũng cho biết, mục tiêu của ông là hướng tới một cuộc gặp 3 bên với cả Tổng thống Putin và Tổng thống Ukraine.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết, Tổng thống Trump sẽ bước vào cuộc đàm phán với nhà lãnh đạo Nga với hy vọng đạt được một thỏa thuận ngừng bắn trong cuộc chiến ở Ukraine, nhưng một giải pháp toàn diện cho xung đột sẽ mất nhiều thời gian hơn.
