Ngày 16-11, thông tin từ Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa cho biết trong các đợt khảo sát thực địa từ năm 2024 và 2025 thực hiện nội dung đề tài nghiên cứu khoa học của Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, các nhà khoa học đã phát hiện một loài lan quý hiếm trên thế giới được phân bố tại Pù Luông.
Loài lan gấm ngọc vân hồng quý hiếm được tìm thấy ở Pù Luông (Thanh Hóa)
Theo đó, loài lan quý hiếm được tìm thấy ở Pù Luông có tên gọi lan gấm ngọc vân hồng, tên khoa học là Anoectochilus roxburghii, thuộc chi lan kim tuyến (Anoectochilus), một trong những nhóm lan dược liệu có giá trị nhất tại châu Á.
Ông Lê Thanh Hữu, Phó giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, cho biết trong quá trình tiến hành khảo sát thực vật tại khu vực suối Khuyên (xã Cổ Lũng); đường mòn lên đỉnh Pù Luông (xã Thành Sơn); Son Bá Mười (xã Lũng Cao) với độ cao từ 200 m - 1.650 m, các nhà khoa học đã bước đầu đã ghi nhận khoảng 40 loài thực vật ở trạng thái ra hoa kết quả. Trong đó có rất nhiều loài lan.
"Lan gấm ngọc vân hồng nổi bật với bộ lá xanh lục thẫm điểm vân ánh kim đẹp mắt, không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà còn được đánh giá cao trong y học cổ truyền. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng loài này chứa nhiều hợp chất sinh học quý như kinsenoside, flavonoid, polysaccharide..., có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh tiểu đường, viêm gan, rối loạn miễn dịch và một số loại ung thư"- ông Hữu thông tin.
Không chỉ có hoa đẹp, loài lan này còn có giá trị cao về y học trong đông y
Cũng theo ông Hữu, tại Việt Nam, loài lan này phân bố rải rác ở một số vùng núi cao có khí hậu ẩm như Nghệ An, Lạng Sơn, Lâm Đồng... Việc ghi nhận gấm ngọc vân hồng tại Pù Luông không chỉ làm phong phú thêm hệ thực vật cho khu bảo tồn, mà còn khẳng định vai trò sinh thái quan trọng của Pù Luông trong việc duy trì hành lang đa dạng sinh học giữa các vùng Tây Bắc và Bắc Trung Bộ.
"Gấm ngọc vân hồng đang đối mặt với nguy cơ suy giảm nghiêm trọng do khai thác quá mức, suy thoái rừng và biến đổi khí hậu. Loài này hiện đã được xếp hạng rất nguy cấp (EN) trong sách đỏ Việt Nam (2024) và được đưa vào Phụ lục IIA của Công ước CITES, cần kiểm soát chặt chẽ trong buôn bán quốc tế"- ông Hữu cho hay.
Trước đó, tại Pù Luông, các nhà khoa học của Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam, Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Hồng Đức (Thanh Hóa) và Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông đã công bố một loại chuột chũi chưa từng được ghi nhận trên thế giới được phát hiện tại Pù Luông, có tên khoa học là Euroscaptor Darwini (chuột chũi Darwin), được đặt theo tên của nhà tự nhiên học lỗi lạc Charles Darwin, người có những đóng góp nền tảng cho sinh học tiến hóa có ảnh hưởng sâu sắc đến phân loại học hiện đại và sự hiểu biết về sự hình thành loài.
Các nhà khoa học khẳng định loài chuột chũi mới này hiện tại chỉ được biết đến qua địa điểm điển hình của nó trong Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Với phát hiện này, trên thế giới ghi nhận có tăng từ 10 lên 11 loài, còn Việt Nam từ 5 lên 6 loài chuột chũi được ghi nhận.
