Theo tờ South China Morning Post ngày 3.11, chiến dịch này do Hội đồng Hàng hải quốc gia Philippines (NMC) - cơ quan được thành lập năm 2024 - điều phối, với sự phối hợp của quân đội, tuần duyên và Cục Thủy sản và nguồn lợi thủy sản Philippines.
Một chiếc trực thăng AW159 Wildcat của hải quân Philippines bay, trong khi tàu khu trục HMAS Brisbane di chuyển trong một hoạt động hợp tác hàng hải giữa hải quân Philippines, Úc và Canada gần bãi cạn Scarborough ngày 2.9.2025
ẢNH: AFP
Người phát ngôn NMC Alexander Lopez cho biết: "Với lực lượng được triển khai, chúng tôi đã có thể bao phủ diện tích biển Tây Philippines rộng gấp 3 lần nhờ các tàu và máy bay mới. Chúng tôi đã bao phủ khu vực khá toàn diện". Tây Philippines là tên Philippines gọi một phần Biển Đông.
Ông Lopez cho biết các cơ quan khác nhau đã có biện pháp tăng cường sự hiện diện của họ ở biển Tây Philippines để trấn an ngư dân Philippines trong khu vực. Trong quý 3, NMC đã thực hiện 224 nhiệm vụ trên mặt nước, 43 cuộc tuần tra trên không và 56 hoạt động tình báo, giám sát và trinh sát, bao phủ hơn 77.000 hải lý.
"Lập trường kiên định của chính phủ chúng tôi là Philippines sẽ không bao giờ nhượng bộ một tấc lãnh thổ hay bất cứ quyền hàng hải nào, kể cả với một siêu cường", ông Lopez nhấn mạnh, lặp lại quan điểm của Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. về khu vực biển Tây Philippines.
Khi được hỏi liệu động thái này có nhằm đáp trả kế hoạch của Trung Quốc tại bãi cạn Scarborough hay không, đại diện truyền thông của NMC, ông CJ Calucag, cho biết NMC đang chờ chỉ thị từ cấp cao hơn.
Chuyên gia nói gì?
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc gần đây tuyên bố thành lập "khu vực bảo tồn biển" tại bãi cạn Scarborough, một điểm nóng trong tranh chấp hàng hải giữa hai nước, theo South China Morning Post dẫn lời các nhà phân tích.
Theo giới quan sát, việc mở rộng khu vực tuần tra của Philippines không chỉ nhằm tăng cường năng lực răn đe mà còn giúp đơn giản hóa cơ chế phối hợp với các đồng minh.
Phó giáo sư Arnaud Leveau của Đại học Paris Dauphine (Pháp) nhận định NMC đang tập trung giám sát các hoạt động hàng hải dưới một cơ quan thống nhất, giúp khắc phục tình trạng thiếu liên kết giữa các lực lượng dân sự và quân sự. "Khung cấu trúc mới của NMC mang lại một giao diện hợp tác rõ ràng, dễ dự đoán và chuyên nghiệp hơn", ông nói.
Ông Josue Raphael Cortez, giảng viên tại Trường Ngoại giao và Quản trị De La Salle thuộc Đại học Saint Benilde (Philippines), cho rằng động thái mở rộng phạm vi bảo vệ hàng hải cũng sẽ cho phép các đồng minh của Manila hỗ trợ những nỗ lực bảo vệ chủ quyền của nước này. NMC có thể đóng vai trò là điểm tiếp nhận duy nhất để điều phối các hoạt động hàng hải song phương và đa phương, chẳng hạn như giữa Philippines, Mỹ và Nhật Bản.
"Đây là một tín hiệu khác cho thấy Philippines đang liên kết về mặt chiến lược và hoạt động với các chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của các đối tác chủ chốt của mình", ông Leveau nhận định.
Theo ông Leveau, việc mở rộng phạm vi tuần tra thể hiện sự chuyển đổi trong tư duy của Philippines từ "giám sát và phản đối" sang "chủ động quản lý" vùng biển của mình.
"Việc nhấn mạnh vào tính minh bạch và tuần tra liên tục không chỉ tăng sức răn đe mà còn thể hiện nỗ lực thể chế hóa chính sách an ninh hàng hải dài hạn, thay vì phản ứng nhất thời trước sự quyết đoán của Trung Quốc", ông nói thêm.
