LIGO - đài quan sát sóng hấp dẫn bằng giao thoa kế laser vừa được nâng cấp của Mỹ - vừa ghi nhận sự ra đời đáng kinh ngạc của một quái vật vũ trụ nằm cách chúng ta 1,3 tỉ năm ánh sáng.
Đó là kết quả của một vụ va chạm lỗ đen khốc liệt, được đặt tên là GW250114. Sự hợp nhất này làm cong vênh cấu trúc vũ trụ, tạo ra những dao động trong không - thời gian và tạo ra sóng hấp dẫn đánh thức các đài quan sát.
Quan trọng hơn, thứ ra đời từ vụ hợp nhất GW250114 đã chứng minh một lý thuyết gây tranh cãi do nhà vật lý nổi tiếng Stephen Hawking đề xuất từ năm 1971.
Một lỗ đen mới vừa ra đời từ vụ sáp nhập lỗ đen GW250114, với kích thước lớn hơn nhiều so với 2 lỗ đen ban đầu - Ảnh đồ họa: Aurore Simonnet (SSU/EdEon)/LVK/URI
Theo New Scientist, lý thuyết được nhắc đến là định lý về diện tích lỗ đen. GS Hawking đã nêu rằng khi 2 lỗ đen sáp nhập, chân trời sự kiện - ranh giới mà ngay cả ánh sáng cũng không thể thoát khỏi - của lỗ đen kết quả không thể có diện tích nhỏ hơn tổng diện tích của 2 lỗ đen ban đầu.
Định lý này phản ánh định luật thứ hai của nhiệt động lực học, chỉ ra rằng sự hỗn loạn bên trong một vật thể không bao giờ giảm.
Trong vụ sáp nhập này, tổng diện tích 2 lỗ đen trước khi sáp nhập là 243.000 km2. Trong khi đó, con quái vật sinh ra từ vụ sáp nhập có diện tích bề mặt lên tới 400.000 km2.
Đồng tác giả Laura Nuttall từ Đại học Portsmouth (Anh) giải thích rằng khi các lỗ đen va chạm, chúng tạo ra các âm bội như tiếng chuông reo, nhưng tiêu tan quá nhanh nên các hệ thống quan sát trước đây không kịp ghi nhận rõ ràng.
Điều đó đã khiến lý thuyết của GS Hawking không thể được chứng minh trong nhiều năm. Một nghiên cứu năm 2021 về một vụ va chạm tương tự đã củng cố lý thuyết này với độ tin cậy 95%, nhưng các bằng chứng vẫn chưa thực sự vững vàng.
Giờ đây, sau khi LIGO được nâng cấp và thu thập được bằng chứng rõ ràng hơn nhiều, độ tin cậy của lý thuyết đã được nâng lên mức thuyết phục 99,999%.
