Từ đầu năm đến nay, Hà Nội triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để “hồi sinh” sông Tô Lịch, từ bổ cập nước, nạo vét bùn, đến xây đập dâng giữ nước, xây cống gom toàn bộ cống nước thải dọc hai bên sông và tổ chức tổng vệ sinh, chỉnh trang bờ sông…
Những ngày qua, sông Tô Lịch được bổ cập nước từ Hồ Tây theo tuyến ống riêng. Đập dâng ở khu vực cầu Quang cũng đã hoạt động để giữ mực nước sông. Dòng nước đã chuyển màu xanh hơn, bớt mùi hôi thối - hình ảnh hiếm thấy trong hàng chục năm qua.
Hai đường ống HDPE đường kính 1,2 m, chạy song song, lấy nước từ cửa A Hồ Tây (phố Trích Sài), đi theo tuyến kênh hiện có qua ngõ 24 Võ Chí Công và đổ vào đầu sông Tô Lịch.
Tuyến ống riêng này đảm bảo việc bổ cập nước từ Hồ Tây về có thể được vận hành thường xuyên theo chu kỳ và đảm bảo nước dẫn về không bị hòa cùng nước thải.
Song song với nguồn nước từ Hồ Tây, trước ngày 20/9, Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp Hà Nội sẽ bổ cập nước sau xử lý từ Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá vào sông Tô Lịch, với lưu lượng khoảng 200.000 m³/ngày đêm.
“Ngày trước, mở cửa sổ ra là mùi hôi thốc vào nhà, khổ lắm. Giờ thì khác hẳn, nước đã trong hơn, mùi cũng giảm rõ. Tôi thấy nhẹ nhõm và mong dự án triên khai mạnh mẽ để dòng sông này thực sự sạch lâu dài”, anh Trần Ngọc Hải (43 tuổi, sống trên phố Nguyễn Khang, gần sông Tô Lịch) chia sẻ.
Còn anh Nguyễn Minh Long (45 tuổi, ở phố Quan Hoa) thường tập thể dục buổi chiều dọc bờ sông đoạn Cầu Giấy cho biết, khoảng một tháng nay anh thấy bờ sông sạch sẽ hơn, nước không còn đen đặc, nhìn mát mắt hơn. "Hy vọng vài năm tới sông Tô Lịch có thể thành nơi sinh hoạt cộng đồng chứ không còn là nỗi ám ảnh như trước”, anh nói.
Sau khi nước từ Hồ Tây được bổ cập vào sông Tô Lịch, nhiều loài cá theo dòng chảy xuất hiện trên sông, thu hút người dân mang vợt và cần câu ra sông để vớt, đánh bắt.
Cá, rùa, ốc, tôm cùng nhiều loài sinh vật bắt đầu xuất hiện trở lại trên dòng sông vốn nhiều năm chìm trong tình trạng ô nhiễm nặng nề.
Trước đây, mỗi ngày sông Tô Lịch tiếp nhận trung bình khoảng 160.000 m³ nước thải sinh hoạt, phần lớn chưa được xử lý hoặc xử lý chưa đạt quy chuẩn rồi xả thẳng xuống sông. Nhưng đến 15/8, toàn bộ 245 cửa xả dọc sông được thu gom về Nhà máy Yên Xá.
Trước ngày 20/9, Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp Hà Nội bổ cập nước sau xử lý từ Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá vào sông Tô Lịch, với lưu lượng khoảng 200.000 m³/ngày đêm.
Từ tháng 2, Công ty Thoát nước Hà Nội cũng tổ chức nạo vét bùn liên tục cả ngày lẫn đêm, vừa khơi thông dòng chảy, vừa cải thiện cảnh quan hai bên bờ.
Đập dâng đầu tiên trên sông Tô Lịch được khởi công từ đầu năm, tại khu vực hạ lưu thuộc phường Thanh Liệt. Công trình này hoạt động như một “van điều tiết”, giữ và điều chỉnh mực nước sông. Đặc biệt, vào mùa đông - xuân khi lưu lượng nước giảm, đập sẽ giữ lại một phần để duy trì mực nước, tránh tình trạng cạn kiệt.
Việc giữ và tăng cường lưu thông nước cũng góp phần cải thiện chất lượng nước, hạn chế ô nhiễm trên sông Tô Lịch.
Sau khi xử lý nguồn nước thải và bổ cập nước từ Hồ Tây, Hà Nội tiếp tục chỉnh trang cảnh quan hai bờ sông, trong đó có hạng mục xây dựng công viên dọc hai bên sông Tô Lịch. Công trình dự kiến khởi công nhân dịp kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2025).
Sông Tô Lịch dài hơn 14km, nhiều năm qua đối diện với tình trạng ô nhiễm nặng nề. Hà Nội từng nhiều lần đưa ra giải pháp, song hiệu quả chưa rõ rệt. Lần này, với sự chỉ đạo tập trung và các biện pháp cụ thể, chất lượng môi trường nước trên sông đã có những chuyển biến tích cực. Người dân kỳ vọng, cùng với đầu tư hạ tầng và sự chung tay của cộng đồng, sông Tô Lịch sẽ sớm lấy lại diện mạo trong xanh, trở thành không gian sinh hoạt, thư giãn của Hà Nội.
