Tháng Tư tại Việt Nam thường đánh dấu sự chuyển giao giữa mùa xuân và mùa hè, mang đến những thay đổi rõ rệt trong thời tiết. Nhiệt độ bắt đầu tăng dần, độ ẩm không khí dao động, xen kẽ những ngày nắng nóng và những cơn mưa đầu mùa bất chợt.
Sự biến động này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường sống mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe con người. Để thích nghi với thời tiết tháng Tư, việc điều chỉnh chế độ ăn uống là điều cần thiết, trong đó lựa chọn thực phẩm phù hợp đóng vai trò quan trọng.
Thời tiết tháng Tư và sức khỏe
Thời tiết tháng Tư thường nóng ẩm, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus phát triển, dễ gây ra các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, dị ứng, hoặc rối loạn tiêu hóa. Nhiệt độ tăng cao cũng khiến cơ thể dễ mất nước, mệt mỏi, và giảm sức đề kháng nếu không được chăm sóc đúng cách. Đặc biệt, sự thay đổi thất thường giữa nắng và mưa có thể làm hệ miễn dịch suy yếu, nhất là ở trẻ nhỏ, người lớn tuổi.
Trong bối cảnh này, chế độ ăn uống cần tập trung vào việc tăng cường sức đề kháng, cung cấp đủ năng lượng và giữ cơ thể mát mẻ. Một số loại thực phẩm nên được hạn chế, trong khi một số khác cần được ưu tiên để đảm bảo sức khỏe tối ưu.
Hạn chế thịt gà và thịt bò
Thịt gà và thịt bò là những nguồn protein phổ biến, nhưng trong thời tiết tháng Tư, việc tiêu thụ chúng nên được hạn chế. Nguyên nhân chính là do hai loại thịt này có tính nóng theo quan niệm y học cổ truyền.
Khi cơ thể đã phải đối mặt với nhiệt độ cao từ môi trường, việc ăn nhiều thực phẩm "nóng trong" như thịt gà và thịt bò có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể, gây cảm giác khó chịu, nóng trong người, hoặc thậm chí làm trầm trọng thêm các vấn đề như mụn nhọt, táo bón.
Ngoài ra, thịt bò chứa nhiều đạm và chất béo, nếu tiêu thụ quá mức trong thời tiết nóng ẩm có thể gây áp lực cho hệ tiêu hóa.
Ưu tiên 3 loại thịt bổ dưỡng: Thịt vịt, tôm, sườn heo
Thay vì thịt gà, thịt bò, ba loại thực phẩm sau đây được khuyến khích trong tháng Tư nhờ giá trị dinh dưỡng và khả năng hỗ trợ sức khỏe:
Thịt vịt
Thịt vịt có tính mát, vị ngọt, là món ăn tuyệt vời để khử thấp trong mùa xuân. Sách "Bản thảo cương mục" của Trung Quốc ghi chép rằng thịt vịt có tác dụng "bổ hư, trừ nhiệt, hòa tạng phủ, lợi thủy đạo", đặc biệt thích hợp để đối phó với khí hậu ẩm ướt.
Ngoài ra, thịt vịt giàu protein, vitamin B (đặc biệt là B1, B2), khoáng chất như sắt, kẽm, giúp tăng cường năng lượng và hỗ trợ hệ miễn dịch. Lý do nên chọn thịt vịt là vì nó không chỉ bổ dưỡng mà còn giúp cơ thể giải nhiệt, giảm nguy cơ nóng trong, rất lý tưởng khi thời tiết bắt đầu oi bức.
Món ăn gợi ý: Canh vịt nấu ý dĩ, sơn dược, hạt sen
Nguyên liệu: Nửa con vịt già, 30g ý dĩ, 20g hạt sen, 15g hạt sen, 1 củ sơn dược, 1 củ cà rốt, 5 lát gừng, rượu nấu ăn vừa đủ.
Cách làm: Nguyên liệu: Nửa con vịt già, 30g ý dĩ, 20g hạt sen, 15g hạt sen, 1 củ sơn dược, 1 củ cà rốt, 5 lát gừng, rượu nấu ăn vừa đủ. Ngâm ý dĩ, hạt khiếm thực, hạt sen trước 1 tiếng. Sơn dược, cà rốt cắt miếng vừa ăn. Cho tất cả nguyên liệu vào nồi đất, đổ đủ nước, đun sôi rồi vặn nhỏ lửa hầm trong 2 tiếng. Trước khi tắt bếp, nêm muối vừa ăn, rắc thêm hành lá cho thơm.
Tôm
Thịt tôm là lựa chọn tuyệt vời để bổ dương trong mùa xuân. Tôm là nguồn thực phẩm giàu protein dễ tiêu hóa, chứa ít chất béo bão hòa, dồi dào omega-3, tốt cho tim mạch và não bộ. Đặc biệt, tôm cung cấp selen – một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp tăng cường sức đề kháng trong mùa thời tiết thất thường.
Tôm cũng có tính bình, không gây nóng trong, phù hợp để bổ sung dinh dưỡng mà không làm cơ thể quá tải trong những ngày nắng nóng.
Món ăn gợi ý: Chả tôm hấp đậu phụ, rau cải cúc
Nguyên liệu: 200g tôm tươi, 150g đậu phụ non, 100g rau cải cúc, nửa củ cà rốt, 1 quả trứng, 10g bột năng, 1 thìa nước tương.
Cách làm: Tôm băm nhuyễn, đậu phụ nghiền nát, rau cải cúc chần sơ qua rồi cắt nhỏ, cà rốt bào sợi. Trộn đều tất cả nguyên liệu, thêm lòng trắng trứng, bột năng, nước tương, khuấy đều theo chiều kim đồng hồ cho đến khi hỗn hợp dẻo quánh. Vo thành từng viên nhỏ bằng quả bóng bàn, xếp vào đĩa đã phết dầu ăn. Hấp cách thủy trong 10 phút sau khi nước sôi, rưới thêm chút dầu mè là hoàn thành.
Sườn heo
Sườn heo là lựa chọn tuyệt vời nhờ hàm lượng protein cao, cùng với các dưỡng chất như canxi, phốt pho từ xương, hỗ trợ xương khớp chắc khỏe. So với thịt bò, sườn heo ít gây nóng trong hơn và dễ chế biến thành các món canh thanh mát (như canh sườn nấu sấu, canh chua), giúp cơ thể giải nhiệt, bù nước. Đây là lý do sườn heo được ưu tiên trong tháng Tư, vừa bổ dưỡng vừa phù hợp với thời tiết.
Món ăn gợi ý: Sườn heo hấp bí đỏ, tỏi
Nguyên liệu: 300g sườn heo, 200g bí đỏ, 20g tỏi băm, 10g đậu đen lên men, 2 thìa nước tương, 1 thìa dầu hào, nửa thìa đường.
Cách làm: Ngâm sườn heo trong nước sạch 30 phút để loại bỏ máu thừa, vớt ra để ráo nước rồi ướp với tỏi băm, đậu đen lên men, nước tương, dầu hào, đường trong 1 tiếng. Bí đỏ gọt vỏ, cắt miếng dày xếp dưới đáy đĩa, xếp sườn đã ướp lên trên bí đỏ.
Hấp cách thủy trong 40 phút sau khi nước sôi cho đến khi sườn mềm. Rắc hành lá, rưới dầu nóng lên trên là hoàn thành.
Ngoài việc ưu tiên thịt vịt, tôm, và sườn heo, bạn nên kết hợp thêm rau xanh, trái cây giàu vitamin C (như cam, chanh, bưởi) để tăng sức đề kháng và giữ cơ thể mát mẻ. Uống đủ nước cũng là yếu tố không thể thiếu để tránh mất nước trong những ngày nắng nóng. Các món ăn nên chế biến đơn giản, ít dầu mỡ, ưu tiên luộc, hấp hoặc nấu canh để dễ tiêu hóa và phù hợp với thời tiết.
Thời tiết tháng Tư đòi hỏi sự chú ý đến sức khỏe thông qua chế độ ăn uống hợp lý. Hạn chế thịt gà, thịt bò và ưu tiên thịt vịt, tôm, sườn heo không chỉ giúp cơ thể thích nghi với thời tiết mà còn cung cấp dưỡng chất cần thiết để duy trì sức khỏe tốt trong giai đoạn giao mùa này. Hãy lắng nghe cơ thể và điều chỉnh thực đơn sao cho phù hợp nhất!
