Báo giấy hay mì tôm
Chừng những năm 2000, sạp báo duy nhất ở thị trấn quê tôi chỉ có vỏn vẹn 3-4 đầu báo phổ biến. Ba tôi mê nhất Báo Thanh Niên. Ba hay khen những dòng tin tức, sự kiện nóng hổi cập nhật nhanh chóng, những bài phóng sự - ký sự chất lượng được đầu tư chỉn chu. Có lần, tôi cong lưng đạp xe quãng đường gần 2 cây số để mua báo cho ba.
Năm 2005, một tờ báo Thanh Niên chỉ khoảng 1.300 đồng. Vậy mà lại quá đắt đối với nhà tôi. Một tờ báo bằng hai gói mì tôm Miliket. Ba tiếc tiền nên chẳng mua báo mới nữa. Khi cái bụng đói thì chữ nghĩa, văn chương hay tin tức có quan trọng gì.
Những năm tháng khốn khó, để có đủ tiền cho bốn anh em tôi ăn học, má đã kinh qua đủ nghề, kể cả thu gom ve chai ở phố. Má luôn lựa ra từ đống giấy vụn được rất nhiều sách báo cũ còn nguyên vẹn, cẩn thận gói ghém mang về cho ba và tôi. Tôi nhớ rất rõ dáng vẻ mình đọc ngấu nghiến từng trang sách, trang báo. Dẫu đôi khi bắt gặp trang giấy chắp vá, ngắt quãng khiến bản thân chưng hửng, ngẩn ngơ. Phải chăng đứa trẻ con nhà nghèo nào cũng như nhau, không chỉ đói ăn mà còn khát chữ.
Đọc báo cũ thì không theo kịp những chủ đề thời sự mới mẻ. Tin tức hấp dẫn trên tờ Thanh Niên khi tới được tay ba và tôi thì đã thành câu chuyện của vài tuần trước, thậm chí là mấy tháng trước. Mặc kệ, miễn là được đọc đã là quý giá lắm rồi. Đôi khi, má bôn ba lâu quá không về, ở nhà chờ mỏi mắt, ba lại lôi tờ báo cũ ra đọc tới lui muốn thuộc lòng. Rồi cũng chính những tờ báo sau khi bị ba giở lật nhàu nhĩ, má sẽ gom lại đem bán thêm lần nữa, lấy tiền mua gạo hoặc mì tôm cho tụi tôi.
Báo Thanh Niên và tôi là mối duyên gắn bó và đồng hành từ thuở còn ngây thơ tới khi trưởng thành
ẢNH: TÁC GIẢ CUNG CẤP
Ước mơ và hiện thực
Trong những buổi trưa đưa võng giữa khu vườn nắng gió xứ Quảng của hai chục năm trước, ba biểu tôi đọc cho ông nghe từng quyển sách, từng tờ báo. Không rõ vì mắt ba mờ hay do người đang rèn cho tôi sự kiên nhẫn và thói quen đọc sách, báo. Đôi khi câu chữ ngoài tầm hiểu biết của con bé con mới chín, mười tuổi. Nhưng ba tôi vẫn khuyến khích, con cứ đọc đi, chữ sẽ được lưu lại đâu đó trong đầu. Bây chừ chưa hiểu thì ngày sau lớn lên sẽ hiểu. Chính nhờ những mơ hồ thuở ấy đã gom góp từng chút chữ nghĩa để nhen nhóm ước mơ cho tôi mai này.
Mười tám tuổi, tôi gói ghém hành trang vào Nam học đại học. Mặc dù thích văn chương và viết lách, nhưng nỗi lo không trụ lại được ở thành phố khiến tôi quên bẵng niềm đam mê. Thời sinh viên tôi làm thêm đủ thứ công việc để trang trải chi phí, nào bán báo, bán kẹo, gia sư, phục vụ… mà không hề biết chữ của mình có thể biến thành tiền.
Cứ thế, ngày qua ngày chôn vùi khả năng vốn có. Tới khi ra trường đi làm thì tôi mới thử mày mò tập tành sáng tác. Những con chữ non nớt, những dòng văn ngây ngô, rất nhiều lần tác phẩm bị từ chối khiến tôi tự nghi ngờ, hụt hẫng và muốn từ bỏ.
Nhận giải thưởng tại tòa soạn Báo Thanh Niên
ẢNH: TÁC GIẢ CUNG CẤP
May mắn làm sao, ngay lúc đó tôi nhận được niềm vui bất ngờ từ Báo Thanh Niên. Tác phẩm Một đời lá nén muối rang tôi viết tham dự cuộc thi Thương nhớ miền Trung do Báo Thanh Niên tổ chức năm 2020 đã đoạt giải nhì.
Giải thưởng như là lời hồi đáp cho những nắn nót chữ nghĩa, cho nỗi nhớ niềm thương mà tôi dành trọn về xứ Quảng. "Tấm bằng" chứng nhận từ tòa soạn báo luôn được tôi đặt ở vị trí trang trọng trong nhà và trong tim mình. Có lẽ, cũng như tôi, rất nhiều tác giả khác đã bén duyên với văn chương và tự tin hơn trên hành trình viết lách nhờ vào Báo Thanh Niên.
Từ sau giải thưởng ấy, tôi chăm chỉ viết và dần trở thành cộng tác viên quen thuộc của chuyên mục Sáng tác (truyện ngắn, tản văn) trên Báo Thanh Niên. Sáu năm đồng hành, gần đây tôi nhận thêm niềm vui mới. Tác phẩm của tôi vinh dự được chọn in trong tuyển tập Truyện ngắn hay Báo Thanh Niên (2015 - 2025) bên cạnh những nhà văn nổi tiếng và các cây bút trẻ khác.
Quả thật, Báo Thanh Niên đã nâng cánh ước mơ tôi được thỏa sức bay, dù đôi khi hiện thực sẽ nhấn ghì xuống. Nghiệp văn thường nghèo. "Cơm áo không đùa với khách thơ" (Xuân Diệu), nhưng bây chừ chữ của tôi có thể đổi lại được nhuận bút, giải thưởng, thậm chí là danh tiếng. Còn gì tuyệt vời hơn!
Ba tôi từ giã cuộc đời trước khi kịp nhìn thấy hình ảnh đứa con gái út mà ba thương xuất hiện trên tờ báo ba thích. Nhưng tôi tin rằng, ở đâu đó trong cõi vĩnh hằng, ba vẫn sẽ cổ vũ tôi hệt như ngày xưa ấy. Cứ đọc, rồi sẽ hiểu. Cứ viết, rồi sẽ hay. Và cứ chọn Báo Thanh Niên, rồi một ngày sẽ nhận được hồi đáp.
