Đũa là vật dụng quen thuộc trong mỗi gia đình Việt. Tuy nhiên, ít ai để ý rằng, nếu không được vệ sinh và bảo quản đúng cách, những đôi đũa này có thể trở thành "ổ bệnh".
Việc sử dụng đũa không đảm bảo chất lượng, đặc biệt là đũa mốc, có thể gây nguy hại cho cơ thể. Nấm mốc bám trên đũa có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy và ngộ độc. Ngoài ra, vi khuẩn như cầu tụ vàng và E.coli từ môi trường ẩm ướt có thể gây nhiễm khuẩn cấp tính, thậm chí tử vong nếu không điều trị kịp thời. Đặc biệt, đũa mốc có thể chứa nấm Aspergillus Flavus sản sinh ra độc tố aflatoxin B1. Độc tố này đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công nhận là tác nhân gây ung thư gan.
Các chuyên gia cảnh báo, khi đũa xuất hiện những dấu hiệu bất thường dưới đây, tốt nhất nên thay ngay để tránh rước bệnh vào người.
4 dấu hiệu cho thấy đã đến lúc phải thay đũa
1. Đũa mốc

Những chiếc đũa mốc tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe (Ảnh minh họa).
Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là đũa bị mốc hoặc có vết ố. Nhiều gia đình sau khi rửa đũa xong thường cất ngay vào tủ kín hoặc hộp nhựa. Môi trường ẩm thấp này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển, khiến đũa bị thâm, có đốm mốc, thậm chí xuất hiện sợi nấm có màu trắng.
Nguy hiểm hơn, khi đũa bị mốc, hàm lượng aflatoxin sẽ tăng cao. Do đó, nếu thấy đũa trong nhà có dấu hiệu mốc, cần loại bỏ ngay thay vì cố gắng rửa sạch và dùng lại.
2. Đũa bị trầy xước, bong tróc

Nhiều loại đũa được phủ một lớp sơn hoặc vecni thực phẩm (Ảnh minh họa).
Để kéo dài tuổi thọ cho đũa, nhiều loại đũa gỗ hoặc tre thường được phủ một lớp sơn hoặc vecni thực phẩm. Lớp phủ này giúp hạn chế vi khuẩn bám vào bề mặt đũa. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, lớp bảo vệ có thể bị bong tróc, khiến bề mặt đũa trở nên sần sùi, nhiều vết nứt.
Những khe hở nhỏ này là nơi trú ngụ lý tưởng cho vi khuẩn và nấm mốc, rất khó làm sạch hoàn toàn dù có rửa kỹ. Vì vậy, khi phát hiện đũa bị xước hoặc bong lớp phủ, gia đình nên thay mới để đảm bảo an toàn.
3. Đũa nhựa đổi màu

Đừng tiếc những chiếc đũa nhựa đã đổi màu (Ảnh minh họa).
Đũa nhựa, đặc biệt là loại nhiều màu sắc bắt mắt, có thể được làm từ nhựa melamine và formaldehyde. Khi tiếp xúc với nhiệt độ cao, các chất này có thể phân hủy, giải phóng hóa chất độc hại.
Nếu đũa nhựa có dấu hiệu bạc màu, đổi màu, nứt hoặc loang trắng, nguy cơ phát tán chất độc càng cao. Việc tiếp tục sử dụng những chiếc đũa này có thể khiến các hóa chất theo thức ăn đi vào cơ thể, gây hại cho sức khỏe.
4. Đũa có mùi lạ

Đừng sử dụng những chiếc đũa có mùi lạ (Ảnh minh họa).
Một dấu hiệu khác cần lưu ý là đũa có mùi chua hoặc mùi lạ, ngay cả khi đã được rửa sạch. Đây là dấu hiệu cảnh báo đũa đã tích tụ nhiều vi khuẩn, vượt quá tuổi thọ sử dụng. Nếu vẫn tiếp tục dùng, các vi khuẩn này sẽ xâm nhập vào cơ thể, tiềm ẩn nhiều rủi ro bệnh tật.
Lời khuyên để sử dụng đũa an toàn
Để sử dụng đũa an toàn, ngoài việc thay đũa khi thấy đũa có các dấu hiệu bất thường ở trên, các chuyên gia khuyến nghị mọi người nên:
- Luôn rửa sạch và lau khô đũa ngay sau khi sử dụng.
- Tránh ngâm đũa trong nước lâu vì dễ gây mốc.
- Bảo quản đũa ở nơi khô thoáng thay vì trong vì hộp kín.
- Nên thay mới đũa định kỳ, không tiếc rẻ mà tận dụng quá lâu.
Ngoài ra, đối với đũa một lần, mọi người cần tránh tái sử dụng. Nhiều người có thói quen tận dụng đũa dùng một lần vì sự tiện lợi. Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất, nhiều loại đũa một lần đã được xử lý bằng lưu huỳnh để chống mốc và tẩy trắng bằng hydrogen peroxide. Khi gặp nhiệt độ cao, lưu huỳnh có thể giải phóng khí sulfur dioxide gây hại cho đường hô hấp. Chưa dừng lại ở đó, hydrogen peroxide có tính ăn mòn mạnh, gây nguy cơ kích ứng miệng, thực quản và dạ dày.
Tổng hợp