Với những phụ huynh đặt mục tiêu cho con thi vào các lớp chọn, trường chuyên, việc lên kế hoạch ôn luyện từ sớm vốn là điều bình thường. Tuy nhiên, câu hỏi "bắt đầu khi nào là hợp lý?" lại khiến nhiều cha mẹ bối rối, đặc biệt trong thời buổi mà các "tư vấn" trên mạng xã hội (MXH) tràn lan, thật giả lẫn lộn.
Mới đây, một thầy giáo nổi tiếng ở Hà Nội đã chia sẻ một câu chuyện thực tế khiến cộng đồng giáo viên và phụ huynh bàn luận sôi nổi.
Thầy kể, dạo gần đây, thầy khá "đau đầu" khi gặp nhiều trường hợp học sinh lên lớp 5, lớp 9 mới bắt đầu đi học thêm để ôn thi CLC (chất lượng cao) hoặc thi vào trường chuyên. Khi được hỏi lý do, phụ huynh đều trả lời: "Thấy người ta nói con họ không học gì, chỉ ôn mấy tháng trước khi thi mà vẫn đỗ nên cũng làm theo".
Thầy hỏi tiếp: "Anh chị tin vào những lời đó dựa trên cơ sở nào?", thì nhiều người chỉ cười trừ, không nói được gì.
Thầy cho rằng, phụ huynh ngày nay chịu ảnh hưởng rất mạnh từ mạng xã hội. Nhưng điều nguy hiểm là không phải ai viết lên mạng cũng có chuyên môn, hoặc chia sẻ với thiện ý. Nhiều người bình luận chỉ để "cho vui", "cho sang mồm", hoặc để gây chú ý chứ không mang giá trị thực tiễn nào. Có phụ huynh tin lời người lạ, trong khi không hỏi ý kiến giáo viên, cũng không tìm hiểu kỹ khả năng thực tế của con mình. Đó là điều rất đáng lo.
Ảnh minh hoạ
Theo thầy, có ba nhóm "thông tin lệch lạc" thường thấy trên MXH:
Thứ nhất, là những người có con thi đỗ thật nhưng cố tình nói giảm đi, như "con chỉ học ôn vài tháng", "chỉ học một nơi", trong khi thực tế con đã ôn luyện nhiều năm, học với nhiều thầy cô, kín cả tuần. Ví dụ như con đi ôn từ lớp 6 nhưng nói thành lớp 8, lớp 9; hoặc học 4-5 thầy cô, full tuần không nghỉ nhưng chỉ nói học tầm 1, 2 nơi.
Thứ hai, những người nói con không đi học ở đâu, hay gần thi mới học thì rất dễ rơi vào trường hợp hoặc là con họ không hề đi thi, hoặc là có thi mà trượt hết (nhưng nói thành đỗ cho ... oai), hoặc là có thể con đỗ thật nhưng học sinh đó phải thuộc diện rất thông minh, chăm chỉ và có khả năng tự học cực tốt, và những học sinh như vậy lại là số rất ít, trong khi nếu tư vấn một cách có tâm thì phải hướng đến tính đại chúng chứ không phải đưa vào các trường hợp đặc biệt, thiểu số rồi coi đó là kinh nghiệm để hướng người khác làm theo..
"Nói chung mình không cổ súy cho việc đi học thêm quá sớm hay học chạy đua một cách tràn lan. Nhưng việc học để thi vào CLC hay thi chuyên (nhất là các trường top hay các chuyên khó như chuyên Toán, chuyên Anh), khác hoàn toàn với việc học để lấy điểm 9 điểm 10 ở trường.
Mọi người phải có sự chuẩn bị và định hướng từ sớm, cũng như tìm sự tham vấn từ các nguồn đáng tin cậy, ví dụ như thầy cô. Và mình cũng mong những ai khi chia sẻ trên các hội nhóm, các diễn đàn thì cần có tâm một chút, chứ đừng viết mấy dòng ra cho oai, viết để thể hiện chứ không có tính thực tế, sẽ có thể gây ra những tư tưởng sai lệch cho những phụ huynh chưa nhiều kinh nghiệ", thầy giáo nhấn mạnh.
Nên nương theo năng lực của con, đừng chỉ "nghe nói"
Theo thầy, việc dạy con học không thể chạy theo phong trào hay lời đồn. Học là hành trình lâu dài, phải dựa trên sự thấu hiểu năng lực của con và định hướng đúng đắn của cha mẹ, chứ không phải "so đo xem nhà người ta làm thế nào". Khi hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của con, phụ huynh sẽ biết nên nghe, nên chọn lọc hay nên bỏ qua ý kiến nào.
Việc phụ huynh có nguyện vọng cho con thi vào trường chuyên, lớp chọn hay những trường chất lượng cao có tiếng là điều hoàn toàn dễ hiểu. Điều này xuất phát từ chính nhu cầu của phụ huynh bởi bất kỳ cha mẹ nào cũng mong con được học tập, phát triển trong môi trường tốt nhất.
Phần lớn học sinh đỗ chuyên bậc THPT là học sinh của các lớp chọn, học sinh các trường chất lượng cao của thành phố. Định hướng của các gia đình, đầu tư cho con cái vào trường chuyên là chính đáng và có thành quả. Hầu hết gia đình có điều kiện, đầu tư định hướng rất sớm cho con từ tiểu học để vào chuyên.
Vẫn có những học sinh giỏi "tự nhiên", học tàng tàng nhưng đến ngày thi vẫn đỗ trường top đầu, nhưng số này không nhiều. Phần lớn là những học sinh được định hướng từ sớm, có lộ trình sớm, có đường đi nước bước đúng đắn, hiệu quả.
Dù vậy, bố mẹ cần phải hiểu, "định hướng" ở đây không có nghĩa là tạo áp lực cho con học ngày học đêm, quên ăn quên ngủ, bỏ qua những điều quan trọng khác như rèn luyện thể chất, trau dồi đạo đức, nhân phẩm.
Nếu chỉ vì mục đích vào trường chuyên cấp 2 mà ngay từ hè lớp 1 các cháu đã gần như không còn kì nghỉ hè, trong năm phải học thêm... thì cha mẹ nên xem lại. Bởi tuổi thơ ngoài việc trang bị kiến thức, rất cần vui chơi, trải nghiệm, thể thao, kĩ năng...
