Nhìn lại thời học sinh, những người khiến chúng ta ghi nhớ đến tận bây giờ, thậm chí làm thay đổi cả cuộc đời chúng ta, thường chính là những người thầy, người cô nghiêm khắc. Họ từng vì ta phạm một lỗi nhỏ mà phê bình rất gay gắt, từng vì ta lơ là, tuột dốc mà nói bao lời răn dạy vừa cứng rắn vừa chân thành.
Ngày ấy, ta hiểu lầm thầy cô, nghĩ mình bị "đì", bị "ghim", thấy thầy cô thật khó chịu, thật đáng sợ. Nhưng đến khi trưởng thành, không còn ai mắng ta câu "Sao em hư vậy", không còn ai nghiêm khắc kéo ta vào khuôn khổ, ta mới hiểu rằng:
Ơn thầy như núi, vì cao sừng sững nên khiến người ta nể phục.
Ơn cô như biển, vì rộng vô bờ nên không ai có thể đo đếm.
Bởi sau tất cả, người thầy nghiêm khắc nhất thật ra lại là yêu thương ta nhất.
"Khi tôi lần đầu phạm lỗi, thầy cô nghiêm mặt phê bình, ngăn tôi đi vào con đường sai trái"
"Hồi lớp 1, tôi trốn học đi nghịch nước, bị hiệu trưởng bắt gặp và cho một trận nên thân, từ đó đến khi tốt nghiệp đại học, tôi chưa từng trốn học thêm lần nào nữa. Lớp 6 đi lao động, tôi quên đem dụng cụ, bị giáo viên chủ nhiệm phạt đứng trước lớp, vừa bước đến bục giảng, ngẩng đầu lên nước mắt đã chảy ròng ròng, đến giờ nghĩ lại vẫn thấy xấu hổ. Lớp 7 tôi giúp bạn quay bài trong giờ kiểm tra, bị giám thị bắt được, tịch thu bài, dùng bút đỏ gạch điểm 0 thẳng tay, véo tai lôi ra khỏi phòng thi, từ đó đến hết thời đi học, dù sợ bị trượt môn đến đâu tôi cũng chẳng dám gian lận nữa.
Cảm giác như hồi nhỏ, có rất nhiều tật xấu bị thầy cô ép sửa cho bằng được, dù có bị đánh thì về nhà cũng không dám kể, vì kể ra khéo còn bị đánh thêm một trận. Thời cấp 1, cấp 2, thầy cô thường rất nghiêm, lên đến cấp 3, đại học thì quản ít hẳn, nhiều chuyện thầy cô chỉ "mắt nhắm mắt mở", cùng lắm là ghi tên hay ném viên phấn, quản lý cũng chỉ mang tính hình thức. Giờ nghĩ lại, lớn thế rồi, ai còn rảnh mà dạy dỗ ta thay bố mẹ nữa?".
Một đứa trẻ trốn học đi nghịch nước, bị đánh cho một trận; quên mang dụng cụ lao động, bị phả đứng; gian lận thi cử, bị tịch thu bài, chấm thẳng điểm 0. Từ đó trở đi, đứa trẻ ấy không bao giờ lặp lại những lỗi lầm đó nữa, bởi ngay từ lần đầu tiên phạm sai lầm, thầy cô đã kịp thời kéo nó trở lại.
Thầy cô hiểu rõ, lần đầu phạm lỗi thì có thể tha thứ, nhưng tuyệt đối không thể để sai lầm nối tiếp sai lầm. Dù phải nghiêm, phải gắt, phải nặng tay hơn, cũng tuyệt đối không để trò bước sai đường.
"Khi tôi sinh tật xấu, thầy cô phạt liên tục, không bao giờ nuông chiều khuyết điểm của tôi"
"Cách đây không lâu, một học trò cũ tôi từng dạy Toán 2 năm về trường thăm tôi. Thằng bé xúc động nói: Cảm ơn cô đã nghiêm khắc với em, bây giờ điểm Toán của em rất tốt. Từ lần cô quở trách em một trận, từ đó trở đi, em không bao giờ dám không làm bài tập nữa".
Thầy cô thương học trò bằng cách không nuông chiều: lên lớp không nghe giảng thì phạt, lười học thì phạt, không làm bài thì phạt, gây gổ đánh nhau cũng phạt.
Bị phạt nhiều, trẻ sẽ biết giữ kỷ luật. Bị phạt nặng, trẻ sẽ biết tôn trọng nội quy. Một đứa trẻ không bị nuông chiều mới có tương lai.
Sự nghiêm khắc của thầy cô luôn ẩn chứa kỳ vọng. Chính vì tin học trò của mình có thể làm được nên thầy cô mới dốc lòng dạy dỗ; vì mong học trò của mình thành tài, thầy cô mới luôn dõi theo từng bước tiến, bước lùi của chúng.
"Khi tôi muốn buông thả, thầy cô hết lần này đến lần khác nhắc nhở tôi việc học quan trọng như thế nào"
"Nếu thời gian có thể quay lại, tôi muốn trở về thời thơ ấu, chăm học hơn, đọc kỹ từng trang sách thầy cô dạy. Nhưng thời gian không quay lại được nữa rồi...".
Không có đứa trẻ nào sinh ra đã thích học, vì chúng chưa hiểu được sự quan trọng của việc học, chưa biết nửa đời trước lười biếng thì nửa đời sau phải trả giá thế nào.
Nhưng thầy cô thì biết. Thầy cô từng trải qua nên càng sợ sự mềm lòng hay nuông chiều của mình sẽ khiến học trò vui một lúc nhưng khổ cả đời. Trường học không phải nơi "sống qua ngày". Thầy cô nghiêm khắc hơn một chút, thúc ép hơn một chút, chỉ là mong học trò có tương lai tốt đẹp hơn.
"Khi tôi hiểu lầm, thầy cô vẫn kiên quyết uốn nắn, vì giáo dục đôi khi đòi hỏi sự cứng rắn đến tàn nhẫn"
"Giáo viên chủ nhiệm thời cấp 2 của tôi là một thầy giáo Toán ngoài 50 tuổi. Khác với các giáo viên khác, sau mỗi tiết thể dục giữa giờ, thầy đều bắt chúng tôi chạy bộ. Khi đó chạy 800m đối với tôi như cơn ác mộng vậy. Buổi chiều sau giờ học cũng phải chạy. Trong mắt chúng tôi, thầy vô cùng đáng ghét. Nhưng đến lúc nhận ra, suốt thời cấp 2 mình hầu như không phải nghỉ ốm ngày nào, tôi mới thấy biết ơn thầy".
Rất ít học sinh thật sự hiểu được tấm lòng của thầy cô. Các em luôn mong thầy cô dịu dàng, dễ gần và ghét những giáo viên có vẻ cứng rắn, xa cách, rồi cho rằng thầy cô nghiêm khắc đều là "người xấu".
Nhưng trong giáo dục, phải có một "người xấu" như thế - người buộc học sinh phải học những điều các em không muốn học nhưng lại có ích, người ép các em làm những việc các em không thích nhưng lại cần thiết cho tương lai.
Bởi trong nhà kính thì không thể mọc lên cây đại thụ, trong sân nhỏ thì không thể nuôi được ngựa chạy ngàn dặm. Thầy cô thà mang tiếng lạnh lùng, thà chấp nhận bị hiểu lầm trong một thời gian, cũng quyết giữ vững sự nghiêm khắc đến cuối cùng.
"Khi tôi thất bại và mơ hồ, thầy cô kiên định động viên, giúp tôi tìm lại sự tự tin"
"Khi nhỏ, tôi vẽ rất tệ, nhưng cô luôn động viên tôi: 'Con chỉ cách thành công một bước thôi! Thử thêm chút chi tiết nền vào xem'. Tôi làm theo, cuối cùng vẽ được một bức tranh sinh động. Từ đó tôi tự tin hơn, đến giờ ngày nào cũng vẽ. Cảm ơn cô đã tin tưởng, điều đó có ảnh hưởng rất lớn tới sự trưởng thành của tôi".
Trong mắt thầy cô, ánh sáng của sự động viên giống như sao trời trong đêm, soi đường học trò, giúp các em kiên định theo đuổi ước mơ. Những thất bại nhất thời, những phút mơ hồ ngắn ngủi chỉ là thử thách nhỏ. Học trò được thầy cô tin tưởng lại càng có sức mạnh và nghị lực lớn hơn.
Sự nghiêm khắc xuất phát từ tình thương, từ kỳ vọng, từ sự dõi theo. Người thầy nghiêm chính là người đứng gác trên hành trình trưởng thành của trẻ. Bây giờ bắt trẻ học đủ "72 phép biến hóa", sau này trẻ mới không sợ "81 kiếp nạn".
Thầy không nghiêm, trò không giỏi
Gặp được một người thầy nghiêm khắc chính là phúc khí lớn nhất đời trẻ.
Thầy cô không phải người thân, nhưng lại vui khi ta tiến bộ, buồn khi ta chểnh mảng, luôn âm thầm mong ta nên người. Dù có phải đối mặt với việc bị trẻ ghét, bị phụ huynh oán trách, thầy cô vẫn kiên trì nhắc nhở, sửa sai, uốn nắn, động viên, chưa từng thay đổi.
Không vì điều gì khác, chỉ vì hai chữ: "Trách nhiệm".
Một tiếng "Thầy ơi", "Cô ơi" là một đời gánh vác.
Thầy cô càng nghiêm, nghĩa là càng thương. Càng trách, nghĩa là càng kỳ vọng.
Hãy trân trọng người thầy dám quản, dám phạt, dám nghiêm vì đó là trân trọng chính tương lai của con trẻ.
Gửi các thầy cô:
Triết gia, nhà giáo dục nổi tiếng Jean-Jacques Rousseau từng nói: "Chúng ta sinh ra yếu đuối, nên cần sức mạnh".
Con người sinh ra vốn mỏng manh, chỉ có gian khổ mới khiến họ kiên cường, chỉ có rèn luyện mới khiến họ mạnh mẽ, chỉ có giáo dục mới trao cho họ sức mạnh.
Trẻ con cũng vậy. Trẻ có thể dũng cảm đối mặt khó khăn hay không, có thể kiên cường chống lại thất bại hay không, có thể bất khuất chiến thắng số phận hay không, tất cả phụ thuộc vào việc giáo dục có sức mạnh hay không và thầy cô có đủ nghiêm khắc hay không.
Sự nghiêm khắc của thầy cô hôm nay là để rót vào giáo dục một nguồn sức mạnh to lớn, giúp vai trẻ vững hơn, lưng trẻ cứng cáp hơn. Sự cứng rắn đến tuyệt tình của thầy cô hôm nay là để trẻ quen với việc vấp ngã bây giờ, để sau này có thể đứng dậy thật sự, trở thành một con người mạnh mẽ giữa cuộc đời.
Thầy cô không phải thánh nhân, nhưng tấm lòng mong học trò nên người, mong học trò có tương lai của họ chắc chắn là chân thành nhất.
