Sáng cuối tháng 11, anh Tống Minh Hoàng (32 tuổi, xã Ninh Phước), cùng cha và nhóm nhân công bơm nước còn đọng trong ba sào nho mẫu đơn và nho xanh. Trên giàn, nhiều chùm nho hỏng được cắt bỏ để tránh cây suy kiệt. Dưới đất, trái rụng nằm lẫn trong bùn, thân cây phủ bùn non, lá vàng úa, nhiều gốc còn ngập nước.
"Hy vọng cứu được cây," anh nói và cho biết nếu bão số 15 gây mưa lớn thêm, tình trạng ngập lặp lại thì khả năng vườn chết hoàn toàn. Anh mong nước rút nhanh để xử lý nấm bệnh và phục hồi đất.
Vườn nho mẫu đơn của anh Tống Minh Hoàng ở xã Ninh Phước héo úa sau nhiều ngày ngập trong nước lũ. (Ảnh: Bùi Toàn).
Trang trại của anh Hoàng nằm ở vùng trũng. Những năm trước, dù ngập đến một mét, nước rút nhanh nên cây hồi lại. Năm nay, đỉnh lũ không cao bằng nhưng ngập kéo dài hơn một tuần do hai đợt lũ liên tiếp khiến cây chết hàng loạt.
Hơn 10 năm trồng nho, anh nói "chưa thiệt hại năm nào như năm nay". Ba sào nho mẫu đơn vụ Tết - mỗi sào thường mang về khoảng nửa tỷ đồng doanh thu, lãi khoảng 20% đều mất trắng. Hơn 200 cây đầu tư từ năm ngoái còn hơn tháng rưỡi nữa là thu hoạch. Nếu chết hoàn toàn, tái canh mất khoảng một năm, chi phí giống và dựng lại giàn cho mỗi sào từ 70 đến 90 triệu đồng. "Giàn còn giữ được, nhưng vụ Tết thì phải chấp nhận lỗ," anh nói.
Nho mẫu đơn, giống nho chất lượng cao, sắp đến mùa thu hoạch bị nước lũ làm hư hỏng. (Ảnh: Bùi Toàn).
Cách đó 500 m, hai sào nho xanh và nho đỏ của ông Lê Văn Sang (49 tuổi) cũng hư hại hoàn toàn. Lá vàng rụng, nhiều cây đã chết, chỉ còn vài gốc táo được ông giữ lại bằng cách cắt trái.
Ông Sang cho biết giàn và giống đầu tư khoảng 40 triệu đồng, mỗi năm thu 2,5 vụ, mỗi sào đạt khoảng một tấn nho, lãi 30-40 triệu đồng. "Vụ Tết thường được giá, 50.000-60.000 đồng/kg, nhưng năm nay không còn gì," ông nói.
Như nhiều hộ ở Ninh Phước, Phước Hậu, Phước Dinh, Vĩnh Hải..., ông Sang dự định đầu năm sau đầu tư lại giống và giàn, nhưng vẫn lo lũ năm tới khó lường.
Ông Lê Văn Sang thu gom nho xanh bị hỏng tại vườn. (Ảnh: Bùi Toàn).
Ông Sang, anh Hoàng là hai trong số hàng trăm người trồng nho tại Ninh Thuận bị thiệt hại nặng sau lũ lịch sử. Theo thống kê của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật Khánh Hòa, đến 7h ngày 25/11, mưa lũ ảnh hưởng hơn 15.500 ha cây trồng trên địa bàn, trong đó có 264 ha nho - chiếm hơn 1/4 diện tích nho của địa phương.
Ngành nông nghiệp đang hướng dẫn kỹ thuật cứu và phục hồi vườn nho cho nông dân. Theo đó, ưu tiên tiêu thoát nước triệt để tại vùng trũng, tránh để nước đọng quá 2-3 ngày vì dễ làm thối rễ, chết cây. Khi đất khô và đủ ẩm, cần xới nhẹ quanh gốc để phá váng, giúp đất thoáng khí; sau đó bổ sung dinh dưỡng, thu gom và tiêu hủy tàn dư thực vật để hạn chế nấm bệnh.
Về phía địa phương, ông Quảng Thúc Đoan, Chủ tịch UBND xã Ninh Phước, cho biết địa phương đang phối hợp ngành chức năng rà soát thiệt hại, đề xuất tỉnh hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất.
Ninh Thuận vốn khí hậu khô hạn, ít mưa, gần 2.900 giờ nắng, phù hợp trồng nho. Với hơn 1.000 ha, sản lượng hơn 26.000 tấn một năm, địa phương này được mệnh danh là thủ phủ nho của cả nước. Trong đó, diện tích nho tập trung ở các khu vực như Ninh Phước, Ninh Hải, Ninh Sơn, Thuận Nam, Vĩnh Hải - mỗi địa phương có 140-250 ha.
