Căng thẳng bùng lên từ cú khóa radar chưa từng có
Một tiêm kích J-15 của Hải quân Trung Quốc khi hoạt động từ tàu sân bay Liêu Ninh, đã thiết lập khóa radar vào một chiếc F-15J của Lực lượng Phòng vệ trên không Nhật Bản trên vùng trời quốc tế phía đông nam Okinawa ngày 6/12. Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Shinjiro Koizumi nhanh chóng xác nhận sự việc và Tokyo lập tức phản đối qua các kênh ngoại giao lẫn quân sự.
Đây là lần đầu Nhật công khai tuyên bố bị máy bay Trung Quốc chiếu xạ radar, trong bối cảnh quan hệ đôi bên leo thang sau khi Thủ tướng Sanae Takaichi có những phát biểu về vấn đề Đài Loan.
F-15J của Nhật Bản. Ảnh Military Watch
Trước đó một ngày, nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh được ghi nhận áp sát đảo Kubashima rồi di chuyển giữa Okinawa và Miyakojima khi tiến ra Thái Bình Dương cùng ba tàu khu trục hộ tống.
Liêu Ninh và tàu chị em Sơn Đông gần đây được đánh giá đã “thay máu” sức mạnh không quân hạm với sự xuất hiện của tiêm kích J-15B thế hệ 4+ và các máy bay tác chiến điện tử J-15D.
So với J-15 đời đầu, J-15B cải tiến sâu về vật liệu composite giúp thân máy bay nhẹ và bền hơn, trang bị radar mảng pha AESA hiện đại, lớp sơn tàng hình mới cùng một trong những tổ hợp điện tử - tác chiến điện tử tinh vi nhất hiện nay, đưa năng lực của chúng vượt xa giai đoạn đầu thập niên 2010.
Vì sao F-15J khó có cửa trước J-15B?
Trong khi J-15B được đánh giá là tiêm kích tiền thế hệ 5 mạnh bậc nhất, F-15J lại là sản phẩm đã bốn thập kỷ, đi vào biên chế Nhật từ năm 1981 dựa trên thiết kế F-15 của Mỹ từ năm 1975.
Những hạn chế cố hữu của F-15J bộc lộ rõ: radar cơ khí công nghệ cũ, dễ bị gây nhiễu bởi các tổ hợp điện tử hiện đại; khả năng tác chiến ngoài tầm nhìn phụ thuộc nhiều vào AIM-7 - loại tên lửa đã lạc hậu gần ba thập kỷ so với PL-15 hay PL-16 đang trang bị cho J-15B, với tầm đánh xa và khả năng khắc chế điện tử vượt trội.
Khoang mũi lớn cho phép J-15B mang radar AESA mạnh hơn đáng kể, giúp nó phát hiện và khóa mục tiêu ở cự ly vượt trội. Khi kết hợp với năng lực tác chiến điện tử của J-15D hộ tống, các biên đội J-15B có thể che giấu tín hiệu trước radar cảnh giới của Nhật Bản hoặc cắt đứt liên kết dữ liệu của đối thủ, buộc F-15J phải chiến đấu trong trạng thái “mù thông tin”.
Trong một kịch bản giao chiến trực tiếp, các ưu thế về tầm bắn tên lửa, chất lượng radar, khả năng gây nhiễu khiến cửa thắng được cho là nghiêng về J-15B, ngay cả khi F-15J sở hữu tốc độ và trần bay tương đương.
Máy bay chiến đấu J-15B và máy bay tấn công điện tử J-15D trên tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc
F-15J có thể hy vọng vớt vát nếu được điều động máy bay cảnh báo sớm E-767 để mở rộng nhận thức tình huống, nhưng hạn chế lớn nằm ở chính nền tảng này: radar của E-767 vốn được phát triển từ thập niên 1980, kém xa các hệ thống hiện đại như E-7 hay KJ-500.
Khi J-15D triển khai biện pháp tác chiến điện tử, việc phong tỏa radar E-767 hoặc tạo “vùng mù” cho nó không phải nhiệm vụ quá khó khăn, đặc biệt trong một khu vực tác chiến dày đặc hoạt động của hải quân Trung Quốc.
Trong bối cảnh Bắc Kinh vừa đưa tàu sân bay Phúc Kiến vào hoạt động, trang bị máy bay KJ-600 cảnh báo sớm chuyên dụng, sức mạnh thông tin của các nhóm tác chiến tàu sân bay Trung Quốc tiếp tục gia tăng. Dù Liêu Ninh chưa có KJ-600, nhưng bản thân biên đội J-15B/J-15D đã đủ tạo ưu thế lớn trước các đơn vị F-15J già cỗi nếu xảy ra va chạm trên không.
