Tôi là mẹ hai con, sống ở Hà Nội, tổng thu nhập hai vợ chồng khoảng 22 triệu đồng/tháng. Trước đây, chi tiêu gần như "chạy theo phát sinh", thấy cần gì thì mua, có tháng còn không nhớ đã tiêu hết vào đâu.
Đến cuối tháng, tài khoản lại về vạch xuất phát, thậm chí nhiều lúc phải dùng tiền tiết kiệm dự phòng để bù chi.
Mọi chuyện thay đổi khi tôi tình cờ đọc một bài viết về phương pháp 50–30–20 – chia thu nhập thành ba phần:
- 50% cho nhu cầu thiết yếu : tiền ăn, điện nước, học phí con, xăng xe, tiền thuê nhà…
- 30% cho mong muốn cá nhân : quần áo, giải trí, ăn hàng, mua sắm tùy ý.
- 20% cho tiết kiệm và tài chính tương lai : gửi tiết kiệm, đầu tư nhỏ, mua bảo hiểm…
Tôi quyết định áp dụng công thức này cho gia đình mình từ tháng 4/2025. Ban đầu, tôi hơi lo lắng: liệu có quá cứng nhắc không? Nhưng càng thực hiện, tôi càng thấy nó hợp lý, đặc biệt là khi tôi thiết kế thêm bảng theo dõi cụ thể từng hạng mục chi.
Đây là cách tôi áp dụng với thu nhập 22 triệu/tháng:
| Hạng mục | Tỷ lệ | Số tiền | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Chi tiêu thiết yếu | 50% | 11.000.000đ | Gồm: tiền ăn (5tr), học phí con (2,5tr), điện nước xăng xe (2tr), phụ phí khác (1,5tr) |
| Chi tiêu cá nhân | 30% | 6.600.000đ | Quần áo, ăn ngoài, sinh hoạt cuối tuần, tiền tiêu vặt hai con |
| Tiết kiệm & tương lai | 20% | 4.400.000đ | Gửi tiết kiệm cố định mỗi tháng |
Tôi mở riêng một tài khoản tiết kiệm và chuyển khoản ngay đầu tháng, để tránh “vung tay quá trán”. Đồng thời, tôi giữ một cuốn sổ nhỏ theo dõi chi tiêu từng tuần, đặc biệt là nhóm "chi tiêu cá nhân", vì đây là phần dễ phát sinh nhiều nhất.
Kết quả sau 3 tháng: Không ngờ lại nhẹ nhàng đến thế
Điều bất ngờ là, sau 3 tháng, chúng tôi đã dành ra được hơn 13 triệu đồng chỉ nhờ bám sát nguyên tắc chia tỷ lệ. Trong đó, tôi trích 10 triệu để mua một gói bảo hiểm sức khỏe cho cả gia đình, điều mà trước đây tôi luôn nghĩ là "xa xỉ".
Tôi cũng bắt đầu có cảm giác “làm chủ” tiền bạc: không phải là thắt chặt chi tiêu đến mức khổ sở, mà là tiêu trong khuôn khổ hợp lý. Các buổi cà phê, ăn hàng vẫn diễn ra – nhưng được lên kế hoạch trước và không hề vượt trội ngân sách.
Vì sao phương pháp này hiệu quả?
- Đơn giản, dễ áp dụng: Không cần ứng dụng phức tạp, chỉ cần chia thu nhập ngay khi nhận lương.
- Không bỏ quên tiết kiệm: 20% tiết kiệm được ưu tiên ngay đầu tháng, giúp tránh tiêu nhầm vào phần nên để dành.
- Linh hoạt theo từng giai đoạn: Nếu tháng nào cần chi bất thường, tôi có thể điều chỉnh phần "mong muốn cá nhân" mà không đụng đến quỹ tiết kiệm.
Bài học sau 3 tháng áp dụng:
- Tiền tiết kiệm phải có “nhiệm vụ cụ thể”, ví dụ: mua bảo hiểm, quỹ học hè, du lịch… Khi có mục tiêu rõ, việc tiết kiệm trở nên dễ dàng hơn.
- Chi tiêu có kế hoạch giúp tránh tranh cãi vợ chồng, vì mọi khoản đều rõ ràng, thống nhất ngay từ đầu.
- Không cần lương cao, chỉ cần phân bổ hợp lý, bạn vẫn có thể sống ổn và dư dả.
Áp dụng công thức 50–30–20 không làm tôi giàu lên ngay lập tức. Nhưng tôi tin, nếu duy trì được kỷ luật này trong 1–2 năm, gia đình tôi sẽ có nền tảng tài chính vững hơn nhiều so với trước đây.
Lời khuyên cho người mới bắt đầu:
Nếu bạn cảm thấy 50–30–20 vẫn còn quá cứng nhắc hoặc chưa quen, có thể áp dụng linh hoạt tỷ lệ. Ví dụ: gia đình có con nhỏ cần chi nhiều cho giáo dục có thể chuyển sang 55–25–20; hoặc người có thu nhập thấp có thể tạm chia 60–25–15. Điều quan trọng là: bạn phải biết tiền của mình đang đi đâu.
Ngoài ra, tôi cũng thử chuyển phần tiết kiệm vào tài khoản ngân hàng không có thẻ rút – một mẹo nhỏ giúp tôi đỡ "động lòng" mỗi khi có đợt sale. Chỉ sau 3 tháng, tôi cảm thấy nhẹ đầu hơn hẳn, vì biết rằng dù có chuyện gì xảy ra, mình vẫn có một khoản dự phòng cơ bản.
Quan trọng hơn hết, phương pháp 50–30–20 đã thay đổi tư duy tiêu tiền của cả hai vợ chồng. Trước đây, mỗi tháng về tay bao nhiêu thì tiêu hết bấy nhiêu, giờ đây, việc kiểm soát tài chính trở thành một phần tự nhiên của sinh hoạt gia đình.
Tôi không còn nghĩ “phải làm thêm để có tiền tiết kiệm” nữa – mà hiểu rằng tiết kiệm đến từ cách mình tiêu, chứ không nhất thiết từ việc kiếm nhiều hơn.
