Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta thường gặp tình trạng thực phẩm bị mọc mầm như khoai tây, khoai lang, hành tây… Nhiều người lo lắng thực phẩm mọc mầm sẽ có độc nên vội vàng vứt bỏ. Nhưng thực tế, có một số loại dù mọc mầm vẫn không hề độc, thậm chí giá trị dinh dưỡng còn tăng lên. Dưới đây là 4 loại thực phẩm "mọc mầm không hỏng" mà còn có thể bạn đã từng vô tình bỏ phí.
1. Tỏi
Tỏi là loại gia vị quen thuộc trong mọi căn bếp và rất dễ mọc mầm khi để lâu. Nhiều người thấy tỏi mọc mầm liền nghĩ là đã hỏng và bỏ ngay. Thực ra, tỏi mọc mầm không độc mà còn giàu dinh dưỡng hơn.
Nghiên cứu cho thấy, khi tỏi mọc mầm, hoạt tính chống oxy hóa tăng mạnh. Hàm lượng các hợp chất lưu huỳnh như alliin và alliinase cũng tăng lên, giúp tăng khả năng kháng khuẩn, chống viêm và chống oxy hóa. Ngoài ra, tỏi mọc mầm còn chứa nhiều chất xơ và vitamin C hơn, hỗ trợ tăng cường miễn dịch.
Cách dùng:
Tỏi mọc mầm vẫn có thể dùng nấu ăn bình thường, vị sẽ dịu hơn. Nếu mầm dài, phần thân mầm có thể cắt nhỏ làm gia vị thêm vào món ăn.
2. Gừng
Gừng mọc mầm là chuyện rất dễ gặp. Nhiều người lo lắng gừng mọc mầm sinh độc tố, nhưng thực tế không phải vậy. Gừng mọc mầm không tạo độc chất; chỉ là nước và chất dinh dưỡng bị mầm hút bớt khiến gừng khô và kém thơm hơn.
Gừng mọc mầm vẫn ăn được. Thậm chí bản thân mầm gừng còn chứa gingerol và các tinh dầu dễ bay hơi - những chất giúp thúc đẩy tuần hoàn máu, làm ấm cơ thể và hỗ trợ tiêu hóa.
Cách sử dụng:
Nếu gừng mọc mầm nhưng không bị thối, bạn chỉ cần cắt bỏ phần mầm là dùng tiếp được. Nếu mầm dài, có thể trồng vào chậu làm cây cảnh và thỉnh thoảng hái lá gừng tươi để nấu ăn.
3. Đậu nành/Đậu xanh
Khi các loại đậu mọc mầm, chúng không những không độc mà còn trở thành thực phẩm giàu dinh dưỡng hơn: chính là giá đỗ.
Trong quá trình nảy mầm, một phần protein trong đậu chuyển hóa thành axit amin dễ hấp thu hơn. Hàm lượng vitamin C, vitamin nhóm B và chất xơ cũng tăng mạnh - đặc biệt giá đỗ xanh có lượng vitamin C cao gấp nhiều lần so với hạt đậu nguyên. Ngoài ra, giá còn chứa nhiều chất hoạt tính sinh học như isoflavone và polyphenol, giúp chống oxy hóa và hỗ trợ điều hòa mỡ máu.
Cách dùng:
Giá có thể dùng làm món trộn, xào hoặc nấu canh, vị giòn mát và bổ dưỡng. Lưu ý: giá bán ngoài chợ đôi khi bị kích thích bằng hóa chất, tốt nhất nên tự làm giá tại nhà để đảm bảo an toàn.
4. Gạo lứt
Gạo lứt là loại gạo chưa xay bỏ lớp cám và mầm, vì vậy dễ mọc mầm hơn gạo trắng. Nhiều người thấy gạo lứt mọc mầm liền lo ngại bị hỏng. Nhưng thực chất, gạo lứt nảy mầm (gọi là GABA rice) lại là thực phẩm rất giàu dinh dưỡng.
Khi gạo lứt mọc mầm, các enzyme được kích hoạt, một phần tinh bột chuyển thành đường, protein phân giải thành axit amin. Đặc biệt, hàm lượng GABA (γ-aminobutyric acid) tăng cao—đây là chất có lợi cho hệ thần kinh, giúp giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ. Gạo lứt nảy mầm cũng chứa nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất hơn.
Cách dùng:
Có thể nấu cơm hoặc nấu cháo như bình thường, hạt mềm và ngọt hơn gạo lứt thường. Hiện nay cũng có nhiều sản phẩm gạo lứt nảy mầm bán sẵn rất tiện lợi.
Vì sao có những thực phẩm mọc mầm lại độc?
Không phải loại nào mọc mầm cũng an toàn, một số thực phẩm nếu nảy mầm thì nên bỏ đi vì có thể gây ngộ độc khi ăn, điển hình như khoai lang, khoai tây.
Khoai tây: Mọc mầm sinh solanin - một chất độc có thể gây buồn nôn, nôn mửa, thậm chí ngộ độc nếu ăn nhiều.
Khoai lang: Mọc mầm không sinh độc trực tiếp, nhưng dễ bị mốc, tạo các chất độc như glycosid, gây hại cho gan.
Do đó, cần biết rõ loại nào ăn được và loại nào phải bỏ.
Cách bảo quản để hạn chế thực phẩm mọc mầm
Giữ khô thoáng: Với tỏi, gừng… nên để nơi mát, khô và thoáng gió.
Bảo quản lạnh: Đậu, ngũ cốc như gạo lứt có thể cho vào túi kín để tủ lạnh nhằm hạn chế nảy mầm.
Tránh ánh sáng: Khoai tây, hành tây dễ bị ánh sáng kích thích mọc mầm, nên để nơi tối.
Không phải thực phẩm mọc mầm nào cũng phải vứt đi. Với tỏi, gừng, các loại đậu và gạo lứt, phần lớn trường hợp mọc mầm còn làm tăng giá trị dinh dưỡng. Biết cách phân biệt sẽ giúp bạn giảm lãng phí, đồng thời ăn uống lành mạnh hơn. Tuy nhiên, những thực phẩm có độc khi mọc mầm như khoai tây thì vẫn phải loại bỏ ngay để đảm bảo an toàn.
