Chính phủ đã chính thức ban hành Nghị định 282/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/12/2025, để thay thế cho Nghị định 144/2021. Đáng chú ý, nghị định mới đã tăng nặng mức xử phạt hành chính đối với nhiều vi phạm liên quan đến việc cấp, quản lý và sử dụng Thẻ Căn cước, CCCD và Căn cước điện tử.
Theo quy định mới tại Điều 11 của Nghị định 282, hàng loạt mức phạt đã tăng lên, phần lớn là tăng gấp đôi so với quy định cũ.
1. Phạt đến 1 triệu đồng nếu không xuất trình Căn cước
Mức phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng (mức cũ là 300.000 - 500.000 đồng) sẽ được áp dụng cho các hành vi phổ biến sau:
- Không xuất trình Thẻ Căn cước/CCCD, Căn cước điện tử, hoặc Giấy chứng nhận căn cước khi cơ quan chức năng có thẩm quyền yêu cầu kiểm tra.
- Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về việc cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ Căn cước hoặc Căn cước điện tử.
- Không nộp lại Căn cước/CCCD cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, thi hành án phạt tù, hoặc khi làm thủ tục cấp đổi thẻ, hủy/xác lập lại số định danh cá nhân theo quy định.
Lưu ý quan trọng: Việc "xuất trình" có thể được thực hiện bằng Thẻ Căn cước/CCCD bản cứng (vật lý) hoặc xuất trình Căn cước điện tử trên ứng dụng VNeID. Do đó, người dân khi ra đường nếu không mang theo thẻ cứng cần đảm bảo có thiết bị (như điện thoại) đã cài đặt VNeID để xuất trình khi cần thiết.
2. Phạt đến 4 triệu đồng cho hành vi tẩy xóa, chiếm đoạt
Mức phạt tiền sẽ tăng lên từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng (mức cũ là 1.000.000 - 2.000.000 đồng) đối với một trong các hành vi sau:
- Chiếm đoạt, sử dụng trái phép Thẻ Căn cước/CCCD, Căn cước điện tử... của người khác.
- Tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung của thẻ.
- Hủy hoại, cố ý làm hư hỏng thẻ.
- Không nộp lại thẻ Căn cước/CCCD theo quy định của pháp luật (ví dụ: khi bị tước quốc tịch, thôi quốc tịch...).
3. Phạt đến 8 triệu đồng nếu gian dối làm Căn cước
Mức phạt cũng tăng gấp đôi, từ 4.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng (mức cũ là 2.000.000 - 4.000.000 đồng) cho các hành vi:
- Làm giả dữ liệu để được cấp Căn cước/CCCD, Căn cước điện tử...
- Cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật để được cấp các loại giấy tờ Căn cước.
4. Phạt đến 10 triệu đồng cho hành vi cầm cố, cho thuê Căn cước
Các hành vi nghiêm trọng sẽ bị áp dụng mức phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng (tăng mạnh so với mức cũ là 4.000.000 - 6.000.000 đồng), bao gồm:
- Sử dụng Thẻ Căn cước/CCCD giả.
- Sử dụng Căn cước/CCCD đã hết giá trị sử dụng để thực hiện các hành vi trái pháp luật.
- Cầm cố, nhận cầm cố Thẻ Căn cước/CCCD.
- Thuê, cho thuê Thẻ Căn cước/CCCD.
