Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: Reuters).
Tại cuộc họp báo ngày 18/12, các phóng viên đã đặt câu hỏi cho Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng liệu ông kỳ vọng điều gì trước cuộc gặp giữa phái đoàn Ukraine và Mỹ tại Florida dự kiến diễn ra vào cuối tuần này.
Ông nói: “Họ đang tiến gần đến một điều gì đó, nhưng tôi hy vọng Ukraine sẽ hành động nhanh chóng. Tôi hy vọng Ukraine hành động nhanh, bởi vì Nga vẫn ở đó. Và các bạn biết đấy, mỗi khi họ (Ukraine) mất quá nhiều thời gian, Nga lại thay đổi quyết định”.
Ngày 9/12, Financial Times, dẫn các nguồn tin, đưa tin Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn đạt được một thỏa thuận chấm dứt xung đột Nga - Ukraine trước Giáng sinh.
Tháng trước, Washington đã đưa ra kế hoạch hòa bình Ukraine gồm 28 điểm, trong đó có nhiều điểm bị cho là bất lợi với Ukraine như buộc Ukraine nhượng toàn bộ lãnh thổ Donbass cho Nga, cam kết không gia nhập NATO, cắt giảm quy mô quân đội.
Kể từ đó đến nay, phái đoàn Mỹ đã tiến hành các cuộc tham vấn riêng rẽ với cả Nga và Ukraine để điều chỉnh kế hoạch hòa bình ban đầu nhằm hướng tới một phiên bản có thể chấp nhận được với các bên.
Theo nguồn thạo tin, Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff đã cảnh báo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong một cuộc điện đàm rằng ông chỉ còn vài ngày để phản hồi các sáng kiến hòa bình của Mỹ.
Tuy nhiên, các nguồn tin sau đó cho biết, Mỹ thực sự đang thúc đẩy nhanh kế hoạch hòa bình, nhưng không đặt ra bất kỳ thời hạn cứng nào đối với Ukraine.
Thông tin này cũng được Tổng thống Zelensky xác nhận, khi ông cho biết không hề có các mốc thời gian mang tính “tối hậu thư” trong các cuộc thảo luận.
Cùng lúc đó, gần đây xuất hiện các báo cáo cho rằng Mỹ đã đề nghị cung cấp cho Ukraine những bảo đảm an ninh tương đương với Điều 5 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) về phòng thủ chung.
Politico dẫn các nguồn tin cho biết Ukraine phải chấp nhận đề nghị này trong vòng vài ngày, nếu không đề xuất sẽ hết hiệu lực.
Về vấn đề này, Ukraine đưa ra 3 "lằn ranh đỏ" đối với các đảm bảo an ninh tiềm tàng từ Mỹ và phương Tây, nhằm đảm bảo các quy định này phải trở nên rõ ràng, khó đảo ngược.
Thứ nhất là sự phê chuẩn của quốc hội Mỹ nhằm bảo đảm các cam kết có giá trị pháp lý và không thể dễ dàng bị đảo ngược bởi các chính quyền tương lai.
Thứ hai là các điều khoản giống Điều 5 của NATO, cam kết phòng thủ tập thể tương tự điều khoản phòng thủ chung của liên minh.
Thứ ba là cơ chế phản ứng rõ ràng, quy định cụ thể cách các đối tác sẽ hành động nếu xung đột với Nga nổ ra một lần nữa.
“Chúng tôi đang làm việc với Mỹ về các bảo đảm an ninh. Đối với chúng tôi, những điều cốt lõi là: văn kiện này phải được bỏ phiếu thông qua tại Quốc hội Mỹ, và các bảo đảm này phải có giá trị ràng buộc pháp lý", ông Zelensky nói.
Bình luận về một thỏa thuận hòa bình tiềm năng nhằm chấm dứt xung đột, nghị sĩ Ukraine Davyd Arakhamia, cho rằng không có bất kỳ khả năng nào về một “thỏa thuận hòa bình tốt” với Nga. Thay vào đó, theo ông, lựa chọn hiện nay chỉ là một thỏa thuận tồi, hoặc không có thỏa thuận nào và xung đột tiếp diễn.
Ông Arakhamia nói thêm, Ukraine cần các bảo đảm an ninh và sẽ không đồng ý nhượng tỉnh Donetsk cho Nga. Đồng thời, ông mô tả các bảo đảm an ninh tương đương Điều 5 của NATO là “chưa đủ”.
