Khi bước vào tuổi 32, Lý Tư Hàm cho rằng cuộc sống của mình đang đi đúng quỹ đạo. Cô làm nhân viên hành chính cho một công ty logistics tại Hàng Châu (Trung Quốc), thu nhập không quá cao nhưng ổn định, không vướng nợ nần, chi tiêu chừng mực và đã dành dụm được một khoản tiết kiệm suốt gần 10 năm đi làm.
Sau nhiều năm thuê trọ, cộng thêm khoản tiết kiệm đã "hòm hòm", Tư Hàm quyết định vay tiền mua một căn hộ nhỏ để an cư.
Buổi sáng hôm đó, cô đến ngân hàng để nghe tư vấn, tìm hiểu về khoản vay mua nhà. Mọi thứ diễn ra khá suôn sẻ cho đến khi nhân viên tín dụng gõ bàn phím lâu hơn bình thường, rồi ngẩng lên hỏi cô với giọng dè dặt: "Trước đây chị có từng đứng tên vay hay bảo lãnh khoản vay nào không?" .
Tư Hàm lắc đầu ngay lập tức. Cô chắc chắn mình chưa từng vay ngân hàng, càng chưa từng bảo lãnh cho ai. Nhân viên ngân hàng quay màn hình máy tính về phía cô, chỉ vào một dòng dữ liệu đỏ nổi bật trên hệ thống tín dụng.
Trên đó ghi rõ: Lý Tư Hàm - khoản nợ xấu 320.000 NDT (khoảng 1,09 tỷ đồng), thời hạn phát sinh nợ xấu từ 3 năm trước.
Ảnh minh họa
Tư Hàm chết sững. Cô đọc đi đọc lại thông tin hiển thị trên màn hình, cố tìm xem có sự nhầm lẫn nào hay không. Số chứng minh nhân dân, ngày sinh, địa chỉ hộ khẩu,... tất cả đều chính xác tuyệt đối. Nhưng khoản nợ thì hoàn toàn xa lạ. Trong đầu cô lúc đó trống rỗng, chỉ còn một câu hỏi: "Mình chưa từng vay tiền, vậy khoản nợ này từ đâu ra?" .
Nhân viên ngân hàng đương nhiên không thể giải đáp thắc mắc này của Tư Hàm, chỉ giải thích rằng khoản nợ đã được tất toán, tuy nhiên vì trước đây người vay trả chậm nên hồ sơ tín dụng ghi nhận nợ xấu, chưa đến thời hạn xóa nợ xấu. Vì vậy Tư Hàm hiện không đủ điều kiện vay vốn mua nhà.
Tư Hàm ra về với một tập giấy in lịch sử tín dụng, tay run đến mức không giữ chặt nổi. Cô biết rõ, chỉ cần khoản nợ xấu này chưa được xóa, không chỉ giấc mơ mua nhà mà mọi kế hoạch tài chính trong nhiều năm tới của cô đều sẽ bị đóng băng.
Những ngày sau đó, Tư Hàm bắt đầu hành trình truy tìm nguồn gốc khoản nợ. Theo hồ sơ, khoản vay 320.000 NDT được mở tại một công ty tài chính ở Quảng Đông (Trung Quốc), dưới hình thức vay tiêu dùng tín chấp, giải ngân trong vòng vài giờ. Điều khiến cô lạnh sống lưng là chữ ký điện tử và số điện thoại xác nhận khoản vay đều không phải của cô, nhưng lại được hệ thống chấp nhận hợp lệ.
Sau nhiều cuộc gọi, Tư Hàm được biết khoản vay đó đã bị quá hạn chỉ sau vài tháng. Công ty tài chính đã nhiều lần gọi nhắc nợ nhưng không liên lạc được, sau đó chuyển hồ sơ sang đơn vị thu hồi nợ và cập nhật trạng thái nợ xấu lên hệ thống tín dụng quốc gia. Vì khoản vay đứng tên hợp pháp của cô, nên suốt ba năm qua, mọi hậu quả tín dụng đều đổ dồn lên cái tên Lý Tư Hàm.
Càng tìm hiểu, cô càng nhận ra vấn đề nghiêm trọng hơn mình tưởng. Dữ liệu cá nhân của cô, từ số chứng minh, ảnh chụp giấy tờ, đến thông tin hộ khẩu, đều đã bị sử dụng trái phép một cách trọn vẹn, không sai 1 ly. Có người nào đó đã mạo danh cô để vay tiền, rồi biến mất, để lại "vết nhơ" trong lịch sử tín dụng của một người vô tội.
Tư Hàm nộp đơn khiếu nại tới công ty tài chính và cả cơ quan quản lý tín dụng. Cô phải liên tục chứng minh mình không phải người vay tiền: Sao kê tài khoản trong nhiều năm, lịch sử thu nhập, hợp đồng lao động. Mỗi bước đều mất thời gian, mỗi lần bổ sung hồ sơ đều đi kèm cảm giác bất lực.
Điều khiến cô suy sụp nhất không chỉ là lịch sử nợ xấu, mà là việc cuộc sống bị đảo lộn hoàn toàn. Cô không thể vay mua nhà, không thể vay tiêu dùng, thậm chí bị từ chối khi đăng ký thẻ tín dụng.
Phải mất gần 8 tháng theo đuổi vụ việc, sau nhiều lần đối chất và xác minh chéo, cơ quan chức năng mới kết luận đây là trường hợp mạo danh vay tiền. Lịch sử nợ xấu xác nhận sẽ được xóa khỏi lịch sử tín dụng.
Ngày nhận được thông báo lịch sử tín dụng được điều chỉnh, Tư Hàm không vui mừng như cô từng tưởng.
Cô nhận ra rằng trong thời đại công nghệ số, một khoản nợ tiền tỷ có thể xuất hiện mà không cần chữ ký thật, không cần gương mặt thật, cũng chẳng cần xác minh với "người thật", tất cả mọi thứ đều diễn ra online, nhanh chóng. Tiện thì có tiện, nhưng chỉ cần 1 lần sơ suất trong việc bảo mật thông tin cá nhân, ai cũng có thể gặp rủi ro "trời ơi đất hỡi" như Tư Hàm. Đến giờ đã hơn 1 năm sau khi trải qua cú sốc ấy, Tư Hàm vẫn không biết cụ thể mình đã sơ suất vào thời điểm nào, trong bối cảnh nào, mà lại gặp phải chuyện này.
(Theo Toutiao)
