Venezuela xoay xở giữa căng thẳng với Mỹ

Nóng ở vùng trời

Căng thẳng giữa Mỹ và Venezuela vừa xuất hiện những diễn biến leo thang mới, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo đóng toàn bộ không phận Venezuela. Trong dòng thông báo ngắn ngày 29.11 (theo giờ Mỹ), ông Trump nêu: "Gửi tất cả các hãng hàng không, phi công, những kẻ buôn ma túy và buôn người: Xin hãy coi như toàn bộ không phận trên và xung quanh Venezuela sẽ bị đóng cửa hoàn toàn".

Việc Tổng thống Mỹ và Nhà Trắng không giải thích chi tiết khiến giới quan sát đặt nghi vấn rằng liệu đây chỉ là phát ngôn nhằm gây sức ép lên chính phủ Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, hay chính phủ Mỹ đang chuẩn bị các quy định cụ thể. Theo tờ The Guardian, Bộ Ngoại giao Venezuela ngày 29.11 đã phản hồi khi cho rằng bình luận trên của ông Trump là mối đe dọa đến chủ quyền và vi phạm luật pháp quốc tế. Chính quyền Caracas cũng yêu cầu tôn trọng không phận, khẳng định không chấp nhận những lời đe dọa từ nước ngoài.

Mỹ không thể đơn phương đóng cửa không phận nước khác. Dù vậy, trên thực tế hoạt động vận tải hàng không ở Venezuela đã chịu tác động do các quyết định từ Washington. Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) ngày 21.11 đã cảnh báo "tình huống nguy hiểm tiềm ẩn" khi bay qua Venezuela, lưu ý các hoạt động quân sự gần khu vực có thể đe dọa an toàn cho các máy bay. Cảnh báo này đã tạo những lo ngại nhất định và nhiều hãng hàng không thông báo tạm dừng khai thác đường bay tới Venezuela.

ẢNH: AP

Theo các chuyên gia, những diễn biến vừa qua cho thấy Mỹ vẫn có những công cụ để gây sức ép gián tiếp lên không phận Venezuela, trong khi tránh được những lằn ranh của luật quốc tế.

Venezuela "lấy gì đối phó Mỹ" ?

Trong bối cảnh căng thẳng chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, CNN đưa tin các cấp dưới của ông Trump vẫn đang tích cực thảo luận những phương án quân sự nhằm đối phó với ông Maduro. Từ ngày 27.11, Tổng thống Trump tiết lộ những nỗ lực "trên bộ" để ngăn chặn nạn buôn bán ma túy từ Venezuela sẽ sớm bắt đầu, dù không nêu Washington sẽ triển khai hoạt động quân sự ra sao.

Trong khi đó, Reuters ngày 29.11 dẫn các nguồn thạo tin cùng tài liệu nêu ra những kế sách của Caracas trong kịch bản Mỹ tiến hành một cuộc tấn công trên không hoặc trên bộ vào Venezuela. Theo đó, nước này có thể tiến hành chiến thuật "kháng cự lâu dài", dựa vào các đơn vị quân đội nhỏ tại hơn 280 địa điểm, thực hiện các hoạt động phá hoại lực lượng đối thủ, cũng như triển khai chiến thuật du kích. Ngoài ra, ông Maduro tuyên bố Venezuela đang sở hữu 5.000 tên lửa phòng không vác vai Igla. Các nguồn tin cho biết quân đội Venezuela đã ra lệnh cho các đơn vị phân tán và cất giấu loại vũ khí này ở nhiều địa điểm phòng khi bị tấn công.

Ngoài ra, Tổng thống Maduro nói có 8 triệu thường dân đang được huấn luyện trong lực lượng dân quân, thế nhưng một nguồn tin ước tính rằng chỉ có hàng ngàn người, chủ yếu trong lực lượng tình báo, người ủng hộ chính phủ và nhóm dân quân có tổ chức thực sự tham gia vào các hành động phòng thủ. Hôm 24.11, ông Maduro tuyên bố rằng dù Mỹ có làm bất cứ điều gì, họ cũng không thể đánh bại Venezuela.

Căng thẳng giữa chính quyền Mỹ và Venezuela cũng tạo tâm lý bất an với những người dân sinh sống tại Venezuela. CNN dẫn lời cô Marilyn, nhân viên phục vụ tại một quán cà phê ở thủ đô Caracas (Venezuela), lo ngại: "Liệu có bị ném bom hay không, ai mà biết được. Thực tế thì không ai biết gì cả". Tờ The Washington Post cũng dẫn lời một người dân Venezuela khác ngày 29.11 cho biết người dân đang phải sinh hoạt thăm dò theo diễn biến. Người này nói mọi nẻo đường ở Caracas vắng tanh trong ngày máy bay ném bom Mỹ bay qua vùng biển Caribbean. Sang đến hôm sau, thành phố trở lại bình thường.