Vì sao ‘Quán Kỳ Nam’ lại ‘đìu hiu’ khi ra rạp?

Phim hay không có nghĩa là doanh thu tốt

Quán Kỳ Nam quay bằng phim nhựa 35 mm, gây ấn tượng bởi những khung hình giàu mỹ cảm, ánh sáng nhuốm màu hoài cổ và bối cảnh tái hiện Sài Gòn thời hậu thống nhất đầy chân thực. Đó là nét khác biệt nổi bật trong thị trường vốn tràn ngập phim thương mại gần đây.

ẢNH: NSX

Phim kể câu chuyện tình lệch tuổi giữa một dịch giả và cô chủ Quán Kỳ Nam, được Leon Lê dẫn dắt bằng nhịp điệu chậm rãi, tiết chế và tinh tế. Không chạy theo cao trào hay kịch tính, tác phẩm đi sâu vào đời sống bình dị và những va chạm cảm xúc rất nhỏ. Diễn xuất của Đỗ Thị Hải Yến và Liên Bỉnh Phát được nhận xét hòa hợp với tinh thần này: tiết chế nhưng có chiều sâu.

Dù nhận được đánh giá tích cực của giới làm phim, các nhà phê bình điện ảnh nhưng doanh thu của phim vẫn khá ảm đạm, chỉ hơn 2 tỉ đồng sau vài ngày ra rạp. Nhiều ý kiến cho rằng, lý do là bởi Quán Kỳ Nam chưa được truyền thông tốt và bị xếp suất chiếu ở những khung giờ không thuận lợi cho người xem nói chung.

Trao đổi với phóng viên Thanh Niên, nhà biên kịch Nguyễn Thị Minh Ngọc (từ Mỹ), cũng là đồng biên kịch của phim Quán Kỳ Nam, phân tích: "Tôi từng nghe một 'ông bầu' định hướng sân khấu của mình rằng có 7 phần kiếm doanh thu để nuôi 3 phần là tác phẩm nghệ thuật (nhưng dần dà, ông nhích dần tới tỷ lệ 9/1). Rất hiếm tác phẩm nào thỏa được cả hai yêu cầu hoàn chỉnh từ trong (cảm xúc) ra ngoài (kỹ thuật, ngôn ngữ hình ảnh…) như phim Ký sinh trùng - Parasite của Bong Joon Ho (Hàn quốc) để có thể chinh phục khán giả lẫn giám khảo của các liên hoan phim. Riêng với Quán Kỳ Nam, nhiều đồng nghiệp của tôi cho rằng tính giải trí ở đây chỉ đạt 10%".

ẢNH: NSX

Còn theo nhận định của chuyên gia truyền thông Châu Quang Phước, phim Quán Kỳ Nam đúng là có vấn đề ở khâu truyền thông ngay từ khi ra mắt và công chiếu. Ban đầu có vẻ những người làm phim cũng chỉ muốn giới thiệu phim này đến với tầng lớp "tinh hoa", không mấy chú trọng vào đối tượng người xem phổ thông. Nhưng liệu rằng trong số những người xem thuộc tầng lớp "tinh hoa" ấy, sẽ có bao nhiêu người thực sự có trải nghiệm đời sống đã từng với bối cảnh câu chuyện phim?

"Truyền thông phim dường như cũng chưa chạm được vào tầng lớp khán giả là những người miền Nam thuở ấy, những người Sài Gòn từng có nhiều va đập và biến động đời sống ở thập niên 1980. Đồng thời truyền thông phim xem chừng cũng chưa có mấy kết nối với lớp khán giả trẻ sinh sau quãng thời gian đầy biến động này của miền Nam, hay bất kể là với khán giả vùng miền nào. Trong khi phim trình chiếu trên khắp cả nước", ông Châu Quang Phước nói thêm.

Theo nhà phê bình phim Nguyễn Phong Việt, "Quán Kỳ Nam là một bộ phim đẹp, có chiều sâu, thẩm mỹ tốt từ nội dung, góc quay, diễn viên… nhưng cần nhìn nhận rằng thị trường phim chiếu rạp là đối tượng khán giả trẻ, trong khi màu phim của Quán Kỳ Nam hơi bị lệch một chút với thị hiếu khán giả lúc này. Thị hiếu khán giả Việt hiện nay rất khó đoán. Một bộ phim dở thì không nói nhưng một bộ phim hay lại có doanh thu không tốt cũng là bình thường. Những bộ phim tinh tế, có điểm chạm nhưng không có kịch tính, không có nút thắt khiến cho cảm xúc của khán giả tìm thấy điểm cao trào thì khó tìm đến sự thành công về doanh thu", nhà phê bình Nguyễn Phong Việt nhìn nhận.

Các cụm rạp đã mở thêm nhiều suất chiếu và giờ đẹp

Đặt vấn đề về việc các nhà rạp đã không sắp xếp khung giờ chiếu thuận lợi để Quán Kỳ Nam tiếp cận nhiều hơn với khán giả, giám đốc đại diện một cụm rạp lớn tại TP.HCM (xin giấu tên) chia sẻ với Thanh Niên rằng: "Thường trước khi phim ra rạp, nhà sản xuất sẽ tổ chức một buổi chiếu riêng cho các hệ thống rạp. Mỗi rạp sẽ cử một số nhân sự đảm trách về lịch trình cũng như mời các quản lý rạp đi xem, sau đó sẽ có những đánh giá phim có phù hợp với khán giả của mình hay không để xếp suất chiếu. Những người quản lý rạp chiếu chịu trách nhiệm về KPI doanh thu nên các bạn sẽ xếp lịch theo tiêu chí doanh thu. Việc xếp lịch chiếu luôn được ưu tiên theo nhu cầu của khán giả".

Nhà biên kịch Nguyễn Thị Minh Ngọc cũng cho rằng: "Các cụm rạp thấy phim nào có tiềm năng, họ sẽ tự động tăng suất và chọn giờ tốt để đôi bên cùng có lợi. Hiện dù Galaxy là nhà phát hành chính, nhưng khi nhu cầu phim này tăng, bên CGV đã và đang mở thêm nhiều suất chiếu và giờ đẹp cho chúng tôi".

Nói thêm về vấn đề này, ông Nguyễn Phong Việt cho rằng phía nhà rạp đương nhiên sẽ xếp suất chiếu dựa trên thị hiếu của khán giả. Khi ở những suất chiếu đầu tiên của phim mà số lượng vé bán ra ít, nhà rạp chắc chắn sẽ ưu tiên những phim hợp với gu thưởng thức của nhiều đối tượng khán giả hơn. Nhà rạp chính là những người am hiểu thị trường, hiểu thị hiếu khán giả.

"Suất chiếu của phim Quán Kỳ Nam quá ít ngay từ những ngày đầu vừa ra rạp tất yếu sẽ hạn chế sự tiếp cận của khán giả đại chúng. Theo tôi, tự thân những phim Việt như Quán Kỳ Nam hoàn toàn có 'đất sống' nếu ngay từ đầu những người làm phim và phát hành phim có đủ niềm tin về 'điều kiện sống' dành cho nó. Bên cạnh đó, cung cách truyền thông và quảng bá phim cần có thêm những 'điểm chạm' thật sâu, sao cho đủ 'neo' lại với tâm trí người xem khi được dịp tiếp cận ở những kênh thông tin chính thống và phổ cập lẫn 'bên lề' như các nền tảng mạng xã hội", chuyên gia truyền thông Châu Quang Phước nói thêm.