Với các quy định được đánh giá là cởi mở, nhiều ưu đãi hấp dẫn cho nhà đầu tư nước ngoài cùng cơ chế thử nghiệm fintech (sandbox), Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC) của Việt Nam đang trở thành "nam châm" thu hút các doanh nghiệp tài sản mã hóa cả trong và ngoài nước.
Đây là điểm đến lý tưởng cho những công ty đang tìm kiếm cơ hội tăng trưởng đi đôi với tuân thủ pháp lý tại một trong những thị trường tiền mã hóa lớn nhất châu Á, theo The Business Times.
Cụ thể, trái ngược với câu chuyện rào cản pháp lý ở nhiều thành phố lớn, Đà Nẵng và TP HCM lại đang kiến tạo một môi trường thuận lợi, bước đầu thu hút các "gã khổng lồ" trong ngành tiền mã hóa toàn cầu.
Sự kiện ra mắt Liên minh Global On-chain Economy Alliance vừa qua tại IFC TP HCM là minh chứng rõ nét cho đà phát triển này.
Liên minh quy tụ những tên tuổi quốc tế đình đám như Tether - nhà phát hành stablecoin neo giá USD lớn nhất thế giới; Republic - công ty tài chính trụ sở New York, đang vận hành mạng lưới các nền tảng đầu tư bán lẻ; và Ava Labs - đơn vị đứng sau blockchain Layer-1, với mã nguồn mở Avalanche.
Bên cạnh đó là sự góp mặt của các doanh nghiệp nội địa tên tuổi như Dragon Capital - công ty quản lý tài sản độc lập lâu đời nhất Việt Nam; Sky Mavis - kỳ lân blockchain đầu tiên của Việt Nam với tựa game "bom tấn" Axie Infinity; và Tổng công ty Dịch vụ Số Viettel - "cánh tay" hạ tầng số của tập đoàn viễn thông Viettel.
Ở một diễn biến khác, trong vài tháng qua, Binance và Bybit - hai trong số các nhà vận hành sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới, cũng đã ký biên bản ghi nhớ với chính quyền Đà Nẵng và TP HCM để hỗ trợ quá trình hình thành IFC.
Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Uỷ ban Ứng dụng Fintech tại Hiệp hội Blockchain Việt Nam, nhận định: "IFC là một môi trường nơi mà các doanh nghiệp quốc tế có thể đến giao thương. Sự hiện diện của các công ty tiền mã hóa lớn tham gia hoạt động giao dịch toàn cầu tại đây sẽ thổi bùng sức sống và thúc đẩy sự phát triển của trung tâm này.".
Tuy nhiên, câu chuyện không chỉ dừng lại ở việc nới lỏng cửa vào thị trường cho các công ty quốc tế. Giá trị thực sự của sự hợp tác nằm ở những gì IFC Việt Nam mang lại cho các doanh nghiệp này, đặc biệt là khả năng tiếp cận cộng đồng người dùng tiền mã hóa đông đảo và nguồn nhân lực công nghệ chất lượng cao.
“Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới về mức độ chấp nhận tiền mã hóa, khiến nơi đây trở thành thị trường lý tưởng để cung cấp các dịch vụ tài sản mã hóa mà không tốn quá nhiều công sức giáo dục người dùng,” ông Dinh nói thêm. “Nếu các công ty công nghệ muốn tối ưu chi phí, họ hoàn toàn có thể mở văn phòng và tuyển dụng lập trình viên ngay tại địa phương.”
Theo báo cáo của cổng thanh toán Triple-A, trong năm 2024, cứ 6 người Việt thì có hơn 1 người sở hữu tiền mã hóa, ngay cả khi loại tài sản này chưa được hợp pháp hóa chính thức vào thời điểm đó.
Nhiều năm qua, Việt Nam liên tục nằm trong top 10 thị trường có tỷ lệ chấp nhận tiền mã hóa cao nhất thế giới. Số lượng tài khoản giao dịch tài sản mã hóa tăng trưởng nhanh chóng, vượt xa số lượng tài khoản trên thị trường chứng khoán.
Nguồn: VSD, STATISTA, TRIPLE-A, Đồ hoạ: Đức Huy.
Báo cáo gần đây từ Chainalysis cũng tiết lộ, tổng giá trị tiền mã hóa nhận về tại Việt Nam đạt 220 tỷ USD trong giai đoạn từ tháng 7/2024 đến tháng 6/2025, tăng 55% so với cùng kỳ năm trước, đưa Việt Nam lên vị trí thứ 3 khu vực châu Á-Thái Bình Dương, sau Ấn Độ và Hàn Quốc.
Bến đỗ an toàn trong lòng IFC
Vào tháng 9, Việt Nam đã siết chặt quy định về giao dịch tài sản mã hóa trong khuôn khổ chương trình thí điểm 5 năm. Theo đó, các nhà cung cấp dịch vụ giao dịch bị giới hạn tối đa ở mức 5 sàn giao dịch được cấp phép trong nước và phải được bảo trợ bởi các định chế tài chính lớn như ngân hàng, công ty bảo hiểm hoặc quỹ đầu tư.
Đến tháng 10, Công an Hà Nội cũng đã mở cuộc điều tra quy mô lớn về cáo buộc lừa đảo liên quan đến AntEx, một dự án tài chính phi tập trung ra mắt năm 2021 nhằm tạo ra đồng stablecoin được bảo chứng bằng VND (VNDT).
Những diễn biến này, nối tiếp việc Quốc hội chính thức công nhận tài sản mã hóa trong một đạo luật vào tháng 6, đã gây ra tâm lý lo ngại cho giới đầu tư trong nước và các công ty quốc tế.
Họ lo ngại rằng các quy định hạn chế diện rộng có thể kìm hãm sự đổi mới và tạo ra rủi ro pháp lý, dẫn đến việc người dùng Việt Nam rời bỏ các nền tảng toàn cầu, còn các công ty tài sản mã hóa sẽ thu hẹp quy mô tại thị trường này.
Trong bối cảnh đó, con đường khả thi duy nhất cho họ chính là Đà Nẵng, TP HCM và các khu vực thuộc IFC.
Theo Nghị quyết được Quốc hội thông qua vào tháng 6, IFC Việt Nam cho phép thiết lập cơ chế thử nghiệm fintech chuyên biệt (sandbox). Trong môi trường này, các tổ chức và cá nhân tham gia được miễn trừ trách nhiệm hành chính, kỷ luật và dân sự, miễn là tuân thủ đúng quy trình thử nghiệm đã được phê duyệt.
Các thành viên của IFC cũng được hưởng cơ chế kiểm soát tài chính thoáng hơn, quy trình phê duyệt nhanh gọn cùng các ưu đãi thuế và đầu tư vượt trội so với khung pháp lý hiện hành ở các khu vực khác.
"Cơ chế trong IFC linh hoạt hơn và cung cấp nhiều ưu đãi nhằm thu hút dòng vốn và doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam," ông Dinh chia sẻ.
Việt Nam hiện vẫn đang nỗ lực cải thiện năng lực cạnh tranh tài chính. TP HCM đứng thứ 95 trong Chỉ số Trung tâm Tài chính Toàn cầu (GFCI 38) công bố tháng 9 - khoảng cách khá xa so với các trung tâm hàng đầu châu Á là Hong Kong (hạng 3) và Singapore (hạng 4). Trong lĩnh vực fintech, thành phố tụt 2 bậc xuống hạng 90, xếp sau các đối thủ khu vực như Jakarta (73) và Bangkok (76).
Tuy nhiên, GFCI 38 vẫn liệt kê TP HCM vào danh sách 15 trung tâm tài chính có tiềm năng gia tăng tầm ảnh hưởng trong 2-3 năm tới, là đại diện duy nhất của Đông Nam Á bên cạnh Singapore.
Các dự án thí điểm đi vào thực tiễn
Khi hành lang pháp lý cho tài sản mã hóa dần rõ ràng hơn, nhiều đơn vị đã có những bước đi cụ thể thay vì chỉ thăm dò hay hoạt động trong "vùng xám". Nhiều doanh nghiệp tài sản mã hóa khao khát trở thành những người tiên phong trong thị trường trị giá hàng trăm tỷ USD này.
Tháng 3 vừa qua, Dragon Capital đề xuất dự án thí điểm token hóa các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) trên nền tảng blockchain, nhằm kết hợp đầu tư truyền thống với tài sản mã hóa để thúc đẩy thị trường vốn.
"Dự án token hóa có thể đóng vai trò chất xúc tác cho công cuộc chuyển đổi số ngành tài chính, khuyến khích ứng dụng blockchain và thu hút nhà đầu tư nhỏ lẻ," Dragon Capital nhấn mạnh trong đề xuất. "Điều này đóng góp trực tiếp vào mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm tài chính quốc tế."
Những tháng sau đó, các công ty chứng khoán và ngân hàng lớn trong nước cũng rục rịch thành lập bộ phận giao dịch tiền mã hóa. Điển hình là MB Bank đã công bố hợp tác với Dunamu (Hàn Quốc) – đơn vị vận hành Upbit, sàn giao dịch tiền mã hóa tập trung lớn thứ ba thế giới, để thiết lập nền tảng giao dịch tài sản mã hóa tại Việt Nam.
Tháng 8, Đà Nẵng đã cấp phép sandbox cho Basal Pay, trở thành thành phố đầu tiên tại Việt Nam cho phép thí điểm nền tảng chuyển đổi từ tiền mã hóa sang tiền pháp định nội địa. Được phát triển bởi AlphaTrue Solutions, Basal Pay cho phép du khách đổi tiền mã hóa (đặc biệt là USDT) sang tiền Đồng Việt Nam chỉ trong vài giây, loại bỏ khâu trung gian và giảm chi phí giao dịch khoảng 30% so với kênh truyền thống.
Ông Dinh, đồng thời là nhà sáng lập và CEO của AlphaTrue Solutions, cho biết ứng dụng đã có hơn 5.000 người dùng đăng ký, trong đó 30% là du khách quốc tế. Mục tiêu tiếp theo là mở rộng sang IFC TP HCM và tích hợp với các sàn giao dịch tiền mã hóa được cấp phép trong nước.
"Sandbox mang lại cho chúng tôi sự linh hoạt để đổi mới sáng tạo trong khi vẫn đảm bảo tuân thủ quy định," ông Dinh khẳng định. "Hiện tại, quy mô của Đà Nẵng và TP HCM đủ lớn để trở thành nơi thử nghiệm hiệu quả cho mô hình sandbox tại Việt Nam."
