Các nghiên cứu chỉ ra khoảng 70% khối lượng xử lý Trung tâm Dữ liệu toàn cầu giai đoạn 2023 - 2030 liên quan đến AI. (Ảnh minh họa: TTXVN)
Thị trường Trung tâm Dữ liệu Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng trưởng bùng nổ, chuyển mình từ hạ tầng kỹ thuật đơn thuần thành loại tài sản bất động sản công nghệ cao, hấp dẫn các định chế đầu tư quốc tế. Lợi thế chi phí, lực đẩy từ AI và chuyển đổi số quốc gia đang mở ra giai đoạn dịch chuyển mạnh, song đi kèm là yêu cầu vượt qua rào cản về pháp lý và năng lực cung ứng điện.
Xung lực mới từ kỷ nguyên số
Theo Khảo sát Ý định Đầu tư châu Á - Thái Bình Dương 2025 do CBRE Việt Nam công bố, Trung tâm Dữ liệu đã vươn lên vị trí thứ hai trong danh mục tài sản thay thế được ưu tiên. Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó khi nhu cầu hạ tầng phục vụ AI, điện toán đám mây (Cloud) và dịch vụ số tăng mạnh chưa từng có.
Các nghiên cứu chỉ ra khoảng 70% khối lượng xử lý Trung tâm Dữ liệu toàn cầu giai đoạn 2023 - 2030 liên quan đến AI, đẩy tốc độ tăng trưởng nhu cầu hạ tầng đạt CAGR 19 - 22%. Riêng khu vực châu Á - Thái Bình Dương dự kiến chiếm 45 - 55 GW nhu cầu toàn cầu vào năm 2028, một con số khổng lồ báo hiệu sự dịch chuyển địa lý của trung tâm dữ liệu về các thị trường mới nổi; trong đó, Việt Nam được đánh giá cao nhờ chi phí cạnh tranh.
AI tạo sinh (GenAI) cũng kéo theo yêu cầu mật độ tủ mạng (rack) và khả năng làm mát lớn hơn nhiều. Điều này thúc đẩy mô hình Colocation quy mô lớn và Hyperscale (trên 5 MW). Tại Việt Nam, các dự án mới buộc phải tối ưu thiết kế cho công suất mật độ cao. Đơn cử, TTDL CMC Tân Thuận đã đáp ứng khả năng tùy chỉnh đến 20 kW/rack, phản ánh sự dịch chuyển rõ rệt sang chuẩn hạ tầng phục vụ AI.
Theo CBRE, Việt Nam sở hữu một trong những thị trường số hóa phát triển nhanh nhất khu vực: 80 triệu người dùng internet, tương đương 79% dân số và tỷ lệ kết nối di động lên tới 164%. Kinh tế số tiếp tục mở rộng với mục tiêu thương mại điện tử đạt GMV 35 tỷ USD vào năm 2025, trong khi thị trường Cloud dự kiến tăng trưởng CAGR 21,65% đến năm 2030.
Sự kiện Trung tâm Dữ liệu Quốc gia chính thức vận hành từ ngày 19/8/2025 mang ý nghĩa chiến lược, kéo theo nhu cầu hạ tầng điện toán hiệu năng cao, hệ thống chia sẻ dữ liệu và Cloud cho khối cơ quan nhà nước. Đây cũng là tín hiệu hình thành chuẩn vận hành, an ninh mạng mới cho thị trường, tạo ưu thế cho các nhà cung cấp nội địa như Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội (Viettel), Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) và thúc đẩy cuộc đua đầu tư chuẩn hoá theo yêu cầu khắt khe của cơ quan quản lý.
Cơ hội bứt phá
Theo CBRE Việt Nam, dù nhận được sự quan tâm lớn từ nhà đầu tư toàn cầu, quy mô Trung tâm Dữ liệu Việt Nam vẫn còn nhỏ. Tính đến tháng 10/2025, tổng công suất hoạt động đạt 104 MW, chỉ bằng 1/10 Thượng Hải (1.071 MW) và còn cách biệt lớn so với Singapore (738 MW).
Thị trường hiện do 5 doanh nghiệp lớn chi phối, chủ yếu là các nhà mạng viễn thông và doanh nghiệp nhà nước, chiếm tới 97% tổng công suất; trong đó, Viettel IDC dẫn đầu với 41% thị phần (42 MW), tiếp theo là VNPT (25 MW). Tỷ lệ tập trung nguồn cung cao cho thấy rào cản đáng kể đối với các nhà đầu tư nước ngoài khi muốn gia nhập thị trường mới nổi này.
Trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI). (Ảnh minh họa: A.N/Bnews/vnanet.vn).
Tuy nhiên, tiềm năng tăng trưởng lại rất lớn. Công suất dự kiến bổ sung lên tới 589 MW, giúp tổng quy mô thị trường tăng 5,6 lần sau năm 2030. Các “điểm nóng” tăng trưởng gồm: Thành phố Hồ Chí Minh dự báo tăng trưởng 811%, Bình Dương (cũ) tăng 1.071%. Đáng chú ý, dự án Trung tâm Dữ liệu Tân Phú Trung (Viettel, 140 MW) là dự án siêu lớn đầu tiên tại Việt Nam, cho thấy hướng đi Hyperscale đang hình thành rõ nét.
Một trong những lý do quan trọng khiến Việt Nam nổi lên là lợi thế chi phí xây dựng. Theo CBRE và Turner & Townsend, chi phí xây dựng Trung tâm Dữ liệu Tier III tại Thành phố Hồ Chí Minh hoặc Hà Nội chỉ khoảng 7 triệu USD/MW, thấp hơn gần 50% so với Tokyo hay Singapore.
Bà Dương Thùy Dung, Giám đốc Điều hành Bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn CBRE Việt Nam, cho biết, “Việt Nam đang sở hữu lợi thế chi phí tuyệt đối so với các thị trường cấp 1. Khoảng cách gần 50% trong chi phí xây dựng kết hợp nhu cầu Hyperscale từ AI đang tạo ra cơ hội rất lớn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần mô hình hợp tác chiến lược như liên doanh, M&A để quản trị rủi ro về điện và pháp lý, tận dụng tối đa tiềm năng tăng 5,6 lần của thị trường trong thập kỷ tới”.
Ngoài chi phí, Việt Nam còn hưởng lợi từ định hướng mở rộng hạ tầng kết nối quốc tế. Chính phủ đặt mục tiêu triển khai ít nhất 10 tuyến cáp biển mới đến năm 2030, giúp giảm độ trễ - yếu tố then chốt để hình thành các Availability Zones của các nhà cung cấp Cloud lớn như AWS, Google Cloud hay Microsoft.
Cùng với đó, Luật Đầu tư sửa đổi, chính sách phát triển kinh tế số và lực lượng lao động trẻ - với mục tiêu 75% lao động được đào tạo chuyên môn vào năm 2030, tạo nền móng vĩ mô đủ mạnh để thị trường Trung tâm Dữ liệu tăng trưởng dài hạn.
Đánh giá về giai đoạn 2025 - 2030, bà Thanh, Giám đốc Bộ phận Nghiên cứu của CBRE Việt Nam cho rằng, “Việt Nam đang ở thời điểm chiến lược khi nhu cầu AI bùng nổ tạo ra sự mất cân đối giữa nguồn cung còn nhỏ và mức tăng trưởng siêu lớn. Tìm được quỹ đất đáp ứng yêu cầu điện và pháp lý là thách thức lớn nhất với nhà đầu tư nước ngoài. Trong vài năm tới, mô hình sáp nhập (M&A), liên doanh và phát triển tại khu vực lân cận Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội sẽ tiếp tục là phương án khả thi nhất”.
Từ một thị trường khiêm tốn, Trung tâm Dữ liệu Việt Nam đang chuyển mình thành mảnh ghép chiến lược trong chuỗi cung ứng hạ tầng số khu vực. Cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ đi cùng yêu cầu cải thiện pháp lý, quy hoạch điện và hạ tầng kết nối. Nếu tận dụng đúng hướng, Việt Nam có thể trở thành trung tâm mới của các dịch vụ Hyperscale tại Đông Nam Á trong thập kỷ tới.
