Hơn 20 năm làm nghề chài lưới trên sông Lam, anh Hoàng Văn Mạnh (SN 1981) và vợ là chị Đậu Thị Phúc (SN 1982, tạm trú khối 15, phường Trường Vinh, Nghệ An) không nhớ nổi đã bao lần bỏ dở công việc, lao ra sông cứu người.
Chị Đậu Thị Phúc cho biết, trước đây cả gia đình 7 người của chị sinh sống tạm bợ trên chiếc thuyền đánh cá ven sông Lam. Dù cuộc sống với bao bộn bề lo toan, nhưng bất cứ khi nào có điện thoại báo "có người nhảy cầu", vợ chồng anh chị lại gác lại tất cả, lái thuyền ra sông tìm cách cứu người.
Chiếc thuyền ấy, vừa là "cần câu cơm" nuôi sống gia đình, vừa là phương tiện để họ dấn thân giữa dòng nước, đối diện với hiểm nguy để giữ lại sinh mạng cho người khác.
Vợ chồng chị Phúc làm nghề chài lưới ven sông Lam
Nhiều năm trước, những lần cứu sống người trên sông Lam đã giúp anh chị được địa phương tin tưởng, cho mượn mảnh đất để dựng căn nhà tạm tại phường Trường Vinh. Căn nhà nhỏ nằm ngay mép sông Lam, ngẩng đầu lên là thấy cầu Bến Thuỷ - nơi nhiều người trong cơn bế tắc đã chọn làm điểm kết thúc cuộc đời mình.
Chị Phúc chia sẻ: “Tôi cũng không hiểu vì sao nhiều người lại chọn cầu Bến Thuỷ làm nơi kết thúc cuộc đời. Mỗi lần có người nhảy cầu, vợ chồng tôi cùng lực lượng cứu hộ đều rất vất vả trong công tác tìm kiếm. Riêng trong tháng 10, gia đình tôi đã cứu được 4 trường hợp”.
Theo chị Phúc, những người này gồm: 1 người đàn ông 52 tuổi buồn giận vợ; 1 cậu bé 15 tuổi xung đột với mẹ; 1 bé gái 13 tuổi mâu thuẫn với bạn bè; và 1 nam thanh niên 18 tuổi vì mâu thuẫn cá nhân đã gieo mình xuống sông Lam.
Chiếc thuyền đánh cá, cũng là thuyền để vợ chồng anh Mạnh lao ra sông cứu người
Chị Phúc vẫn nhớ như in, đêm 4/10, khi vừa nhận tin có người gieo mình xuống cầu Bến Thủy 2, cách nhà hơn 1 cây số, hai vợ chồng chị Phúc vội vã kéo thuyền ra giữa dòng nước xiết.
Sau khi lao ra sông được vài phút, hai vợ chồng phát hiện bé gái 13 tuổi đang chới với giữa dòng nước lạnh buốt. Kéo em vào được đến bờ, người chị Phúc run lẩy bẩy, ướt sũng. Chị vừa thương vừa nói với bé gái: “Chuyện gì rồi cũng có cách giải quyết. Sao cháu lại dại dột tìm cách này để kết thúc sự sống của mình?".
Sau khi đưa bé gái lên bờ, vợ chồng chị Phúc đã liên hệ người thân đến đón cháu bé về nhà.
Từ nhỏ đã theo cha mẹ lênh đênh trên sông nước, chị Phúc không nhớ mình bắt đầu “cướp cơm Hà Bá” từ bao giờ. Chị chỉ biết rằng suốt gần 2 thập kỷ qua, vợ chồng chị đã cứu được khoảng 50 người. Mỗi trường hợp là một câu chuyện buồn, một khúc quanh gãy đổ khiến họ tìm đến cái chết.
“Không ai muốn hỏi căn nguyên, chỉ nhẹ nhàng khuyên họ, mong khi được trở về từ cõi chết, họ sẽ mạnh mẽ hơn với cuộc sống”, chị nói.
Thế nhưng, theo chị Phúc, không phải lần nào vợ chồng anh chị cũng kịp thời cứu người. Nhắc đến vụ người cha ôm 2 con gái nhỏ gieo mình xuống sông Lam, vợ chồng chị Phúc lặng người. Chị nhớ lại, đêm ấy nước lớn, sóng ngầm cuộn xiết. Hai vợ chồng quần thảo cả đêm nhưng không tìm được dấu hiệu sự sống.
"Thật đáng tiếc vì không thể cứu sống được 3 bố con nhảy xuống cầu Bến Thuỷ", chị Phúc xót xa nói.
Làm việc thiện để tích đức cho con cháu
Trong giới chài lưới, việc cứu người đuối nước luôn là điều khiến nhiều người dè dặt vì quan niệm “cướp cơm Hà Bá”. Vợ chồng chị Phúc cũng từng không ít lần nghe lời dị nghị, nhất là những lúc thuyền hỏng liên tục hay lưới bị rách.
“Thấy người sắp chết mà quay lưng bỏ đi thì tôi không làm được. Mình chịu thiệt một chút cũng được, miễn lương tâm không cắn rứt”, chị Phúc tâm sự.
Căn nhà của gia đình chị Phúc tan hoang sau bão
Hàng chục năm qua, niềm an ủi lớn nhất đối với chị trên hành trình cứu người đó là thỉnh thoảng những người từng được vợ chồng chị cứu vẫn quay lại thăm gia đình.
Câu chuyện khiến chị Phúc day dứt nhất là lần cứu một nữ sinh viên mang thai ngoài ý muốn, nghĩ quẩn rồi gieo mình xuống sông. Vợ chồng chị kịp thời đưa nạn nhân lên bờ, giữ lại sinh mạng cho người mẹ, nhưng đứa bé trong bụng thì không qua khỏi.
“Giờ cô ấy đã trở thành giáo viên. Mỗi khi gia đình tôi có việc, cô đều quay lại thăm hỏi, động viên. Tôi làm việc thiện không phải để được nhớ ơn, mà để tích đức cho con cái. Nhưng khi thỉnh thoảng vẫn có người nhớ đến những gì mình đã làm, tôi thấy ấm lòng”, chị Phúc chia sẻ.
Chị Phúc xúc động khi kể lại những lần cứu người trên sông Lam
Tuy nhiên, không phải lần nào cứu người từ cõi chết trở về, vợ chồng chị Phúc cũng nhận được lời cảm ơn.
"Tháng 10 vừa rồi, vợ chồng tôi cứu một nam thanh niên 18 tuổi nhảy cầu. Khi được đưa lên bờ, cậu ấy chửi đổng rồi quát: ‘Tại sao anh chị lại cứu tôi? Tôi quay về lấy súng bắn chết anh chị’. Nhưng chúng tôi không trách. Có lẽ trong phút bế tắc, họ buông ra những lời không hay. Vợ chồng tôi hiểu và không để bụng”, chị Phúc nhớ lại.
Người phụ nữ làng chài có 5 người con, 1 con gái đã lập gia đình. Hai người con kế bỏ học, theo bố mẹ mưu sinh trên sông Lam. Hiện vợ chồng chị còn 2 con đang học trung học. Cuộc sống chài lưới bấp bênh, thu nhập chẳng bao giờ ổn định. Nỗi day dứt lớn nhất của chị là đến giờ gia đình vẫn chưa có mảnh đất riêng để dựng một căn nhà kiên cố cho các con yên tâm học hành, ổn định cuộc sống.
Hai vợ chồng đang mượn tạm mảnh đất ven sông Lam để dựng căn nhà nhỏ. “Bao giờ chính quyền yêu cầu trả đất, vợ chồng tôi sẽ chấp hành. Cơn bão số 10 vừa rồi thổi bay nhà cửa, chúng tôi lại phải vay mượn 300 triệu đồng để dựng lại mái nhà cho các con”, chị Phúc chia sẻ.
Trao đổi với phóng viên VietNamNet, đại diện UBND phường Trường Vinh cho biết, vợ chồng chị Phúc đang tạm trú tại địa phương và mưu sinh bằng nghề đánh bắt cá trên sông Lam.
“Hai vợ chồng đều là người từ nơi khác đến sinh sống. Đây là gia đình thường xuyên tham gia cứu người đuối nước trên sông Lam. Những năm trước, địa phương đã nhiều lần khen thưởng đột xuất để ghi nhận nghĩa cử cao đẹp này. Hiện phường cho gia đình chị Phúc mượn tạm một phần đất ven sông để dựng nhà ở tạm”, vị đại diện cho biết.
