Tôi có một người bạn, con trai chị ấy là điển hình của đứa trẻ "con nhà người ta": điểm số luôn đứng đầu, tài năng năng khiếu đầy mình, tương lai rạng rỡ. Nhưng mỗi lần nhìn thấy cậu bé, tôi luôn thấy một sự căng thẳng và mệt mỏi không thể che giấu. Tôi tự hỏi tại sao có mọi thứ trong tay mà cậu bé lại không hề có vẻ hạnh phúc?
Tôi nhận ra rằng, chúng ta đã quá tập trung vào việc nuôi dạy một "thành tích" mà quên mất việc nuôi dạy một "con người". Đứa trẻ giỏi giang thường được đặt dưới áp lực phải duy trì sự hoàn hảo, phải là số một. Chúng học cách đeo một chiếc mặt nạ lúc nào cũng phải tươi cười, thành công, nhưng không bao giờ dám thể hiện sự yếu đuối hay mắc lỗi.
Sự cô đơn của những đứa trẻ này không phải vì chúng bị xa lánh, mà vì chúng tự cô lập bản thân để bảo vệ hình tượng hoàn hảo đó. Chúng sợ rằng, một khi người khác nhìn thấy sự bất an, sự vụng về hay sự thất bại, chúng sẽ bị tước đi giá trị của mình.
Khi xem Sex Education, tôi đặc biệt chú ý đến Ruby Matthews. Cô bé là thủ lĩnh của nhóm nổi tiếng nhất trường, xinh đẹp, sành điệu, nhưng lại là một trong những nhân vật cô đơn nhất. Ruby dùng sự kiêu ngạo, sự khinh thường người khác để tạo ra một ranh giới bảo vệ mình.
Ruby (ngoài cùng bên trái) dù xinh đẹp nhưng rất cô đơn
Tôi chợt hiểu, sự kiêu ngạo thường thấy ở những đứa trẻ giỏi giang không phải là bản tính, mà là phản ứng tự vệ chống lại nỗi sợ hãi bị phán xét. Chúng thà bị ghét vì kiêu ngạo còn hơn là bị thương vì yếu đuối.
Chúng ta, những người làm cha mẹ, đã vô tình thúc đẩy điều đó. Chúng ta dạy con phải "khác biệt và nổi bật" để giành chiến thắng, nhưng lại quên dạy con phải "kết nối và sẻ chia" để cảm thấy thuộc về. Sự cô đơn của những đứa trẻ "con nhà người ta" là hậu quả của việc đặt thành tích cao hơn sự đồng cảm.
Tôi cũng nhìn vào những đứa trẻ sống dưới áp lực khắc nghiệt của cha mẹ, như Adam Groff. Dù Adam nổi loạn theo cách khác, nhưng gốc rễ vẫn là sự cô đơn và thiếu kết nối. Adam không được cha dạy cách gọi tên cảm xúc, nên cậu ấy không biết cách kết nối với người khác.
Tôi nhận ra một điều quan trọng rằng lòng trắc ẩn không thể phát triển trong môi trường chỉ tôn vinh kết quả. Khi cha mẹ chỉ quan tâm đến điểm số, đứa trẻ sẽ học cách đặt nhu cầu cá nhân lên trên nhu cầu của người khác. Chúng thiếu đi kỹ năng lắng nghe, thấu hiểu và chia sẻ, những kỹ năng nền tảng để xây dựng tình bạn sâu sắc.
Sự cô đơn không phải là thiếu bạn bè; cô đơn là thiếu đi sự kết nối cảm xúc thực sự. Đứa trẻ "con nhà người ta" có thể có hàng trăm người quen biết, nhưng không có ai để nói về nỗi sợ hãi điểm 9 hay áp lực của kỳ thi sắp tới.
Sex Education đã dạy tôi rằng, để chữa lành sự cô đơn cho con, cha mẹ phải làm một việc đơn giản mà chúng ta đã quên: chấp nhận con vô điều kiện.
Tôi bắt đầu thay đổi cách tôi giao tiếp với con gái tôi. Tôi ngừng hỏi về điểm số ngay khi con về nhà. Thay vào đó, tôi hỏi: "Hôm nay con đã cười vì chuyện gì?" hay "Con đã giúp đỡ được ai chưa?".
Tôi học cách nói với con rằng: "Mẹ yêu con vì con là con, chứ không phải vì thành tích của con". Sự cô đơn không thể biến mất ngay lập tức, nhưng việc cha mẹ chấp nhận sự không hoàn hảo và sự yếu đuối của con chính là bước đầu tiên để con dám tháo chiếc mặt nạ và kết nối với thế giới một cách chân thật nhất.
Tôi cảm thấy may mắn vì đã nhìn thấu được sự thật đau lòng đằng sau hào quang giả tạo đó, để kịp thời dạy con rằng, giá trị của con không phải là một danh hiệu, mà là sự tử tế và lòng dũng cảm để sống thật với chính mình.
