Sau khi xem bộ phim Sex Education, tôi nhìn thấy hình ảnh của chị gái mình từ Jean Milburn - mẹ của nhân vật chính Otis Milburn. Tôi bất chợt nhớ tới ngày chị gọi điện cho tôi khóc nức nở. Chị tự nhận mình là người thất bại trong cách giáo dục con trai. Chị thậm chí còn chia sẻ rằng chị có những dấu hiệu của trầm cảm. Đó là lúc tôi nhận ra ngay cả những người am hiểu về giáo dục, tưởng như nắm rõ tâm lý trẻ, cũng có thể sai lầm nếu quên lắng nghe cảm xúc thật của con mình.
Xem phim Sex Education, tôi nhìn thấy sự bất lực của một người mẹ
Jean Milburn là một chuyên gia trị liệu tình dục nổi tiếng trong phim Sex Education. Bà là hình mẫu của một người mẹ hiện đại, tự tin và thành công trong nghề. Bà hiểu về tâm lý con người, biết cách tháo gỡ những khúc mắc của người khác nhưng lại nhiều lần thất bại trong chính mối quan hệ với con trai mình, Otis.
Mẹ con Otis và các nhân vật trong phim Sex Education (Ảnh: Netflix).
Là một nhà trị liệu, Jean quen với việc “phân tích cảm xúc”, “giải thích hành vi” đến mức đôi khi cô quên mất rằng Otis không phải là bệnh nhân mà là một cậu con trai đang cần được mẹ lắng nghe. Cô là một người mẹ giỏi chuyên môn tư vấn tâm lý nhưng lại thất bại khi quên lắng nghe cảm xúc thật của con mình.
Suốt những mùa đầu của phim, Otis luôn cảm thấy ngột ngạt vì mẹ can thiệp quá sâu vào đời sống riêng tư của cậu. Cậu bị mẹ đọc trộm nhật ký, “soi” chuyện tình cảm, thậm chí còn bị mẹ vô tình làm cậu phải xấu hổ trước mặt bạn bè. Chỉ đến khi Jean sinh thêm con gái và trải qua giai đoạn khủng hoảng sau sinh, bà mới nhận ra mình cũng có những tổn thương, những nỗi sợ như bất kỳ ai khác. Lúc này, Jean bắt đầu học cách im lặng, lắng nghe Otis nhiều hơn thay vì cố gắng “chữa lành” cho con. Chính sự thay đổi đó khiến mối quan hệ giữa hai mẹ con Otis trở nên chân thật và ấm áp hơn.
Nhớ tới câu chuyện dạy con của chị gái sau khi xem phim Sex Education
Câu chuyện của Jean Milburn làm tôi bất giác nhớ đến chị gái tôi. Chị là giáo viên cấp 2, một người tận tâm, có chuyên môn và luôn tin rằng mình hiểu trẻ hơn ai hết. Nhưng chính sự “hiểu biết” ấy lại khiến chị đi vào vết xe đổ giống Jean: cố gắng dạy con bằng lý trí mà quên rằng đứa trẻ cần được thấu hiểu bằng trái tim.
Nhân vật Jean Milburn trong "Sex Education" (Ảnh: Netflix).
Chị tôi có một cậu con trai đang học lớp 12. Nhiều năm trước đó, đặc biệt ở thời điểm con chuẩn bị thi tốt nghiệp cấp 2, hai mẹ con chị liên tục mâu thuẫn. Chị thường xuyên đọc trộm tin nhắn của con, mắng mỏ khi thấy điều mình không hài lòng. Chị cũng thường xuyên so sánh con mình với con của đồng nghiệp. Chị áp lực khi con học kém dù được đầu tư đầy đủ. Chị càng thất vọng khi kết quả thi vào cấp 3 của con không như mong đợi. Hôm ấy, trong cơn tức giận, chị mắng con thậm tệ, khiến con bỏ về nhà bà ngoại ở.
Tôi nhớ như in ngày đó, chị gọi điện cho tôi, giọng nghẹn lại: “Chị không biết mình sai ở đâu khi dạy con!”. Rồi chị khóc nức nở. Tôi đã sững lại trong vài giây khi nghe chị nói. Chị tâm sự chị bắt đầu thấy chán nản mọi thứ, chán ghét cả việc ngồi nghe những đồng nghiệp của mình nói chuyện. Rồi dần dần, cảm giác ấy chuyển thành sợ hãi. Chị nói không muốn đi đâu, gặp ai hay làm gì. Tôi nhẹ nhàng khuyên nhủ chị hãy bình tĩnh và gặp bác sĩ tư vấn tâm lý nếu cần thiết.
May mắn là cháu trai tôi đỗ cấp 3 và cuối cùng trở về nhà. Chị sau khi được tư vấn tâm lý cũng đã nhận ra những điều bất hợp lý khi dạy con và thay đổi. Chị sau đó cũng đã ngồi với con, thừa nhận lỗi sai và lắng nghe cảm xúc của con. Giống như Jean Milburn, chị hiểu ra rằng ngay cả những người giỏi nhất về chuyên môn cũng có thể thất bại nếu quên lắng nghe cảm xúc thật của con mình.
Chính bộ phim Sex Education khiến tôi nhận ra trong hành trình làm cha mẹ, điều quan trọng không phải là hiểu con đến đâu mà là có “đồng điệu cảm xúc” với con hay không. Theo Psychology Today, trong tâm lý học, khái niệm này gọi là “emotional attunement” - khả năng nhận biết, thấu cảm và phản hồi phù hợp với cảm xúc của trẻ. Cả Jean Milburn và chị gái tôi đều từng quên điều đó cho đến khi nhận ra điều con cần không phải là những lời khuyên hoàn hảo mà là một cái ôm, một ánh nhìn tin cậy, nơi con có thể là chính mình, dù đang yếu đuối hay sai lầm.
(Ghi)
