Khi xem phim Sex Education, đến đoạn nhân vật Eric nói câu: “Knowledge is power, power is status, and status means popular”, tôi đã phải xuýt xoa thật lâu. Câu nói ấy, nghe tưởng đơn giản, mà càng nghĩ lại càng thấy thấm. Eric không phải kiểu nhân vật triết lý cao siêu gì, chỉ là một cậu học sinh trung học lập dị, luôn thành thật với chính mình.
Nhưng những lời cậu nói lại như một bài học người lớn chúng ta đáng phải ngẫm: Khi con người có kiến thức, họ có sức mạnh; sức mạnh mang lại địa vị; và trong xã hội, địa vị thường đồng nghĩa với việc được người khác yêu mến, ngưỡng mộ.
Câu nói ấy mở rộng từ châm ngôn cổ điển “Knowledge is power” - “Kiến thức là sức mạnh” nhưng thêm vào đó là một góc nhìn rất thật về đời sống hiện đại: trong một thế giới chạy theo danh tiếng, tiền bạc hay lượt thích, điều khiến ta thực sự “được nể trọng” vẫn là tri thức.
Tôi nhớ đến cậu con trai của mình. Thằng bé học lớp 9, đang trong độ tuổi say mê TikTok, YouTube, ngày nào cũng nói với tôi: “Giờ kiếm tiền dễ mà bố, chỉ cần nổi tiếng thôi, cần gì học nhiều.”
Phim Sex Education
Tôi nghe mà chỉ cười, không mắng, cũng không tranh luận. Tôi hỏi lại: “Con nghĩ mấy người con xem trên mạng họ không học gì à? Họ phải biết quay, biết dựng, biết nói chuyện, biết bắt trend, hiểu khán giả. Tất cả đều là kiến thức cả đấy con”.
Thằng bé im lặng một lúc, rồi cãi nhỏ: “Nhưng con thấy họ làm vui hơn học nhiều”. Tôi không phản đối. Bởi tôi biết, điều quan trọng không phải là ép con học, mà là để con hiểu tại sao mình cần học.
Thực tế, tôi thấy nhiều đứa trẻ bây giờ đang hiểu sai về “thành công”. Chúng thấy có người livestream bán hàng, làm video triệu view mà tưởng dễ. Nhưng đâu biết, để làm được điều đó cũng cần học quảng cáo, học kỹ năng nói, học tâm lý, thậm chí học cả toán để tính lời lãi. Không có công việc nào không cần kiến thức. Không có thành công nào mà không qua rèn luyện.
Câu nói của Eric khiến tôi nghĩ rất nhiều về chính bản thân, về cách tôi đang dạy con. Tôi nhận ra, điều tôi cần dạy con không phải là “phải học thật giỏi để thành công”, mà là “phải học để có sức mạnh hiểu biết, để được tôn trọng, để có tiếng nói của riêng mình”.
Và có lẽ, khi nào con đủ lớn để hiểu, tôi sẽ kể cho con nghe về câu nói của Eric. Bởi đôi khi, chỉ một câu trong một bộ phim cũng đủ gói gọn cả một bài học làm người: Kiến thức là sức mạnh và sức mạnh ấy sẽ khiến con trở nên đáng giá, dù ở bất kỳ nơi đâu.
