Chiều 18/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TPHCM) bày tỏ đồng tình mạnh mẽ với việc sửa đổi Luật Phòng, chống tham nhũng, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia, xây dựng một nền công vụ liêm chính và hiện đại.
Ông Hùng đề xuất, cân nhắc bổ sung nguyên tắc: Báo cáo phòng chống tham nhũng phải được chuẩn hóa theo một chuẩn dữ liệu mở, thống nhất toàn quốc; toàn bộ dữ liệu từ các bộ, ngành, địa phương phải được kết nối về Cơ sở dữ liệu quốc gia về phòng chống tham nhũng theo thời gian thực.
Đại biểu Phạm Văn Hoà. Ảnh: Như Ý.
Theo ông Nguyễn Tâm Hùng, đây là nền tảng để hình thành hệ thống cảnh báo sớm, giúp phát hiện những bất thường trong đầu tư công, đất đai, đấu thầu, tuyển dụng… Nếu không thiết lập rõ nguyên tắc này trong luật, ông Hùng cảnh báo, sẽ tiếp tục đối mặt tình trạng báo cáo rời rạc, chậm trễ, thiếu khả năng phân tích dự báo.
Ông Nguyễn Tâm Hùng cũng đề nghị cân nhắc phải quy định rõ ràng cơ sở dữ liệu phòng chống tham nhũng phải bắt buộc kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, đăng ký doanh nghiệp, thuế, hải quan, ngân hàng, công chứng. Theo ông Hùng, đây là tầm chiến lược vì 98% hành vi tham nhũng đều để lại dấu vết thông qua biến động tài sản và các giao dịch tài chính. Chỉ khi dữ liệu được tích hợp, cơ quan kiểm soát mới có thể phát hiện giao dịch bất thường, tài sản chuyển dịch lòng vòng hoặc “đứng tên hộ”. Nếu không quy định mức độ bắt buộc, hệ thống sẽ tiếp tục phân mảnh và khó kiểm soát thực chất.
Về quy định kê khai biến động tài sản, theo đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, ngưỡng 1 tỷ đồng là phù hợp bối cảnh kinh tế, nhưng nếu chỉ quy định theo ngưỡng tuyệt đối, sẽ xuất hiện tình trạng chia nhỏ giao dịch, chuyển dịch tách lẻ, dẫn đến cơ quan kiểm soát khó phát hiện. Ông Hùng đề nghị luật hóa nguyên tắc, mọi biến động tài sản bất thường, không phù hợp thu nhập, dù dưới 1 tỷ đồng, đều phải giải trình.
Nêu ý kiến, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) nhấn mạnh, về đối tượng, ông thống nhất việc mở rộng phạm vi kê khai từ doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước sang doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn. Ông Hoà đề xuất mở rộng thêm với các đối tượng ở doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn, bởi đây cũng là tài sản nhà nước, nếu bỏ qua sẽ là “sót, lọt đối tượng”.
Đáng chú ý, ông Hoà nhấn mạnh về biện pháp xử lý đối với trường hợp kê khai tài sản, thu nhập không trung thực, không giải trình được. Đồng tình với các biện pháp nêu ra trong dự thảo luật, nhưng cần bổ sung thêm việc xử lý nghiêm minh với những trường hợp sau khi phát hiện tham nhũng, tiêu cực có hành vi tẩu tán tài sản… “Không thể chấp nhận trường hợp hy sinh đời bố để củng cố đời con”, đại biểu Phạm Văn Hoà nói, cảnh báo rằng, trong thời gian qua đã có những hiện tượng này xảy ra.
