Tiếp tục phiên xét xử vụ án vi phạm quy định đấu thầu xảy ra tại Công ty AIC và Sở GD&ĐT TP.HCM, Hội đồng xét xử (HĐXX) thẩm vấn nhóm bị cáo nguyên là lãnh đạo Sở.
Là người ký các văn bản hướng dẫn mua sắm, bị cáo Lê Hoài Nam, cựu Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM thừa nhận toàn bộ hành vi như cáo trạng quy kết.
Giải thích việc ký văn bản hướng dẫn 89 trường THPT mua sắm trực tiếp (chỉ định thầu cho AIC) trái quy định, bị cáo Nam cho biết đây là kết quả thống nhất trong ban lãnh đạo Sở, tiếp nối phương thức từng áp dụng tại các phòng giáo dục.
Đáng chú ý, bị cáo Nam nói sai phạm xuất phát từ việc hiểu nhầm văn bản chỉ đạo số 6915 của UBND TP.HCM.
Bị cáo Lê Hoài Nam, cựu Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM. (Ảnh: Hoàng Thọ)
“Trong văn bản 6915, ngay câu đầu tiên Phó Chủ tịch TP đã ghi ‘chấp thuận đề nghị của Sở GD&ĐT tại văn bản 4196’ và kết thúc bằng dấu chấm phẩy. Tôi hiểu rằng UBND Thành phố đã đồng ý toàn bộ đề xuất của Sở GD&ĐT, còn lại chi tiết cụ thể về số tiền là để Sở Tài chính và Kho bạc nắm để hướng dẫn các kho bạc quyết toán cho các trường. Dù lỗi mang tính khách quan nhưng hậu quả đã xảy ra nên bị cáo phải chịu trách nhiệm về việc ký văn bản hướng dẫn”, cựu Phó Giám đốc Sở nói trước tòa.
Bị cáo Lê Hồng Sơn, cựu Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM xác nhận thời điểm xảy ra vụ án, ông giữ cương vị người đứng đầu Sở. Đối với nội dung cáo trạng, bị cáo đồng ý và tôn trọng quan điểm truy tố của Viện Kiểm sát.
Tuy nhiên, ông Sơn đề nghị HĐXX xem xét bối cảnh, thời điểm xảy ra vụ án cùng các tình tiết giảm nhẹ để có phán quyết phù hợp. Bị cáo cũng khẳng định không được hưởng lợi từ các gói thầu này.
Khi được hỏi về nguồn tiền thanh toán các gói thầu, bị cáo Sơn khai gói thầu năm 2012 tại Văn phòng Sở sử dụng ngân sách Nhà nước. Với các gói thầu tại quận, huyện, chủ trương của UBND TP.HCM là bố trí 50% ngân sách và 50% từ nguồn xã hội hóa.
Chủ tọa phiên tòa nhấn mạnh, dù có phần xã hội hóa thì về bản chất vẫn liên quan đến ngân sách Nhà nước. Bị cáo Sơn cũng xác nhận quá trình điều tra không bị thu giữ tài sản.
Bị cáo Lê Hồng Sơn, cựu Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM. (Ảnh: Hoàng Thọ)
Còn bị cáo Lê Phương Nga, cựu Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM khai bà thực hiện các bước theo chỉ đạo trực tiếp của ông Lê Hoài Nam, cựu Phó Giám đốc Sở. Bị cáo cho biết chỉ tham gia một buổi ký duy nhất liên quan vụ án.
Bà Nga trình bày, khi đến cơ quan công an làm việc ngày 7/11/2025, bà được cho đọc tờ trình phê duyệt kế hoạch. Tuy nhiên, theo bà, thông thường Văn phòng Sở không phải là đơn vị lập các kế hoạch như trong tài liệu.
“Khi biết mình bị truy tố, bị cáo liên hệ với luật sư và cố nhớ lại quá trình ký. Nhưng dù thế nào, bị cáo biết mình đã sai. Bị cáo không hưởng lợi, không gặp bất kỳ ai. Gia đình bị cáo đã đóng 200 triệu đồng để khắc phục hậu quả”, bà Nga nói trước HĐXX.
Theo cáo trạng, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc AIC (đang bị truy nã) - bị xác định là chủ mưu, chỉ đạo lập nhóm công ty “quân xanh” tham gia đấu thầu. Hồ sơ của các doanh nghiệp “quân xanh” được AIC chuẩn bị trước, cố ý để thiếu tiêu chí hoặc đẩy giá lên cao nhằm bị loại. Ngoài ra, AIC còn chỉnh sửa báo cáo tài chính, nâng khống chỉ tiêu để hợp thức hóa điều kiện trúng thầu.
Bằng các thủ đoạn này, AIC trúng 230 gói thầu tại TP.HCM, gồm 134 gói về giáo dục, 94 gói về y tế và 2 gói môi trường. Riêng 171 gói thầu gây thiệt hại 145 tỷ đồng.
Đối với 134 gói trong lĩnh vực giáo dục, ông Lê Hồng Sơn (cựu Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM, ông Lê Hoài Nam (cựu Phó Giám đốc Sở) và bà Lê Phương Nga (cựu Chánh văn phòng Sở) cùng một số lãnh đạo, cán bộ Phòng GD&ĐT Quận 5 cũ bị cáo buộc không thực hiện đúng quy định của Luật Đấu thầu. 131 gói thầu trong số này gây thiệt hại 142 tỷ đồng.
Cơ quan tố tụng xác định trước khi triển khai đấu thầu, bà Hoàng Thị Thúy Nga (cấp dưới bà Nhàn) đã liên hệ và gặp gỡ lãnh đạo Sở GD&ĐT TP.HCM, tặng quà và giới thiệu mình là đầu mối của AIC.
Ông Lê Hồng Sơn bị cáo buộc ký nhiều văn bản tham mưu để UBND TP.HCM chỉ đạo giao các phòng GD&ĐT (vốn không đủ năng lực, kinh nghiệm và chứng chỉ đấu thầu) làm chủ đầu tư. Với các gói thầu do Sở làm chủ đầu tư, ông Sơn bị cho là ký chỉ định thầu, định giá và tư vấn trái quy định, khiến Nhà nước thiệt hại 763 triệu đồng.
Theo chỉ đạo của ông Sơn, Phòng GD&ĐT Quận 5 (cũ) thí điểm mua sắm thiết bị của AIC. Dù chưa có kết quả đấu thầu, chuyên viên phòng vẫn phối hợp nhận hồ sơ, dữ liệu do nhân viên AIC gửi qua email. Gói thầu này gây thiệt hại 4,2 tỷ đồng.
Ngoài ra, các phòng giáo dục khác được yêu cầu áp dụng hình thức mua sắm trực tiếp dựa trên giá, chủng loại thiết bị mà quận 5 đã thực hiện. Ông Sơn cũng tham mưu mở rộng chủ đầu tư sang các trường THPT (không đủ điều kiện đấu thầu), đề xuất tăng số lượng thiết bị, dẫn đến thêm nhiều sai phạm.
Công tố cáo buộc ông Sơn phải chịu trách nhiệm đối với 129 gói thầu do phòng GD&ĐT của 23 quận, huyện trước đây và 89 trường THPT làm chủ đầu tư, với tổng thiệt hại hơn 137 tỷ đồng.
Ông Lê Hoài Nam, với vai trò cấp phó, bị cáo buộc ban hành văn bản hướng dẫn 89 trường THPT thực hiện mua sắm trực tiếp. Ông Nam phải chịu trách nhiệm về số tiền thiệt hại 28,71 tỷ đồng.
Từ các hành vi sai phạm, ông Sơn, ông Nam cùng nhiều bị cáo bị truy tố về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
